Qazaqstan Premer-Mınıstri Álıhan Smaıylov Grýzıa Premer-Mınıstri Iraklıı Garıbashvılımen kelissóz júrgizdi. Shaǵyn jáne keńeıtilgen quramdaǵy kezdesýler QR Úkimeti basshysynyń resmı sapary aıasynda Tbılısıde ótti, dep habarlaıdy primeminister.kz.
Álıhan Smaıylov Qazaqstan men Grýzıany burynnan kele jatqan dostyq jáne jan-jaqty yntymaqtastyq baılanystyratynyn, al ekijaqty ózara is-qımyl memleketaralyq baılanystardyń barlyq spektri boıynsha dástúrli joǵary deńgeıde ekenin atap ótti.
«Biz senim men qurmetke negizdelgen Qazaqstan-Grýzıa yntymaqtastyǵynyń ilgeri damýyn qoldaımyz», - dedi QR Premer-Mınıstri.
Úkimet basshysy Grýzıa Qazaqstannyń Ońtústik Kavkazdaǵy mańyzdy saıası jáne ekonomıkalyq seriktesi ekenin aıtty. Bul rette ekijaqty ózara is-qımylǵa saýda-ekonomıkalyq saladaǵy yntymaqtastyq negiz bolyp otyr.
Máselen, ótken jyly eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 7 ese ósip, rekordtyq $600 mln-ǵa jetti. Atalǵan sala bıyl da qarqyndy damyp keledi, ıaǵnı 4 aıda ózara saýda kólemi 5 ese ulǵaıyp, $167 mln boldy.
«Bul – óte jaqsy kórsetkish, bizge jaqyn arada mıllıardtyq mejege jetetin kórsetkishterdi josparlaýǵa múmkindik beredi», - dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar Úkimet basshysy eki eldiń ınvestısıalar salasyndaǵy ózara is-qımylynyń ósý serpinin atap ótti. Sońǵy 17 jylda Grýzıa ınvestorlary Qazaqstanǵa shamamen $400 mln salǵan, bul rette ótken jyldaǵy kórsetkish $100 mln-nan astam boldy. Óz kezeginde qazaqstandyq kásipkerler Grýzıa ekonomıkasyna $530 mln-nan astam ınvestısıa quıdy.
«Biz grýzıalyq ınvestısıalardy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy basqa sheteldik ınvestısıalar sıaqty qorǵaýǵa zań turǵysynan kepildik beremiz. Álemdik qarjy ınstıtýttarynyń úzdik tájirıbesi men jańa ınvestısıalyq quraldardy biriktiretin «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynda jumys isteýge grýzıalyq seriktesterdi shaqyramyz», - dedi Premer-Mınıstr.
Sonymen qatar Álıhan Smaıylov Qazaqstan men Grýzıa yntymaqtastyǵynda kólik tranzıti salasynyń róli mańyzdy ekenin atap ótti, óıtkeni eki memlekettiń aýmaǵy arqyly iri transkontınentaldyq kólik dálizderi – Eýropadan Qytaıǵa jáne Ońtústik-SHyǵys Azıaǵa eń qysqa joldar ótedi.
«Qazaqstan men Grýzıa yntymaqtastyǵyn damytýda Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytynyń mańyzy zor. Biz óńirdiń kólik baılanysyn arttyrýǵa jáne tranzıt jaǵdaılaryn kezeń-kezeńmen jaqsartýǵa múddelimiz. Bul josparlarda biz Grýzıanyń tranzıttik jáne kólik áleýetin eskeretinimiz sózsiz», - dedi Álıhan Smaıylov.
Óz tarapynan Iraklıı Garıbashvılı Grýzıa men Qazaqstan arasyndaǵy qarym-qatynastardyń damý deńgeıiniń joǵary ekenin atap ótti, sondaı-aq QR Premer-Mınıstriniń sapary aıasynda júrgizilip jatqan kelissózderdiń tıimdiligin atap ótti.
«Barlyq máseleni talqylaýǵa múmkindik bar ekenine qýanyshtymyn. Búginde bizdiń elderimiz ben jalpy óńir aldynda jańa múmkindikter ashylýda. Biz Orta dálizdi birge damytyp jatyrmyz. Uzaq merzimdi perspektıvada oılastyrǵan dúnıelerdi iske asyrý úshin aldaǵy jyldary belsendi jumys isteýge daıyn bolýymyz kerek», - dedi Iraklıı Garıbashvılı.
Kelissóz barysynda Qazaqstan men Grýzıa Úkimetteriniń basshylary ózara taýar aınalymyn ulǵaıtý múmkindikterin, kólik ınfraqurylymyn damytý jáne THKB-da biryńǵaı logıstıkalyq operator qurý, sondaı-aq ol arqyly ótetin júk aǵynyn sıfrlandyrý máselelerin talqylady. Sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy, týrızm jáne jańa tehnologıalyq ónimderdi satý salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý perspektıvalary qaraldy.
Resmı sapar aıasynda «Qazaqstan temir joly» UK» AQ men «Grýzıa temir joly» AQ arasynda birlesken kásiporyn qurý men onyń jumysynyń bazalyq qaǵıdattary týraly úshjaqty kelisimge qol qoıyldy. Keshe bul qujatqa «Ázerbaıjan temir joldary» JAQ qol qoıdy.
Eske sala keteıik, Qazaqstan, Ázerbaıjan jáne Grýzıa biryńǵaı logıstıkalyq kompanıa qurady. Ol tarıftik saıasat, júkterdi taratý jáne THKB-da kólik prosesterin jeńildetý máselelerimen aınalysatyn bolady. Onyń jumysy nátıjesinde Qytaıdan Eýropaǵa jáne keri marshrýt boıynsha ótý merzimi 10-15 kúnge deıin qysqarady dep kútilýde.
Sonymen qatar Qazaqstannyń Energetıka mınıstrligi men Grýzıanyń Ekonomıka jáne turaqty damý mınıstrligi arasynda Batýmı munaı termınalyndaǵy yntymaqtastyqty odan ári damytý jónindegi ózara túsinistik memorandýmyna qol qoıyldy.
Sondaı-aq «Canadian chicken Ltd» (Qazaqstan), «AgroTehMenedjment» (Qazaqstan) jáne «Georgian Industrial Group Ltd» (Grýzıa) kompanıalary aýyl sharýashylyǵy jáne arnaıy tehnıka óndiretin zaýyt qurylysyna shamamen $50 mln ınvestısıalaýdy, sondaı-aq Qazaqstan aýmaǵyndaǵy qustar men janýarlarǵa arnalǵan jem zaýyty, qus fabrıkasy jáne balyqtarǵa arnalǵan jem zaýytynan turatyn aýyl sharýashylyǵy klasterin qurýdy kózdeıtin komersıalyq kelisimderge qol qoıdy.
Kelissóz qorytyndysy boıynsha eki eldiń Úkimet basshylary baspasózge málimdeme jasady.
«Búgingi kelissózder barysynda biz ekijaqty ózara is-qımyldyń ózekti máselelerin, jańa jáne perspektıvaly jobalardy talqyladyq. Nátıjesinde mańyzdy kelisimderge qol jetkizildi. Birinshi kezekte, ol ózara saýdanyń ósý qarqynyn qamtamasyz etý, taýar aınalymynyń nomenklatýrasyn keńeıtý máselesine qatysty boldy», - dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar Úkimet basshysy Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn odan ári damytý jónindegi josparlarǵa túsinikteme berdi.
«Biz orta merzimdi kezeńde osy baǵyt boıynsha júk tasymalynyń kólemin 10 mln tonnaǵa deıin jetkizýge múddelimiz. Osy maqsatta jobanyń taraptary «2022-2027 jyldarǵa arnalǵan dálizdi damytý jáne «tar jerlerdi» sınhrondy joıý jóninde birlesken jol kartasyn» qabyldap, tabysty iske asyrýda. Biz Grýzıamen Kaspıı-Qara teńiz baseıninde marshrýttardy damytý boıynsha yntymaqtastyqty keńeıtýge daıynbyz. Bul turǵyda júk tasymalyn iske asyrýda eki eldiń teńiz porttarynyń múmkindikterin paıdalaný óte mańyzdy», - dep atap ótti Álıhan Smaıylov.
Óz sózinde Iraklıı Garıbashvılı de kelissóz nátıjelerin joǵary baǵalady.
«Biz óte mazmundy talqylaýlar ótkizdik. Sońǵy kezderi bárimiz baıqap júrgen úrdiske rızamyz. Men taýar aınalymy kóleminiń ulǵaıýy týraly aıtyp otyrmyn. Biz sondaı-aq elderimiz arasyndaǵy strategıalyq áriptestikti odan ári nyǵaıtatyn jobalardy qarastyrdyq», - dedi Grýzıa Premer-Mınıstri.
Onyń aıtýynsha, kelissózderdiń negizgi taqyryptarynyń biri Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn damytý boldy.
«Biz bul jobaǵa Ázerbaıjan jáne Qazaqstanmen birge qatysyp jatyrmyz. Atalǵan baǵyttaǵy «tar joldardy» joıý jáne Orta dálizdi Ortalyq Azıa, Qytaı jáne jalpy Azıanyń basqa elderi úshin odan da tartymdy etý úshin birge jumys isteımiz. Bizde kelisken naqty Jol kartasy bar. Bul - 2027 jylǵa deıingi jospar. Biz Grýzıaǵa ne isteý kerektigin, óz kezeginde Ázerbaıjan men Qazaqstan ne isteıtinin naqty bilemiz. Qazir temirjoldy jańǵyrtýǵa edáýir ınvestısıa salyp jatyrmyz. Bizde osy baǵytta basqa da mańyzdy jobalar josparlanǵan. Atap aıtqanda, jańa port salý maqsatynda jumys istep jatyrmyz», - dedi Iraklıı Garıbashvılı.