Adam kúndelikti rasıonyna dámdi taǵamdardy qosýǵa tyrysady: qunarly sorpalar, ystalǵan jáne maıly et, marınadtar, tuzdy balyq, sút ónimderi, torttar jáne t.b. Bizdiń aǵzamyz ómirlik qýat alý úshin osynyń bárin qorytýǵa daıyn. Biraq barlyǵyn birdeı tutyný durys pa?
Adamnyń tamaqtanýy men aýrýlary arasyndaǵy tikeleı baılanys ǵylymı túrde dáleldengen. Júrek-qan tamyrlary aýrýlary álemniń kóptegen elinde, sonyń ishinde Qazaqstanda da, ólim-jitimniń basty sebepteriniń biri bolyp tabylady.
Júrek – aǵzadaǵy úzdiksiz jumys isteıtin jáne qandy aıdaı otyryp, búkil deneni qorektik zattar men ottegimen qamtamasyz etetin jalǵyz bulshyqet. Adamnyń uzaq ómir súrýi men jumysqa qabilettiligin barynsha uzaq saqtaı alýy úshin júrek-qan tamyrlary júıesiniń túrli aýrýlaryn erte anyqtaý mańyzdy. Sonymen qatar, salaýatty ómir salty men durys tamaqtaný ádetteri arqyly aýrýdyń aldyn alý qajet.
Kardıolog keńesi:
«Durys tamaqtaný – júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń qaýpin azaıtýdyń ajyramas bóligi. Shamadan tys tamaqtaný asqazandy toltyryp, dıafragmany basyp, júrektiń jumysyn qıyndatady. Shamadan tys mólsherde ishken suıyqtyq ta qosymsha júkteme týdyrady», – deıdi Kardıologıa jáne ishki aýrýlar ǴZI kardıologıa jáne ońaltý bólimshesiniń kardıolog dárigeri Talshyn Qalıoldaeva.
Júrek-qan tamyrlary aýrýlary kezinde tamaqtaný ádetterindegi qaýip faktorlary mynalar:
- jemisterdi, kókónister men jıdekterdi az tutyný;
- tuz ben qanyqqan maı qyshqyldaryn shamadan tys tutyný;
- taǵamda talshyqtyń jetispeýi;
- durys tamaqtanbaýǵa baılanysty artyq salmaqtyń paıda bolýy.
«Taǵamdaǵy qorektik zattardyń durys araqatynasyn saqtaý jáne ártúrli taǵamdardy paıdalaný óte mańyzdy. Durys tamaqtaný júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń qaýpin azaıtyp qana qoımaı, olardy emdeýde de mańyzdy ról atqarady», – dep túsindiredi dáriger.
Júrek-qan tamyrlary aýrýlaryn baqylaýda ustaý úshin óz rasıonyńyzdy qadaǵalap, paıdaly taǵamdarǵa basymdyq berý qajet.
Zıandy taǵamdardan aýlaq bolyp, salaýatty tamaqtaný arqyly densaýlyǵyńyzdy saqtańyz.