QR Premer-Mınıstri Álıhan Smaıylov elimizge alǵash ret saparmen kelgen QHR Shyńjań-Uıǵyr avtonomıalyq aýdany QKP partıa komıtetiniń hatshysy, 20-shaqyrylymdaǵy QKP OK Saıası búrosynyń múshesi Ma Sınjýımen saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń keń aýqymdy máselelerin talqylady.
Premer-Mınıstr Qytaı Qazaqstannyń eń iri saýda seriktesteriniń biri ekenin atap ótti, onyń jalpy taýar aınalymy qurylymyndaǵy úlesi 18%-dy quraıdy. Máselen, ótken jyly eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 34%-ǵa ósip, $24 mlrd-tan asty, bul 30 jyl ishinde qol jetkizilgen jańa rekordtyq kórsetkish boldy. Sonymen qatar ol ózara saýda kóleminiń 40%-dan astamy SHUAA-ǵa tıesili ekenin aıtty,-dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Úkimettiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
«Eki memleket basshylarynyń 2030 jylǵa qaraı taýar aınalymyn $35 mlrd-qa deıin ulǵaıtý jónindegi mindetin eskeretin bolsaq, Qazaqstannyń Shyńjańmen ózara saýdasy budan da zor mańyzǵa ıe bolady. Biz qytaılyq áriptesterimizben birge osynaý bıik maqsattarǵa jetý úshin birlesip jumys isteýge daıynbyz», — dedi Álıhan Smaıylov.
Onyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta ózara saýda-sattyq qarqyny, onyń ishinde shıkizattyq emes, taýarlyq pozısıalarmen nyǵaıa túsýde. Osyǵan baılanysty Premer-Mınıstr Qytaıǵa 135 taýar túri boıynsha qazaqstandyq ónim eksportyn $1 mlrd-qa ulǵaıta otyryp, oń úrdisti qoldaýdy usyndy.
Ózara is-qımyldyń mańyzdy baǵyty ınvestısıalyq yntymaqtastyq, atap aıtqanda, quny $21 mlrd-tan asatyn 52 birlesken jobany iske asyrý bolyp otyr. Jalpy, Qytaı Qazaqstan ekonomıkasyna ınvestısıa salǵan elderdiń TOP-5 qataryna kiredi. Sońǵy 15 jylda QHR-dan ınvestısıalardyń jalpy aǵyny $23 mlrd-qa jetti.
«SHUAA ınvestısıalyq qoǵamdastyǵyn birlesken jobalarǵa qatysýyn keńeıtýge shaqyramyz», - dedi Premer-Mınıstr.
Álıhan Smaıylov ekijaqty baılanystardy damytýda shekara mańyndaǵy óńirlerdiń ózara is-qımyly erekshe ekenin aıtty. Osyǵan baılanysty ol Almatyda birqatar óńiraralyq kelisimder men komersıalyq qujattarǵa qol qoıý josparlanyp otyrǵan shekara mańy yntymaqtastyǵynyń 2-shi Dostyq dıalogyn ótkizýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Óz kezeginde Ma Sınjýı Qazaqstan men Qytaıdy tyǵyz ekonomıkalyq qarym-qatynastar baılanystyratynyn atap ótip, SHUAA aýyl sharýashylyǵy, ónerkásip, energetıka, logıstıka, bilim berý, ınovasıa jáne t. b. baǵyttar boıynsha ózara tıimdi yntymaqtastyqty jandandyrýǵa daıyn ekenin málimdedi.
«Qytaı men Qazaqstanǵa taýlar men ózender ortaq, biz - tatý kórshi ári seriktes eldermiz. Osy 30 jyl ishinde bizdiń elderimiz ekijaqty qarym-qatynasty ózara senim rýhynda damyta bildi. Eki memleket basshylary birlesip yntymaqtastyqty odan ári keńeıtý josparlaryn belgiledi. Biz túrli salalarda qol jetkizilgen kelisimderdi júzege asyrýymyz kerek», — dedi Ma Sınjýı.
Kezdesý barysynda shekaradaǵy kedergilerdi joıý jónindegi is-qımyldardy úılestirý máseleleri egjeı-tegjeıli qozǵaldy. Birlesken kúsh-jigerdiń arqasynda shekaralyq avtomobıl beketteriniń ótkizý qabiletiniń artýy baıqalady, bul eki eldiń de ekonomıkalyq damýyna tıimdi bolyp otyr.
Premer-Mınıstr bes pýnkttiń ekeýinde aýyl sharýashylyǵy ónimderin jedeldetip ótkizý úshin «jasyl dálizder» iske qosylǵanyna nazar aýdaryp, qalǵan úsheýinde, ıaǵnı: «Dostyq – Alashankoý», «Maıqapshaǵaı – Zımýnaı» jáne «Qaljat – Dýlaty» beketterinde olardy iske qosýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Sonymen qatar Álıhan Smaıylov qazaqstandyq júk tasymaldaýshylarǵa QHR-ǵa kirý úshin vıza berý rásimderin jedeldetý máselesin kóterdi, bul jalpy taýar aınalymynyń qarqynyn arttyrýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty aıasyndaǵy yntymaqtastyqty tereńdetý perspektıvalary, «Qorǵas» SHYHO qyzmetin qalpyna keltirý, baqylaý-ótkizý beketterin jańǵyrtý jónindegi josparlar, transshekaralyq ózenderdi paıdalaný jáne basqa da birqatar máseleler talqylandy.
Kezdesý qorytyndysy boıynsha Taraptar eki eldiń ózara tıimdi áriptestigin odan ári damytý úshin barlyq qajetti kúsh-jigerdi jumsaýǵa daıyn ekenderin rastady.