Ortalyq Azıada alǵash ret engizilgen operasıa 1 jylda – 14 balaǵa jasaldy
Ótken, 2021 jyly qyrkúıek aıynda elimizde tuńǵysh ret Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynda kózdi saqtaýǵa múmkindik beretin selektıvti ıntraarterıalyq hımıoterapıanyń joǵary tehnologıalyq organ saqtaý emin júrgizý bastalǵan bolatyn, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Kózdiń qaterli derti-retınoblastomda qoldanatyn bul ota kózdi, tipti kózdiń kórý qabiletin saqtaýǵa múmkindik beredi. Otanyń biregeıligi osynda. Bıyl SIAHT operasıasynyń engizilgenine – 1 jyl boldy. Elimizde ǵana emes, Ortalyq Azıada alǵash ret engizilgen operasıa 1 jylda – 14 balaǵa jasaldy.
Retınoblastoma - 5 jasqa deıingi balalar kóziniń tor qabyǵyn zaqymdaıtyn qaterli isik, bul kóbinese kózdi alyp tastaýmen aıaqtalýy múmkin eki jaqty zaqymdaný. Retınoblastoma balalardaǵy kózishilik isikterdiń 90%-n quraıdy, búkil kóz almasyn isik tinimen toltyrýmen, kórý júıkesine, kózuıasyna, mıǵa qaraı ósetin agressıvti aǵymmen sıpattalady. İsik kórý qabiletiniń joǵalýy túrinde ǵana emes, sonymen qatar metastazdaný jáne basqa organdarda qaıtalama qaterli isikterdiń damýy saldarynan joǵary ólim túrinde de qaýip tóndiredi. Jyl saıyn álemde retınoblastomanyń 8100 jańa jaǵdaıynyń dıagnozy qoıylady, onyń 570-810-y jańa týylǵan kezde anyqtalýda. Qazaqstan Respýblıkasynda jylyna 15-20 bastapqy anyqtalǵan pasıent tirkeledi, bul negizinen 3 jasqa deıingi balalar. Bul aýrýdyń paıda bolý jıiligi 21 000 tiri týylǵandarǵa 1 jaǵdaı jáne balalardaǵy barlyq qaterli isikterdiń 4% quraıdy.
2015 jyldan bastap retınoblastomaǵa shaldyqqan barlyq balalar QR DSM Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynda emdeledi.
Sońǵy jyldary onkologıadaǵy emdeý men dıagnostıkanyń jańa tehnologıalarynyń engizilýi balalardyń ómir súrý uzaqtyǵyn arttyrýda. Respýblıkada kóz ishindegi isikterdi emdeýdiń jańa tehnologıalaryn engizý pedıatrıada ǵana emes, sonymen qatar qazaqstandyq medısına tarıhyndaǵy eń úlken jetistik boldy.
Buryn retınoblastomaǵa shaldyqqan balalardyń ata-analary kózderin saqtap qalýǵa tyrysyp, kvota nemese óz qarajaty esebinen shetelge emdelýge baratyn. Endi bizdiń elimizdiń pasıentteri retınoblastomanyń organ saqtaıtyn eminiń barlyq túrlerin medısınalyq kómektiń kepildendirilgen kólemi (TMKKK) esebinen tegin alady.
«2016 jyldyń qarasha aıynda Pedıatrıa ortalyǵy men Qazaq kóz aýrýlary ǴZI retınoblastoma kezindegi SIAHT jańa tehnologıasyn qaraýǵa ótinim berdi, oryndaýshy balalar onkologıalyq, rentgendik-qantamyrlyq, qýatty anestezıologıalyq qyzmetteri shoǵyrlanǵan PBHǴO usynyldy. Tehnologıany bekitý, klınıkalyq hattamany qaıta qaraý, medısınalyq-ekonomıkalyq tarıfti bekitý 5 jylǵa sozyldy. Osy ýaqyt ishinde N.N. Blohın atyndaǵy onkologıa ǴMZO (Máskeý q.) áriptesterimizdiń qatysýymen 2018 jáne 2021 jyldary 2 sheberlik saǵattary ótkizildi. Biz Qazaq kóz aýrýlary ǴZI jáne Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynyń basshylyǵyna kómek kórsetip, qoldaý bildirgenderi úshin alǵysymyzdy aıtqymyz keledi. Biz qazir pasıentterimizdiń memleket esebinen óz elinde tegin zamanaýı organ saqtaıtyn em alýǵa múmkindik alyp otyrǵandary úshin qýanyshtymyz!»,- dedi oftalmolog dáriger Alýa Áýbákirova.
«Pedıatrıa ortalyǵynda operasıalar júrgizý úshin barlyq jaǵdaılar jasalynǵan. Arnaıy medısınalyq jabdyqtar, aparatýra jáne oqytylǵan mamandary bar. Ortalyq bazasynda shetelden kelgen mamandardyń qatysýymen túrli sheberlik saǵattary ótedi. 2017 jyldan bastap Qazaq kóz aýrýlary ǴZI-men birlesip transpýpıllárlyq termoterapıa jáne ıntravıtrealdi hımıoterapıa sıaqty terapıanyń jergilikti ádisteri belsendi engizilip, qoldanylyp keledi. Sonymen qatar, 2015 jyldan bastap IRSS (International Retinoblastoma Staging System) júıesi boıynsha halyqaralyq jikteýge sáıkes gıstologıalyq táýekel faktorlaryn baǵalaý júrgizilýde, bul qaıtalama isikter sıaqty kesh asqynýlardyń damýyn azaıtý úshin táýekelge beıimdelgen terapıany júrgizýge múmkindik beredi. Bizdiń aldymyzda turǵan kelesi maqsat - kózdi saqtaýǵa múmkindik beretin organosaqtaý terapıasynyń ozyq ádisin engizý boldy. Tájirıbede Amerıka Qurama Shtattarynda jáne Eýropada 15 jyl, Reseıde 10 jyldan beri qoldanylyp kele jatqan selektıvti ıntraarterıaldy hımıoterapıa emi joǵary tıimdilikti kórsetti. AQSH-ta qoldaný jyldarynda kóz almasyn alyp tastaý operasıalarynyń sany 95%-dan 8%-ǵa deıin qysqardy. 2021 jyldyń 8 qyrkúıeginen bastap Pedıatrıa ortalyǵynda SIAHT operasıasy 14 pasıentke jasaldy. Ár balaǵa birneshe kezeńmen jasalatyn ota bolǵandyqtan barlyǵy - 46 operasıa jasaldy. Bul kózdi organ retinde ǵana emes, onyń qyzmetin de saqtaýǵa múmkindik berdi, bul eń bastysy. Balanyń kórýi – bul bala úshin de, onyń ata-anasy úshin de úlken baqyt. Al, biz qolymyzdan kelgen kómekti kórsete alǵanymyzǵa qýanyshtymyz», - dep atap ótti Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynyń oftalmolog-dárigeri Elena Tán.