Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Almatyda Ujymdyq qaýipsizdik týraly shart uıymy Parlamenttik Assambleıa Keńesiniń otyrysyna qatysýshylarmen kezdesý ótkizdi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Memleket basshysy zań shyǵarý organdarynyń spıkerlerine iltıpat bildire otyryp, Reseıdiń UQSHU Parlamenttik Assambleıasyna turaqty mártebe berý týraly usynysyn qoldaıtynyn aıtty. Prezıdent basqa elderdiń delegasıalaryn osy bastamany qoldaýǵa shaqyrdy.
Qasym-Jomart Toqaev parlamentaralyq dıalog memleketaralyq baılanystardy nyǵaıtý isinde mańyzdy ról atqaratynyn atap ótti.
– Búgingi kezdesý halyqaralyq ahýal tym shıelenisken jaǵdaıda ótip otyr. Geosaıası teketires órshigen kezde óńirlik qaýipsizdikke tónetin qaýip-qaterdiń aýqymy da aıtarlyqtaı ózgerdi. Álemdegi qaqtyǵys qaýipti deńgeıge jetti. Ásirese, Taıaý Shyǵystaǵy ahýal qatty alańdatady. Gaza sektorynda kún saıyn júzdegen adam qaza taýyp, jaraqat alyp jatyr. Olardyń arasynda qarapaıym azamattar, áıelder men balalar bar. Mıllıonnan astam beıbit turǵyn qıyn jaǵdaıǵa tap boldy. Barlyq negizgi halyqaralyq uıymdar Palestınadaǵy gýmanıtarlyq ahýaldy múshkil dep atady. Shyn máninde, apatty jaǵdaı shegine jetýge taıap qaldy, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy bul máselede Qazaqstan óz ustanymynan eshqashan aınymaıtynyn taǵy da rastady. Onyń aıtýynsha, uzaq jylǵa sozylǵan qaqtyǵystyń jalǵyz sheshimi – «qos halyq úshin eki memleket» formýlasy negizinde astanasyn Shyǵys Ierýsalım dep belgilep, Palestına memleketin qurý. Sonymen qatar Prezıdent palestınalyqtardyń Uıymǵa múshe bolý quqyǵyn moıyndaý týraly BUU Bas Assambleıasynyń bıyl 10 mamyrda qabyldaǵan qararyn quptady.
Qasym-Jomart Toqaev jıynda Aýǵanstandaǵy jaǵdaıǵa aıryqsha toqtaldy. Prezıdenttiń pikirinshe, qazirgi kezeńdegi strategıalyq mindetterdiń biri – Aýǵanstandy óńiraralyq baılanystarǵa belsendi tartý.
– Qazaqstan tálibter rejımin terrorlyq uıymdar tiziminen alyp tastady. Óıtkeni qazirgi Aýǵanstanmen saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý mańyzdy ári búgingi rejım uzaqmerzimdi faktor bolady dep oılaımyz, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent bul máselede UQSHU-ǵa múshe elderdiń ózara kelisilgen ustanymy bolýy kerek ekenine nazar aýdaryp, Almatyda Ortalyq Azıa men Aýǵanstan úshin Ornyqty damý maqsattary jónindegi aımaqtyq ortalyq qurý týraly Qazaqstannyń bastamasyn qoldaýǵa shaqyrdy.
Qasym-Jomart Toqaev qazirgi zamannyń syn-qaterlerine qarsy áreket etý júıesin jetildirý qajet ekenin eskere otyryp, UQSHU kúsh-jigerin uıym jarǵysyna sáıkes múshe-memleketter úshin barynsha ózekti ári tıisti jumys baǵyttaryna jumyldyrýdy usyndy. Qazaqstan atalǵan mindetterdi Uıymǵa tóraǵalyq etý kezeńinde basym baǵyt retinde belgiledi.
Atap aıtqanda, Prezıdent terrrorlyq qaýip-qatermen kúresý jáne UQSHU-ǵa múshe elder azamattarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin pármendi sharalar qabyldaý qajet dep sanaıdy.
UQSHU ujymdyq qaýipsizdik kúshteri men quraldarynyń daıyndyq deńgeıi árdaıym joǵary bolýǵa tıis. Memleket basshysy muny taǵy bir mańyzdy basymdyq dep atady.
– Uıym tóraǵasy retinde UQSHU-nyń basqarý organdarynyń, sondaı-aq kúshteri men quraldary qurylymdarynyń jedel jáne áskerı daıyndyǵyn kúsheıtý úshin birlesken is-sharalardy ýaqtyly júzege asyrýǵa aıryqsha mán beremiz. Bıyl kúzde Qazaqstan aýmaǵynda «Myzǵymas baýyrlastyq-2024» jáne «Jartas-2024» oqý-jattyǵý jıyndaryn ótkizýge belsendi ázirlenip jatyrmyz, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar Prezıdent tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jáne onyń saldaryn joıý jónindegi yntymaqtastyqty Qazaqstannyń UQSHU-ǵa tóraǵalyǵy kezinde basymdyq beriletin baǵyt retinde atap ótti.
– Óńirimizdegi sý tasqynyna baılanysty qalyptasqan jaǵdaı tabıǵat apatynyń qaýpi qanshalyqty zor ekenin kórsetti. Qazaqstanǵa onyń saldary ońaı tımedi. Osy múmkindikti paıdalanyp, elimizdegi sý tasqyny kezinde tileýlestik bildirip, kómek kórsetkeni úshin memleketterińizge rızashylyǵymdy bildiremin. Biz bul qoldaýdy joǵary baǵalaımyz – dedi Prezıdent.
Qazaqstan UQSHU-ǵa tóraǵalyǵy aıasynda qaýipsizdikti qamtamasyz etýdi kózdeıtin halyqaralyq uıymdarmen jáne qurylymdarmen yqpaldastyqty nyǵaıtýǵa nıetti.
– BUU, TMD jáne SHYU-nyń salalyq qurylymdarymen yntymaqtastyqty keńeıtý asa mańyzdy dep sanaımyz. Bıyl qańtar aıynda UQSHU Hatshylyǵy men TMD Terorızmge qarsy kúres ortalyǵy arasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Biz muny quptaımyz, – dedi Prezıdent.
Odan keıin Memleket basshysy spıkerlerge Qazaqstanda júrgizilip jatqan reformalar qoǵamnyń barlyq salasyn, sonyń ishinde saıasat, ekonomıka jáne ıdeologıa baǵyttaryn júıeli túrde jańǵyrtýdy kózdeıtinin aıtty.
Qasym-Jomart Toqaev ekonomıka salasyna toqtala kelip, elimizdiń JİÓ kólemi 265 mıllıard dollarǵa jetkenin málimdedi.
– 2023 jyly shetelden 23 mıllıard dollardan astam tikeleı ınvestısıa tartyldy. Elimizdiń halyqaralyq rezervteri 100 mıllıard dollarǵa jýyqtady. Halyqaralyq valúta qorynyń boljamy boıynsha bıyl Qazaqstannyń jan basyna shaqqandaǵy jalpy ishki ónimi 13 paıyzǵa ósip, shamamen 15 mıllıard dollardy quraýǵa tıis. Jaqynda men kásipkerlik erkindik pen básekelestiktiń damýyn qamtamasyz etý, memlekettiń ekonomıkadaǵy úlesin qysqartý jáne bıznes shyǵyndaryn azaıtý arqyly ekonomıkany yryqtandyrýǵa negiz qalaıtyn Jarlyqqa qol qoıdym. Ekonomıkalyq qyzmet salasyndaǵy qylmystyq quqyqbuzýshylyqtardy dekrımınalızasıalaý arqasynda bıznestiń quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaý isi aıtarlyqtaı kúsheıdi, – dedi Prezıdent.
Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev UQSHU elderimen aradaǵy saýda-sattyqtyń qarqyndy ósip kele jatqanyna kóńili tolatynyn jetkizdi.
– Byltyr Qazaqstan men Reseıdiń saýda kólemi 26 mıllıard dollarǵa jetti. Al Qyrǵyzstanmen aradaǵy saýda aınalymy 1 mıllıard 571 mıllıon dollardy, Tájikstanmen 1 mıllıard 130 mıllıon dollardy, Belarýspen 912 mıllıon dollardy qurady, – dedi Prezıdent.
Jıyn sońynda Qasym-Jomart Toqaev UQSHU Parlamenttik Assambleıa Keńesiniń otyrysy Uıymǵa múshe ár eldiń múddesin eskere otyryp, memleketterdiń ulttyq zańnamalaryn ilgeriletýge jáne ózara úılestirýge eleýli úles qosatynyn atap ótti. Sondaı-aq Keńes qabyldaıtyn qujattar UQSHU-ny odan ári damytýǵa septigin tıgizetinine senim bildirdi.
Sonymen qatar kezdesý barysynda UQSHU Parlamenttik Assambleıasynyń Tóraǵasy – Reseı Memlekettik dýmasynyń Tóraǵasy Vácheslav Volodın, Belarýs Respýblıkasy Ulttyq jınalysy ókilderi Palatasynyń Tóraǵasy Igor Sergeenko, Tájikstan Respýblıkasynyń Madjlısı Olı Madjlısı mıllı tóraǵasy Rýstamı Emomalı sóz sóıledi.