Densaýlyq saqtaý mınıstri Ajar Ǵınıat elde shoshqa tumaýy - H1N1 taralyp jatqanyn habarlady.
Qazir elimizde jedel respıratorlyq vırýstyq ınfeksıalardyń jáne tumaýǵa qarsy vaksınalardyń shtamdyq quramyna kiretin A (H1N1), A (H3N2) jáne V tumaý vırýstary tarap jatyr, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý komıtetine silteme jasap.
Jalpy alǵanda, Qazaqstanda 2,1 mıllıon jedel respıratorlyq vırýstyq ınfeksıa jáne 1834 tumaý jaǵdaıy tirkeldi. Ótken jylmen salystyrǵanda, JRVI aýrýynyń 20% óskeni baıqalady. Aýrýdyń ósýi barlyq aımaqtarda baıqalady jáne 65% 14 jasqa deıingi balalarda kezdesedi.
Aldaǵy merekeler men balalardyń demalysyn eskere otyryp, sanıtar dárigerler qazaqstandyqtarǵa tumaý men JRVI-diń aldyn alýdyń negizgi sharalaryn eske saldy:
Naýqas adamdarmen qarym-qatynasty shekteńiz, olardyń oqshaýlanýyn qamtamasyz etińiz.
Adamdar kóp jınalatyn oryndarǵa, ásirese, jabyq keńistikterge barýdy shekteńiz. Jótelgende jáne túshkirgende aýzyńyzdy jáne murnyńyzdy maılyqpen jabyńyz, aıqaılamaýǵa, túkirmeýge, qushaqtamaýǵa nemese súımeýge tyrysyńyz. Óıtkeni shyrysh pen qaqyryq tamshylary - ınfeksıanyń negizgi kózi.
Bólmeni júıeli túrde jeldetińiz, úı-jaılardy jıi ylǵal túrde tazalańyz, jalpy qol tıetin obektilerdi (esik tutqalary, kran jáne t.b.) únemi súrtińiz.
Vırýsqa qarsy maılar, ımmýnokorreksıalyq preparattar, mýltıvıtamınderdi qoldanyńyz. Pıaz, sarymsaq, ashytylǵan qyryqqabatty jeńiz.
Qolyńyzdy jıi jáne muqıat jýyńyz. Qolǵa gıgıenalyq nemese dezınfeksıalyq quraldar qoldanyńyz.
Sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý komıteti tumaý men JRVI-diń negizgi belgileri týraly aıtty:
tumaý kenetten bastalyp, temperatýra kúrt joǵarylaıdy. Dene ıntoksıkasıasy bolady (qaltyraý, adınamıa, bulshyq et jáne bas aýrýy, búkil deneniń aýyrýy, tós súıeginiń artynda aýyrsynýmen birge qurǵaq jótel);
kez kelgen basqa vırýstyq ınfeksıamen - JRVI, adenovırýstyq ınfeksıa jáne basqalary - ádette kataraldy sımptomdar basym bolady (murynnan sý aǵýy, tamaq aýrýy jáne qaltyraý).
Qazaqstanda jyl saıyn qazan-sáýir aılarynda jedel respıratorlyq vırýstyq ınfeksıalar men tumaýmen syrqattanýshylyqtyń maýsymdyq ósýi tirkeledi. Dúnıejúzinde A (H1N1), A (H3N2) jáne V tumaýy vırýstarynyń belsendiliginiń artýy baıqalady.