Megapolıste tyrysqaq, ish súzegi, qyzamyq, dıfterıa, sibir jarasy, qyshyma sıaqty juqpaly aýrýlardyń jaǵdaılary tirkelmegen. Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde Almaty qalasy Sanıtarlyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamentiniń basshysy Qasymhan Alpysbaıuly aıtty, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Qala aýmaǵynda 2024 jyldyń 5 aıynda birqatar juqpaly jáne parazıttik aýrýlar boıynsha epıdemıologıalyq jaǵdaı turaqty. 59 nozologıa boıynsha (onyń ishinde oba, sibir jarasy, Kongo-Qyrym gemorragıalyq qyzbasy, búırek sındromy bar gemorragıalyq qyzba, dıfterıa, qyzamyq, sirespe, polıomıelıt, ish súzegi, A, V, S paratıf jáne t.b.) aýrýshańdyq tirkelmegen.
«12 nozologıa boıynsha aýrýshańdyq, onyń ishinde fýnksıonaldy dıareıa 7,8%-ǵa, taǵamnan ýlaný 27,5%-ǵa, skarlatına 2,1 esege, jiti sal aýrýy 2,4 esege, jelsheshek 2,2 esege, ehınokokkoz 27,7%-ǵa, tumaý 2,6 esege, týberkýlez 4,7%, merez 34,2%, pedıkýlez 33,9%, perınataldyq aýrýlar 3,7 esege, anyqtalǵan koronavırýstyq ınfeksıa 6,8 esege tómendegen», - dedi Qasymhan Alpysbaıuly.
11 nozologıa boıynsha, onyń ishinde botýlızm, brýselez, pasterellez, lısterıoz, irińdi menıngıt, serozdy menıngıt, kene vırýstyq ensefalıti, S jedel vırýstyq gepatıt, ıersınıoz, hırýrgıalyq/terapevtik áreketterden keıingi asqynýlardyń biren-sarań jaǵdaılary jáne syrttan ákelingen Denge qyzbasynyń (Malaızıa men Indonezıadan kelgen, emdelgen) 1 jaǵdaıy tirkeldi.
Sonymen qatar, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 11 nozologıa, onyń ishinde salmonellez 17,4%-ǵa, etıologıasy anyqtalǵan jiti ishek ınfeksıalary 22,1%-ǵa, kókjótel 20,1 esege, menıngokok ınfeksıasy 1,6 ese (nemese 2 jaǵdaı), qyzylsha 5,8 ese, A vırýstyq gepatıt 41,6%, jedel V vırýstyq gepatıt 44,4% (nemese 1 jaǵdaı), sozylmaly S vırýstyq gepatıt 32,5%, enterobıoz 1,7 esege, JRVI 7,8%, dermatomıkoz 32,2% artýy baıqalady.
JRVI/tumaýdyń byltyrǵy ótken epıdemıologıalyq maýsymynda aldyńǵy aptamen jáne baqylaý deńgeılerimen salystyrǵanda syrqattaný kórsetkishteri 1,5 jáne odan da kóp ese aspaı, JRVI-men syrqattanýshylyqtyń maýsymdyq ósýi baıqaldy.
ÓKQ spıkeri qalada 2023 jyldyń 1 qarashasynan 2024 jyldyń 8 aqpanyna deıin A/H3N2 tıpti tumaý vırýsy bolǵanyn eske saldy. Qala boıynsha A/H3N2 tıpti tumaýdyń 232 jaǵdaıy tirkeldi (ótken epıdemıalyq maýsymda tumaýdyń 244 jaǵdaıy tirkelgen, onyń ishinde V-119 jaǵdaı, A/H3N2 túri-3 jaǵdaı, A/H1N1pdm09- 122 jaǵdaı). Sonymen birge, JRVI-dyń basqa vırýstary: rınovırýstar, RS vırýsy, paragrıpp, bokavırýs, adenovırýs, metapnevmovırýs jáne maýsymdyq koronavırýs qatar júrdi.
Almatyda epıdemıalyq maýsymǵa deıin tumaýǵa qarsy barlyǵy 257 495 adam egildi, bul qala turǵyndarynyń 11,5% qurady, onyń ishinde jergilikti búdjet esebinen «Grıppol plús» vaksınasymen 250 000 «qaýip tobyndaǵy» adamdar, 6 202 adam jumys berýshiniń esebinen jáne óz qarajaty esebinen 1 293 adam aqyly túrde egildi.
Aǵymdaǵy jyldyń qańtar aıynyń basynan bastap 1 mamyrǵa deıin qyzylshanyń zerthanalyq rastalǵan 3 170 jaǵdaıy tirkeldi, onyń ishinde 14 jasqa deıingi balalar – 1948, jasóspirimder – 140, eresekter – 1082 jaǵdaı. Sońǵy táýlikterde qyzylshanyń rastalǵan 1 jaǵdaıy tirkeldi.
Sonymen birge, spıker qyzylshaǵa qarsy qosymsha jappaı ımmýndaý qalaı júrgiziletinin egýge jatatyn tulǵalardy vaksınasıalaý josparynyń oryndalýy 105% qurady, onyń ishinde 6 aıdan 10 aı 29 kúnge deıingi balalar – 63%; 2 jastan 4 jas 11 aı 29 kúnge deıingi balalar -99,4%, medısına qyzmetkerleri - 100%, al 2023 jyldyń qarashasynan bastap qyzylshaǵa qarsy tolyqtyra ımmýndaý boıynsha – buryn vaksınasıa almaǵan jáne 18 jasqa deıingi vaksınasıa kýrsy tolyq emes adamdar -134,6% qurady.
«Aǵymdaǵy jyldyń 5 aıynda ekpe almaǵan 14 jasqa deıingi balalar arasynda kókjóteldiń rastalǵan 62 jaǵdaıy tirkeldi. Onyń 35-i kókjótelge qarsy ekpeden bas tartýyna baılanysty, 14-i medısınalyq qarsy kórsetilimderge baılanysty, 10-y (16,1%) vaksınasıa jasyna jetpegeni, 3-ýi ekpeniń tolyq kýrsymen qamtylmaǵan», - dep naqtylady ol.
Aǵymdaǵy jyldyń basynan beri A vırýstyq gepatıttiń 351 jaǵdaıy tirkeldi, 100 myń turǵynǵa shaqqandaǵy aýrýshańdyq kórsetkishi 15,3 qurady, bul ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 41,6%-ǵa joǵary. Jas qurylymynda eresek turǵyndar basym, olardyń úlesi 64,9%, 14 jasqa deıingi balalardyń úlesi 25,9%, jasóspirimder – 9,1%.
«V vırýstyq gepatıt jaǵdaılary negizinen vaksınasıadan bas tartýǵa jáne medısınalyq qarsy kórsetkishterge baılanysty egilmegen balalar arasynda tirkeledi. Naýqas balalardyń 14-i (15,4%) basqa oblystardyń, negizinen Almaty oblysynyń turǵyndary», - dep túsindirdi ol.
Infeksıanyń negizgi berilý mehanızmi men faktory – 90,8% (319 jaǵdaı) baılanys-turmystyq, ıaǵnı sanıtarlyq-gıgıenalyq obektilerge, qoǵamdyq oryndarǵa barǵan kezde, jýylmaǵan jemisterdi, tamaq ónimderin jegen kezde jeke bas gıgıenasyn saqtamaýmen baılanysty (qoldaryn jýmaǵan), 6,8% (24 jaǵdaıda) A vırýstyq gepatıtpen aýyratyn naýqaspen baılanysta bolǵan; 2,2% (8 jaǵdaı) jaǵdaıda - shetelde baseınderde shomylǵan.
Jańa oqý jylynyń basynan 2023 jyldyń qyrkúıeginen 2024 jyldyń mamyryna deıin qala mektepterinde A vırýstyq gepatıtpen zaqymdaný -17,1% (barlyǵy 327 mektep, 56 mektep zaqymdanǵan) qurady, 56 mektepte mektep oqýshylary arasynda 75 jaǵdaı tirkeldi, mektepterde aýrýshańdyq birli-jarym, sonyń ishinde 40 mektepte 1 jaǵdaıdan, 14 mektepte ártúrli synyptarda 2 jaǵdaıdan, aýrýshańdyq bir-birimen jáne mekteppen baılanysty emes. Mektep jasyna deıingi balalar arasynda A vırýstyq gepatıttiń 7 jaǵdaıy, onyń 4-ýi qaladaǵy 4 mektepke deıingi mekemede tirkeldi, aýrýshańdyq uıymdasqan toppen baılanysty emes. Qalǵan 3 jaǵdaı Almaty oblysynda balabaqshaǵa baratyn balalar arasynda tirkeldi.
A vırýstyq gepatıt oshaqtarynda 1612 baılanysta bolǵandar anyqtaldy, olardyń 749-y 14 jasqa deıingi balalar, 358-i jasóspirimder. Epıdemıologıalyq kórsetkishter boıynsha 14 jasqa deıingi egýge jatatyn 127 bala A vırýstyq gepatıtke qarsy egildi. Barlyq aýdandarda epıdemıaǵa qarsy sharalar júrgizildi.
Aǵymdaǵy jyldyń 5 aıynda menıngokok ınfeksıasynyń rastalǵan 5 jaǵdaıy tirkeldi (onyń ishinde 2 bala jáne 3 eresek adam), 1,6 esege (nemese + 2 jaǵdaıǵa) ósý baıqalady. Kontıngent boıynsha aýrýshańdyq uıymdaspaǵan jáne uıymdasqan mektepke deıingi mekemelerdiń balalary, stýdentter, ártúrli sala qyzmetkerleri, jumyssyzdar arasynda bir jaǵdaıdan tirkeldi. Eresekter arasynda 2 (40,0%) jaǵdaıda qozdyrǵysh N. meningitidis A serogrýppasy bólinip alyndy, qalǵan 3 (60%) jaǵdaıda PTR ádisimen zertteý kezinde mı julyn suıyqtyǵynda N. Meningitidis DNK anyqtaldy. Barlyǵy saýyǵyp, aýrýhanadan shyǵaryldy. Aýrý oshaqtarynda 202 baılanysta bolǵan adam tekserildi, olardyń arasynda tasymaldaýshylar anyqtalmady. Aýrýshańdyqty aldyn alý maqsatynda jabyq mekemelerge jatqyzylǵan kezde jáne «táýekel toby» kontıngenti menıngokok ınfeksıasyna 4531 adam tekserildi, tasymaldaýshylar anyqtalmady.