Quramynda kleıkovınasy joǵary bıdaı úlesiniń óskeni baıqalady.
Qazaqstanda shamamen 14,3 mln tonna dándi jáne 200 myń tonna maıly daqyl jınaldy. Mamandar bıylǵy eginniń astyǵy joǵary sapaly kórsetkishtermen sıpattalatynyn aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
«Bıyl Qazaqstanda jınalatyn dándi jáne maıly daqyldar alańy 18,9 mln gektardy qurady. Bul ónimderdiń jalpy túsiminiń boljamdy kólemi naqtylanǵan derekter boıynsha shamamen 18 mln tonnaǵa jetedi. Ortasha ónimdilik gektaryna 9,5 sentnerden aınalady», - dedi Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev Úkimet otyrysy barysynda.
21 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha, shamamen 14,3 mln tonna dándi jáne 200 myń tonna maıly daqyl jınaldy. Qazir maqsary jınaý jumystary júrip jatyr. Aımaqtar jappaı barlyq maıly daqyldardy jınaýǵa osy aıdyń sońynda kirisedi.
Mınıstr dándi jáne dándi-burshaqty daqyldarǵa jeke toqtaldy. Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń derekteri boıynsha, bıyl dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar 15,9 mln gektar egis alqabynan jınalady. Bul daqyldardyń jalpy túsiminiń boljamdy kólemi shamamen 16 mln tonna. Ortasha ónimdilik gektaryna 10,1 sentnerden aınalady.
«Ótken jyldan qalǵan astyqty qosa eseptegende dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar óndirisiniń bıylǵy boljamdy kólemi eldiń ishki qajettilikterin tolyq qamtamasyz etetinin atap ótkim keledi», - dedi Erbol Qarashókeev.
Bıdaı men un eksporty Orta Azıa elderine, dástúrli túrde Iran men Aýǵanstan naryǵyna baǵyttalatyn bolady. Astyq sapasy joǵary bolǵandyqtan, Qytaıǵa jóneltiletin bıdaı kólemi artýy múmkin.
Jalpy, bıyl egin jınaý jumystary ýaqtyly bastaldy. Naýqan qarqyny byltyrǵydan joǵary. Búgingi kúni 15,1 mln gektar (95%) egis alqabyndaǵy dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar jınaldy. Ótken jyldyń dál osy kúni 14,5 mln gektar alqap (91,5%) jınalǵan bolatyn. Búgingi tańda ortasha ónimdilik gektaryna 9,4 sentnerden aınalyp otyr.
Qazirgi ýaqytta kókónis, kartop, baqsha daqyldary men maqta jınaý jumystary da júrip jatyr.
Ónimniń sany men sapasyn túsirmeı saqtaýdy qamtamasyz etý máseleleri vedomstvonyń baqylaýynda. Ótken jyldardan qalǵan astyq pen bıylǵy ónimdi saqtaýǵa múmkindik jetkilikti.
Respýblıkada syıymdylyǵy 29,3 mln tonna bolatyn astyq saqtaý qoımalary bar. Onyń ishinde astyq qabyldaıtyn kásiporyndarda 12,4 mln tonna, fermerlerde 16,9 mln tonna astyq saqtaıtyn oryn bar.
Lısenzıalanǵan astyq qabyldaý kásiporyndaryna 1,9 mln tonna astyq tústi, onyń ishinde 1,67 mln tonna bıdaı, 163,9 myń tonna arpa jáne 56,4 myń tonna ózge de daqyldar (suly, tary, qaraqumyq, kúrish).
«Sonymen qatar, ákimdikter bıylǵy astyqty elevatorlardyń ýaqtyly qabyldaýyna únemi monıtorıń júrgizip, astyqtyń úzdiksiz jetkizilýin qamtamasyz etý máselesin turaqty baqylaýda ustaýy qajet», - dedi mınıstr.
Mınıstr bıylǵy eginniń astyǵy joǵary sapaly kórsetkishtermen sıpattalatynyn aıtty. Lısenzıalanǵan astyq qabyldaý kásiporyndaryna tapsyrylǵan jumsaq bıdaıdyń jalpy kóleminiń 91%-y 1-3 klastarǵa jatqyzylǵan. 2020 jyly bul kórsetkish 83,8%-dy quraǵan bolatyn. 4-5 klasty jáne klasqa jatpaıtyn bıdaıdyń úlesi 2020 jyly 16,2% bolǵan. Oǵan qaraǵanda bıyl bul kórsetkish 9%-ǵa deıin tómendedi.
Quramynda kleıkovınasy joǵary bıdaı úlesiniń óskeni baıqalady. Álemdik naryqta joǵary suranysqa ıe kleıkovınasy 28% jáne odan joǵary sapaly Hi-Pro bıdaıynyń úlesi ótken jyly 59,7% bolsa, bıyl 71,3%-ǵa jetti.