Qant qyzylshasy alqabyn 60 myń gektarǵa deıin ulǵaıtý josparlanyp otyr.
Qazaqstan Úkimeti qant tapshylyǵy máselesin sheshý úshin, qant qyzylshasy alqabyn ulǵaıtýdy kózdep otyr. Bul týraly Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti málimdedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń orynbasary Ábilhaıyr Tamabek Jambyl oblysynyń Merki, Jambyl, Baızaq jáne Talas aýdandaryna baryp, jergilikti sharýalarmen kezdesti. Vıse-mınıstr qant qyzylshasyn ósirýmen aınalysatyn sharýalardyń problemalary men usynystaryn tyńdady.
Aıta keteri, Jambyl oblysy – Qazaqstandaǵy qant qyzylshasyn ósiretin negizgi óńirlerdiń biri. Ónimdi qaıta óńdeý boıynsha óndiristik qýattar da osy óńirde ornalasqan.
Oblys ákimdiginiń dereginshe, 2022 jyly qant qyzylshasynyń egis alańy 6,1 myń ga boldy, byltyr egis alańy 5,6 myń ga quraǵan. 2017-2021 jyldar aralyǵynda qant qyzylshasynyń kópjyldyq óndirisiniń ortasha kólemi shamamen 171,0 myń tonnany qurady.
Dálirek aıtqanda, 2017 jyly – 206,1 myń tonna, 2018 jyly – 192,9 myń tonna, 2019 jyly – 162,2 myń tonna, 2020 jyly – 133,5 myń tonna, 2021 jyly – 160,3 myń tonna.
Qant qyzylshasy alqabynyń azaıýyna shyǵynnyń kóptigi men ekonomıkalyq tıimsizdigi (tómen rentabeldilik); ylǵalmen qamtamasyz etý problemasy; sharýalardy tehnıkalyq jabdyqtaý máselesi sebep bolǵan.
Máselen, 1 gektar qant qyzylshasyn sebýge jumsalatyn tikeleı shyǵyn orta eseppen 500 myń teńgeni quraıdy. Janar-jaǵar maı, pestısıdterdiń qymbattaýyna jáne sýaratyn sý tarıfiniń ósýine baılanysty sharýalar shyǵynǵa ushyrap jatyr.
Sondaı-aq ótken ǵasyrdyń 30-shy jyldary salynǵan qant zaýyttary ábden tozǵan. Zaýyttardyń tehnologıalyq jabdyqtaryn jańǵyrtý úshin kóp ınvestısıa qajet.
«Fermerlerdiń problemalary men usynystaryn nazarǵa ala otyryp, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi qant salasyn jańǵyrtý josparyn pysyqtap jatyr», - dep málimdedi vedomstvo.
Josparda mynadaı tarmaqtar qarastyrylǵan:
jańa sýarmaly jerlerdi iske qosý esebinen qant qyzylshasynyń egis alańdaryn keńeıtý arqyly shıkizat bazasyn 60 myń gektarǵa deıin ulǵaıtý;
qant salasyn memlekettik retteý jáne qoldaý sharalaryn kúsheıtý;
qant qyzylshasyn qaıta óńdeý boıynsha qolda bar qýattardy tehnıkalyq jáne tehnologıalyq qaıta jaraqtandyrý, qant zaýyttaryn salý jáne jańǵyrtý;
sý únemdeý tehnologıalaryn engizý;
tuqym sharýashylyǵyn damytý.
Eske salsaq, 14 shildede Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev buryn iske qosylǵan jeti qant zaýytynyń tórteýi ǵana – Almaty jáne Jambyl oblystarynda jumys isteıtinin aıtty. Olardyń júktemesi tek 31%-ti quraıdy. Al Qazaqstan ımporttyq qantqa 90 paıyz táýeldi.
Memleket basshysy eldegi qant tapshylyǵy úshin Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev pen Saýda jáne ıntegrasıa mınıstri Baqyt Sultanovqa sógis jarıalady.