Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev halyqqa úndeý joldady.
Ol bıyl 20 qarashada ótetin kezekten tys prezıdent saılaýy otandyq jáne sheteldik baıqaýshylardyń qatysýymen ádil ári ashyq ótkiziletinin málimdedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
«Men Memleket basshysy retinde saılaý naýqany qatań túrde zańǵa sáıkes ótetinine kepildik beremin. Ony otandyq jáne sheteldik baıqaýshylardyń qatysýymen ádil ári ashyq ótkizetin bolamyz», - dedi Prezıdent.
Ol azamattardy jaýapkershiligin sezinip, demokratıa, zań jáne tártip qaǵıdattaryn berik ustanýǵa shaqyrdy.
«Men Joldaýymda birqatar aýqymdy áleýmettik-ekonomıkalyq sharalar qolǵa alynatynyn jarıaladym. Biz onyń bárin jaqyn arada júzege asyrýymyz kerek. Kóp uzamaı qoǵamǵa saılaý aldyndaǵy tuǵyrnamamdy usynamyn. Onda áleýmettik-ekonomıkalyq damýdy kózdeıtin jańa bastamalar aıtylady», - dedi Toqaev.
Memleket basshysynyń aıtýynsha, osy jyl jan-jaqty reformalar men naqty ózgerister jylyna aınaldy.
«Maýsym aıynda ótken referendýmnyń nátıjesinde bılik tarmaqtary arasynda tıimdi tepe-teńdik ornady. Memleket «kúshti Prezıdent – yqpaldy Parlament – esep beretin Úkimet» qaǵıdasyn berik ustanady. Májilis pen máslıhattar jańa aralas júıe boıynsha jasaqtalady. Depýtattardyń bir bóligi partıalyq tizimmen, qalǵany bir mandatty okrýgten saılanady», - dedi ol.
Konstıtýsıalyq sot qurylyp, aldaǵy qańtar aıynan jumys isteı bastaǵanyn atap ótti. Buǵan qosa, adam quqyqtary jónindegi ýákil ınstıtýty konstıtýsıalyq mártebege ıe boldy.
«Bıliktiń birqatar ókilettigi qaıta bólinip, keıbir quzyretter Prezıdentten Parlamentke berildi. Endi óńirlerdiń ákimderi balamaly jolmen tańdalady. Konstıtýsıaǵa "jer jáne onyń qoınaýy halyqqa tıesili" degen bap engizildi. Men osy erejeni júzege asyrý úshin «Ulttyq qor – balalarǵa» degen múlde jańa baǵdarlama usyndym», - dedi Toqaev óz úndeýinde.
Konstıtýsıalyq reforma – men Memleket basshysy bolyp saılanǵannan beri júzege asyryp jatqan aýqymdy saıası jańǵyrý baǵdarlamasynyń ajyramas bóligi. Osy baǵdarlama aıasynda beıbit jınalystardy ótkizý úshin aldyn ala eskertý tártibi engizildi. Saıası partıalardy tirkeý rásimi jeńildetilip, tirkeýdiń qajetti shegi tómendetildi. Saılaý aldyndaǵy partıalyq tizimdi jasaqtaý jáne depýtat mandattaryn bólý kezinde áıelder men jastar úshin 30 paıyzdyq kvota engizildi.
Saıası partıalardyń Májiliske ótý shegi 7-den 5 paıyzǵa tómendedi. Saılaý búlletenderine «bárine qarsymyn» degen baǵan qosyldy. Parlamenttik opozısıa ınstıtýty quryldy. Qylmystyq kodekstiń 130-baby qylmystyq dep tanylmaıtyn boldy, 174-baby izgilendirildi. Ólim jazasy joıyldy. Aýyl ákimderin tikeleı saılaý tásilderi engizildi. Sondaı-aq basqa da kóptegen tyń bastamalar júzege asyryldy.
Jalpy, sońǵy úsh jylda jasalǵan ózgerister men konstıtýsıalyq reforma memlekettik-saıası qurylymnyń jańa úlgisin qalyptastyrdy. Sondyqtan men Joldaýymda saılaý merzimin jarıa túrde jáne ashyq aıttym. Osylaısha, biz basty memlekettik ınstıtýttar – Prezıdent, Parlament, Úkimet jáne máslıhattardyń bárin birtindep qaıta quramyz. Osy bastamalar jarıalanǵannan beri bir aıǵa jýyq ýaqyt ótti. Bul – barlyq máseleni baıyppen talqylap, jaǵdaıdy baǵamdaýǵa jetkilikti merzim. Halyq bizdiń saıası júıeni ózgertý týraly josparymyzdyń mán-mańyzyn jaqsy túsinip otyr.
Sondyqtan men buǵan deıin aıtylǵan saılaýdyń merzimine jáne Ata zańnyń talaptaryna sáıkes, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kezekten tys saılaýyn 2022 jylǵy 20 qarashada ótkizý týraly Jarlyqqa qol qoıdym. Osy naýqan eldiń búkil saıası júıesin túbegeıli ózgertetin saılaý kezeńin bastap beredi. Sol arqyly ekonomıkany turaqty damytýdy, halyqtyń ál-aýqatyn arttyryp, turmys sapasyn jaqsartýdy kózdeıtin uzaq merzimdi mindetterdi júzege asyrýǵa múmkindik týady.