Mundaı jumysshylardyń 21,8%-yna nemese 228,3 myńyna frılanserlik qyzmet tabys tabýdyń negizgi joly boldy. Al taǵy 78,2%-y nemese 820,5 myń adam frılanserlik qyzmette de, jumysqa ornalasyp ta jumyspen qamtylǵan. Osylaısha, 2021 jyly qyzmetkerlerdi jumyspen qamtýdyń jalpy kólemindegi frılanserlerdiń úlesi 16,6% boldy. Bul - aıtarlyqtaı mańyzdy kórsetkish.
Óńirlik turǵyda frılanserlerdiń basym bóligi Almaty (244 myń adam) jáne Astana (133 myń adam) qalalarynda, sonymen qatar Túrkistan oblysynda (93 myń adam) jumys istegen. Úzdik bestikke Shymkent (71 myń adam) pen Almaty oblysy (68 myń adam) kirdi. Bul týraly Finprom.kz jazdy.
Baıandamada frılanserlerdiń sany jyldan jylǵa artyp kele jatqany aıtylǵan. Bul sektorǵa koronavırýs pandemıasy erekshe serpin berdi.
Frılanser degen kim?
Freelance sózi aǵylshyn tilinen aýdarǵanda "shtattan tys" degen maǵynany bildiredi, ıaǵnı, eshqandaı jumys berýshi kompanıanyń quramynda joq, tapsyrys berýshini óz erkimen tańdaıtyn, óz jumys ýaqytyn ózi retteıtin kásip ıesi. Olar túrli kompanıa men tapsyrys berýshige jumys isteıdi. Bul qyzmettegilerdiń sanatyna tabysyn kóbeıtý maqsatynda birneshe jumysty qatar alyp júretin adamdardy jatqyzýǵa bolady.
"Frılanser" degen termınniń maǵynasyna qatysty kóptegen derek bar. Áıgili jazýshy Valter Skottyń "Aıvengo" romanynda bul termın alǵash ret qoldanylady. Jazýshy romanda orta ǵasyrlardaǵy jaldamaly jaýyngerlerdi osylaı ataǵan.
QR "Halyqty jumyspen qamtý týraly" zańy boıynsha ózin-ózi jumyspen qamtýshylarǵa tabys alý úshin taýar óndirýmen nemese ótkizýmen, qyzmet kórsetýmen dara aınalysatyndar, óndiristik kooperatıv músheleri, otbasylyq kásiporyndar men sharýashylyqtardyń jáne jumys berýshilerdiń eńbekaqy tólenbeıtin jumyskerleri jatady. Bizdiń qoǵamda bulardyń bárin bir sózben frılanser dep ataý qalyptasqan.
Áleýmettik jelilerdiń tapsyrystar naryǵy retinde ósip kele jatqan rólin bólek atap ótken jón. TikTok, Facebook, Instagram jáne YouTube frılanserler arasynda áli de tanymal. Onyń ústine áleýmettik jeliler men beıneservıster qala turǵyndarynyń ǵana emes, aýyl turǵyndarynyń da barlyq múmkindigin belsendi túrde paıdalanyp jatqany belgili.
Mysaly, Tele2/Altel 2022 jyly 250+ aýylda óz jelisindegi trafıkti tutynýǵa zertteý júrgizdi. Operatordyń málimeti boıynsha, Almaty jáne Jetisý oblystarynyń aýyldary tutyný boıynsha kósh bastap tur: barlyq 250+ trafıktiń 30%-dan astamy. Odan keıingi orynda Aqtóbe men Qaraǵandy oblystary tur. YouTube, Instagram, TikTok, VK jáne Facebook Tele2/Altel jelisindegi 250+ aýyldyń jalpy trafıginiń 37%-yna teń. Aýyl turǵyndarynyń jyl basynan beri atalǵan qyzmetterge jumsaǵan jalpy ýaqyty 136 myń saǵat (nemese jyldarmen eseptegende 16 jyl) boldy, bul álemdik úrdisterge sáıkes keledi.
Túrli saladaǵy sarapshylardyń pikirinshe, qazir áleýmettik jelilerdegi aýyldyq tıktokerler men blogerler sanynyń qarqyndy ósýi baıqalady.