QQS kóterilse, ınflásıa deńgeıi de ýaqytsha ósedi. Biraq Úkimet bul synaq kezeńinde halyqty qoldaýdy nazardan tys qaldyrmaq emes. Buǵan deıin S.Jumanǵarın salyq reformasymen qatar, jalaqy, zeınetaqy jáne járdemaqy kóleminiń ulǵaıýy josparlanǵanyn aıtqan edi. Bul – halyqtyń ál-aýqatyn saqtaýǵa baǵyttalǵan keshendi sharalardyń bir bóligi. QQS ósimi el ekonomıkasyna birshama júkteme ákelgenimen, uzaqmerzimdi perspektıvada eldiń ekonomıkalyq turaqtylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan qadam.
– Biz eńbekaqy qoryna túsetin júktemeni azaıtyp, bir mezgilde belgili bir shekteý men tutynýdyń sońǵy kezeńi úshin QQS-ty arttyramyz. Menińshe, bul eki shara birin-biri teńestirip, áserin joıyp turady. Esepteýler kórsetkendeı, baǵalardyń sál ósýi kútiledi. Sondyqtan biz bul ósim áleýmettik osal toptarǵa áser etetinin túsinip, olardyń zeınetaqylary men jalaqylaryn ındeksasıalaý jóninde sheshim qabyldaımyz, – dedi S.Jumanǵarın.
Úkimet qosylǵan qun salyǵyn qanshaǵa kóteretinin áli anyqtamaǵan. Dese de, QQS-ty 16-20%-ǵa deıin kóterýi yqtımal. Qosylǵan qun salyǵy kóterilse, taýar men qyzmet baǵasy 6-7%-ǵa qymbattaýy múmkin. Degenmen Ulttyq ekonomıka mınıstri Úkimet halyqtyń qaltasyna qatty salmaq túsirmeýge tyrysady dep ýáde berdi.
– QQS mólsherlemesi qandaı bolatynyn áli sheshken joqpyz, 16-dan 20%-ǵa deıin bolýy múmkin. Munyń árıne, yqpaly bolady jáne ol túrli sektorǵa ártúrli áser etedi. Tutynýshy baǵanyń qymbattaǵanyn sezetini sózsiz. Bul bolady. Inflásıa dálizi esepteldi, bir jerde ósim 4,5% bolýy múmkin. Qazir BAQ-ta qosylǵan qun salyǵynyń mólsherlemesin birden 20%-ǵa kóteredi eken degen aqparat tarap jatyr. 20% degen – álemde eń kóp taralǵan mólsherleme. Biz Úkimet retinde ázirge naqty mólsherlemeni áli naqty aıqyndaǵan joqpyz. Óıtkeni biz bıznesmendermen, qaýymdastyqtarmen túrli konsýltasıa júrgizip jatqanymyzǵa bir aı bolyp qaldy. «Atameken» ulttyq kásipkerler palatasynyń alańdarynda kezdesýler ótkizip júrmiz. Bizde birqatar konsýltanttar, jetekshi ekonomıser, salyq mamandary bar. Olar da túrli esepter, stress-synaqtar júrgizip jatyr, – dedi.
Qosylǵan qun salyǵy máselesi Úkimet daıyndap jatqan jańa Salyq kodeksine engizilmek. Ulttyq ekonomıka mınıstrligi qujatty jaqyn arada Parlamenttiń qaraýyna usynýdy josparlap otyr. Jańa búdjet salyq reformasynyń nátıjesinde qazynaǵa qosymsha 6-7 trln teńge qarjy túsýi kózdelgen. Bul qarjy el ekonomıkasynyń naqty sektoryn damytýǵa jumsalmaq. Degenmen bul jańalyq el arasynda alańdaýshylyq týdyrǵany ras. Qazir kópshilikti QQS-tyń qansha paıyzǵa kóteriletini alańdatyp otyr. Búginde bıznes úshin eńbekaqy tóleý qorynyń júktemesi shamamen 40%-ǵa jetken. Mınıstrdiń aıtýynsha, QQS-ty kóterý osy júktemeni 10%-ǵa tómendetip, 30%-ǵa deıin azaıtýǵa múmkindik beredi. Bul kásipkerler úshin ónimniń ózindik qunyn tómendetip, básekege qabilettiligin arttyrmaq.
Sonymen qatar Úkimet bul sheshimdi qabyldaýdan buryn Ulttyq banktiń makroekonomıkalyq modeliniń negizinde birneshe esepteý júrgizgen. Biraq mınıstrdiń sózinshe, bul baǵytta naqty túpkilikti sheshim qabyldanǵan joq.
– QQS-ty kóterý qajet dep esepteımiz. Bul reformany iske asyrýymyz kerek. Memleket basshysy da bizdi bul turǵyda qoldady. Biz burynǵy sharttarmen ómir súre almaımyz, – dedi vıse-premer.
Sonymen qatar ol QQS-tyń máni burmalanyp otyrǵanyn atap ótti. Bul jaǵdaı, ásirese, burynǵy jyldary júrgizilgen salyq reformalarynyń saldary ekenin alǵa tartty. Salyq júıesinde kóptegen resmı «sańylaýlardyń» paıda bolǵany kásipkerlerge salyq kólemin zańdy túrde qysqartýǵa múmkindik berdi.
– Eger qazir bári aıtyp jatqandaı reforma júzege asatyn bolsa, onda biz QQS-ty tabıǵı túrde arttyramyz, oǵan túsetinderdiń barlyǵyn qamtıtyn bolamyz. Biz barlyq búdjettik sala qyzmetkerleriniń jalaqysyn, zeınetaqysyn jáne basqa da tólemderdi ındeksasıalaımyz. Biraq munyń astaryndaǵy oı – bul reformany jaǵdaıy tómen azamattar sezbeýi kerek. Sondyqtan biz oǵan áli de muqıat qaraımyz. Reformany Ulttyq banktiń makroqarjylyq úlgisinde eseptedik – óte jaqsy nátıje beredi: bul eldiń odan ári damýyna qýatty serpin jáne sapaly jumys oryndaryn qurýǵa múmkindik beredi, – dedi S.Jumanǵarın.