Qazaqstanda maıly, jem-shóp daqyldary men qant qyzylshasynyń egis alqaptary ulǵaımaq
Vıse-premer Serik Jumanǵarın egis alqaptaryn ártaraptandyrý jónindegi baǵdarlamanyń iske asyrylý barysyn tyńdady.
Aýyl sharýashylyǵy vıse-mınıstri Azat Sultanov 2024 jylǵy maýsymnyń jalpy egis alqaby 23,9 mln ga bolatynyn aıtty, bul ótken jylmen salystyrǵanda 115,6 ga-ǵaaz. Bıdaı (-439,2 myń ga) men arpa (-129,5 myń ga) daqyldary qysqartylady. Oǵan qosa maıly (414,7 myń ga-ǵa) jáne jem-shóp daqyldaryn (96,4 myń ga-ǵa) ulǵaıtý josparlanyp otyr. Maqta (-16 myń ga) jáne kúrish (-6,4 myń ga) sıaqty ylǵaldy kóp qajet etetin daqyldarǵa bólingen alqaptardyń qysqarýy kútilýde.
Aqmola oblysynda (-251,3 myń ga) bıdaıdyń egis alqaptarynyń eń kóp kólemi qysqartylyp, maıly daqyldar egý maqsatynda ártaraptandyrylatyn bolady – 2023 jylǵy 198 myń ga-dan 2024 jyly 400 myń ga-ǵa deıin. Qostanaı (+85 myń ga), Soltústik Qazaqstan (+65 myń ga), Abaı jáne Pavlodar (+11 myń ga) oblystarynda maıly daqyldardyń egis alqaby ulǵaıady.
Jalpy 2024 jyly Qazaqstanda maıly daqyldarǵa arnalǵan eń úlken egis alqaptary SQO (751 myń ga), Qostanaı oblysynda (746 myń ga) jáne josparlardy eskere otyryp, Aqmola oblysynda bólinetin bolady. SHQO-da 219 myń ga maıly daqyldar egiledi, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 9 myń ga-ǵa artyq.
«Óńdeý kásiporyndarynyń qýaty men naryqtaǵsy ahýaldy eskere otyryp, Almaty jáne Jetisý oblystaryndaǵy júgeri alqaptaryn 15 myń ga-ǵa qysqartý boıynsha jumys júrgizý qajet dep sanaımyz. Dándi daqyldardy qysqartý esebinen joǵary paıda túsiretin negizgi daqyldar alqaptaryn ulǵaıtý qajet. Atap aıtqanda, bıyl maıly daqyldardy 3,2 mln ga-ǵa deıin jetkizý kerek. Ákimdikterdiń ózderi sharýalardyń múmkindikteri men materıaldyq-tehnıkalyq bazanyń bolýyna qaraı qaı maıly daqyldardy ekken durys ekenin anyqtaı alady», — dedi Azat Sultanov.
Keńeste jem-shóp daqyldarynyń egisin ulǵaıtý máselesine erekshe nazar aýdaryldy. Óńirlerde sút ónimderi óndirisin ulǵaıtý jáne mal sharýashylyǵyn damytý boıynsha júrgizilip jatqan jumystardy eskere otyryp, jem-shóp bazasy qajet. Bıyl jem-shóp daqyldaryn 96,4 myń ga-ǵa ulǵaıtý josparlanyp otyr.
Sondaı-aq qant qyzylshasy sıaqty áleýmettik mańyzy bar daqyldardyń egis aýmaǵyn 13,3 myń ga-ǵa ulǵaıtý josparlary atap ótildi, bul naǵyz kerekti daqyldardyń egis alqabyn 26,3 myń ga-ǵa deıin jetkizýge múmkindik beredi.
Aıta ketý kerek, memleket qant qyzylshasyn óndirýshilerge jan-jaqty qoldaý kórsetedi: óńdeýge tapsyrǵan kezde olarǵa tonnasyna 25 myń teńgeden tólenedi. Sondaı-aq 2023 jylǵy 10 jeltoqsannan bastap qyzylsha ósirýshilerdiń arnaıy tehnıkany satyp alýy kezinde ótemaqy normatıvi 50%-ǵa deıin ulǵaıtyldy.
Qazaqstandyq sharýalardyń tyńaıtqyshtardy paıdalanýyn ulǵaıtý jáne osy saladaǵy sybaılas jemqorlyq táýekelderin barynsha azaıtý úshin qazirgi ýaqytta avanstyq sýbsıdıalaý tetigi pysyqtalyp jatyr.
«ASHM AÓK salasyndaǵy memlekettik saıasatty júrgizý aıasyndaǵy ındıkatıvterdi belgileı otyryp, óńirler men Úkimet arasyndaǵy ózara is-qımyl mádenıetin ózgertetini týraly qańtar aıyndaǵy Úkimet otyrysynda aıtylǵan. Oblystardyń erekshelikterin eskere otyryp, bizge birge oryndaý kerek ındıkatorlardy eseptep, jiberip otyramyz. Egis alqaptaryn ártaraptandyrý jónindegi jumys 5 jyl júrgizilip, óńirlerdiń jaýapkershiliginde bolýy tıis – elge qajetti daqyldar óndirisin qoldaý úshin búdjetterden qarajat bólý múmkindigin pysyqtap, ony sapaly oryndaý kerek», — dedi Serik Jumanǵarın.