Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrligi Memlekettik kirister komıtetinde salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń artyq tólengen somasyn qaıtarý tártibi, sondaı-aq artyq tólengen somany basqa salyqtardan qaryzdardy óteý tártibi boıynsha túsindirme berdi.
Salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń tólengen somasyn qaıtarý salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen Somasy bolǵan kezde júrgiziledi.
Salyq kodeksiniń 101-babynyń 1-tarmaǵyna sáıkes búdjetke tólengen (óndirip alynǵan) salyqtyń (qosylǵan qun salyǵyn qospaǵanda), búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen (óndirip alynǵan) somasy (eseptelgen jáne qaıtarylǵan somany shegergende) arasyndaǵy oń aıyrma bolyp tabylady salyqtyń (qosylǵan qun salyǵyn qospaǵanda), búdjetke tólenetin tólemniń, esepke jatqyzýdy jáne (nemese) qaıtarýdy júrgizý kúnine ósimpuldyń osy túri boıynsha eseptelgen, eseptelgen (mınýs azaıtylǵan) somalarmen tolyqtyrylady.
Salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen somasyn esepke jatqyzýdy jáne (nemese) qaıtarýdy júrgizýge arnalǵan salyqtyq ótinish QR Qarjy mınıstriniń 2018 jylǵy 12 aqpandaǵy № 160 «Salyq ótinishteriniń nysandaryn bekitý týraly» buıryǵyna 15-qosymshaǵa sáıkes nysan boıynsha júrgiziledi. Ótinish elektrondy túrde «Salyq tóleýshiniń kabıneti» MKK web-qosymshasy, «Elektrondyq úkimet» (egov.kz) portal arqyly, salyq ámıany (jeke tulǵalar úshin) – «E-salyq Azamat» mobıldi qosymshasy arqyly, «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasy» KEAQ arqyly qaǵaz túrinde beriledi.
Salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen somasyn qaıtarý salyq tóleýshiniń salyq ótinishinde kórsetilgen banktik shotyna salyq bereshegi búdjetke bolmaǵan kezde memlekettik kirister organynda salyq ótinishi tirkelgen kúnnen bastap bes jumys kúni ishinde júrgiziledi.
Salyq bereshegi bolǵan kezde memlekettik kirister organy esepke jatqyzýǵa salyqtyq ótinish bermeı, salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen somasyn qolda bar salyq bereshegin óteý esebine esepke jatqyzýdy júrgizedi.
Salyq tóleýshiniń salyqtyq ótinishinsiz salyqtyń, búdjetke tólenetin tólemniń, ósimpuldyń artyq tólengen somasyn esepke jatqyzý birinshi kezekte artyq tólengen soma qalyptasqan salyq jáne tólem túri boıynsha ósimpuldy óteý esebine, sodan keıin salyqtar men tólemderdiń basqa túrleri boıynsha bereshekti óteý esebine; osy jáne basqa memlekettik kirister organdarda salyqtar men tólemderdiń basqa túrleri boıynsha ósimpuldardy óteý esebine júrgiziledi.
Artyq tólengen salyq, búdjetke tólenetin tólem, ósimpul somasynyń qaldyǵy kórsetilgen esepke jatqyzýdy júrgizgennen keıin qaıtarylýǵa jatady.
Memlekettik bajdyń tólengen somasyn qaıtarý erekshelikteri
Zańdy mańyzy bar is-áreketter jasaǵany úshin, onyń ishinde ýákiletti memlekettik organdar nemese laýazymdy adamdar qujattardy (olardyń kóshirmelerin, telnusqalaryn) berýmen baılanysty búdjetke tólenetin tólem Memlekettik baj bolyp tabylady.
Memlekettik baj tóleýshiler jáne olar eseptegen memlekettik baj somalary týraly aqparatty ýákiletti memlekettik organdar nemese laýazymdy adamdar memlekettik kiris organyna beredi.
Salyq kodeksiniń 101-baby 1-tarmaǵynyń úshinshi abzasyna sáıkes tólengen somalar, onyń ishinde memlekettik baj-tıisti ýákiletti memlekettik organ elektrondyq baza arqyly nemese qaǵaz túrinde onyń is-áreketterin jasamaý faktisin rastaǵan jaǵdaıda (onyń ishinde salyq tóleýshiniń tıisti qujattardy bergenge deıin is-áreketter jasaýdan bas tartýy nátıjesinde) artyq tólengen bolyp tanylady.
Salyq kodeksiniń 108-babynyń 3-tarmaǵyna sáıkes memlekettik bajdyń artyq tólengen somasyn qaıtarýdy memlekettik kirister organy salyq tóleýshi usynǵan salyqtyq ótinishtiń jáne qaıtarýdyń zańdylyǵyn rastaıtyn tıisti memlekettik organnyń qujatynyń negizinde júrgizedi.
Paıdasyna is boıynsha tarap bolyp tabylatyn memlekettik mekemeden memlekettik bajdy óndirip alý týraly sot sheshimi ótken salyq tóleýshige memlekettik baj somasyn qaıtarýdy memlekettik kirister organy salyq tóleýshi usynǵan salyq ótinishi jáne zańdy kúshine engen sot sheshimi negizinde júrgizedi.
Memlekettik bajdyń artyq tólengen somasyn qaıtarýdy memlekettik kirister organy qaıtarýǵa salyqtyq ótinish berilgen kúnnen bastap bes jumys kúni ishinde júrgizedi.
Bul rette memlekettik bajdyń artyq tólengen somasyn qaıtarýǵa arnalǵan qujattar memlekettik bajdyń osyndaı somasy búdjetke tólengen kúnnen bastap úsh jyldyq merzim ótkenge deıin memlekettik kirister organyna usynylýǵa tıis.
Alý úshin memlekettik baj tólenetin zańdy mańyzy bar is-áreketter men qujattardy berýdi ýákiletti memlekettik organdar júrgizetindigine, sondaı-aq memlekettik bajdy tólegen adamdar zańdyq mańyzy bar baj jasaýdan bas tartqan jaǵdaıda memlekettik bajdy qaıtarý úshin tólem qujatynda tólem týraly egjeı-tegjeıli aqparat kórsetilmeýine baılanysty is-áreketter nemese qujatty alýdan bastap osy zańdy mańyzy bar áreketti jasaıtyn organǵa júginýge deıin, ýákiletti memlekettik organdardan rastaıtyn qujattardy usyný talap etiledi.
Talapker talap qoıýdan bas tartqan, talapker óz talaptaryn azaıtqan, sot buıryǵynyń kúshi joıylǵan jaǵdaılarda memlekettik baj qaıtarylmaıdy.