Turaqty epıdemıologıalyq jaǵdaı baıqalady.
Qazaqstan týberkýlez dertiniń aıtarlyqtaı tómendeý qarqynyn kórsetip otyr. Bul týraly Almaty qalasynyń Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń baspasóz konferensıasy barysynda QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Ulttyq ftızıopýlmonologıa ǵylymı ortalyǵynyń dırektory Málik Ádenov habarlady. Ol sondaı-aq Týberkýlezben kúres aılyǵynyń bastalýy týraly aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Jalpy, sońǵy 10 jylda týberkýlezben syrqattaný kórsetkishi 2,3 esege tómendedi. Eger 2011 jyly 100 myń adamǵa shaqqanda 81-den astam juqtyrǵan jaǵdaı anyqtalsa, 2021 jyly – 35,9. Sonymen qatar, profılaktıkalyq tekserýlerdiń arqasynda 0-den 17 jasqa deıingi balalardyń aýrýshańdyǵy tómendedi, sondaı-aq týberkýlezden bolatyn ólim-jitim deńgeıin aıtarlyqtaı tómendetýge múmkindik týdy.
Málik Ádenov atap ótkendeı, Qazaqstanda týberkýlez boıynsha turaqty epıdemıologıalyq jaǵdaı baıqalady.
«Bizdiń elimizde týberkýlezdiń aldyn alý, dıagnostıkalaý jáne emdeý tegin júrgiziledi. Qazaqstan búdjet qarajaty esebinen halyqaralyq standarttarǵa sáıkes týberkýlezdi erte dıagnostıkalaýdyń, emdeýdiń jáne aldyn alýdyń eń zamanaýı ádisterin engizgen sanaýly elderdiń qataryna jatady. Týberkýlezdi erte anyqtaý úshin DDU usynǵan jáne halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keletin týberkýlezdi jáne dárige tózimdi týberkýlezdi bakterıologıalyq jáne molekýlárlyq-genetıkalyq dıagnostıkalaýdyń jedeldetilgen ádisteri engizildi», - dep atap ótti QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Ulttyq ftızıopýlmonologıa ǵylymı ortalyǵynyń dırektory.
Spıker búginde aýrýdy tez dıagnostıkalaýǵa arnalǵan jabdyqpen barlyq aımaqtyq týberkýlezge qarsy mekemeler men aýdandyq deńgeıdegi zerthanalar (barlyǵy 128 xpertmtb/RIF apparattary) qamtamasyz etilgenin habarlady. Týberkýlez jaǵdaılarynyń 99,9%-y dıagnostıkanyń jańa jedel ádisiniń arqasynda anyqtalady.
«Elimizde týberkýlezben aýyratyn naýqastardy emdeýdiń tıimdiligi álemdegi eń joǵary kórsetkishterdiń biri bolyp tabylady, 2021 jyly sezimtal týberkýlezben alǵash anyqtalǵan naýqastar arasynda ol 87,5%-dy, al dárige tózimdi týberkýlez – 82,5%-dy qurady, bul álemdik standarttarǵa sáıkes keledi», - dep tolyqtyrdy Málik Ádenov.
Spıkerdiń aıtýynsha, mundaı kórsetkishterge týberkýlezdiń taralýyna jol bermeý jónindegi negizgi sharalardy kúsheıtý arqasynda qoljetti. Ulttyq ftızıopýlmonologıa ǵylymı ortalyǵynyń aldyn alý jáne emdeýden basqa, olar qoǵamda naýqastardy kemsitpeýge qamqorlyq jasaıdy.
Máselen, 24 aqpanda bastalyp, 24 naýryzda - Dúnıejúzilik týberkýlezben kúres kúni aıaqtalatyn aılyq sheńberinde ftızıatr, ftızıopedıatrlardyń konsýltasıalary, el halqyn flúorografıalyq tekserýler, keń aýqymdy aksıalar josparlanǵan.
Sóziniń sońynda Málik Ádenov el halqyn aýrýdyń alǵashqy belgileri kezinde dereý medısınalyq kómekke júginýge shaqyrdy. Ýaqtyly anyqtaý jáne úzdiksiz emdeý kezinde týberkýlezdi tolyq emdeýge bolady. Týberkýlezben aýyrǵan adamdar basqalarǵa qaýip tóndirmeı, oqı alady, jumys isteı alady, deni saý balalar týa alady jáne tolyqqandy ómir súre alady.