Qarjylyq saýattylyq
Qazaqstandyqtar arasynda depozıtter eń tanymal ınvestısıa túri bolyp qala beredi. 2024 jyldyń sońyna qaraı el azamattary bankterge 23 trln teńgeden astam qarajat senip tapsyrǵan. Bul qarjy quraldarynyń senimdiligi men qoljetimdiligin kórsetedi. Qazaqstandaǵy depozıtterdiń úsh negizgi túri bar: jınaq (sberegatelnyı), merzimdi (srochnyı), jáne merzimsiz (nesrochnyı).
Jınaq depozıtteri eń joǵary syıaqy mólsherlemesin usynady, biraq sharttary qatań. Aqshany tolyqtyrý shekteýli, al merziminen buryn sheshken jaǵdaıda syıaqydan aıyrylasyz. Bul depozıt túri uzaq merzimdi maqsattarǵa jáne qarjylyq rezervi bar adamdarǵa qolaıly. Mysaly, Bank RBK 6 aıǵa 17,5% mólsherlememen (eń tómengi 15 000 teńge), al «Frıdom bank» dál osyndaı mólsherlememen eń tómengi 500 000 teńgege depozıt ashady.
Merzimdi depozıtter jınaq depozıtterimen salystyrǵanda ıkemdirek. Olar shamamen 15% syıaqy mólsherlemesin usynady jáne merziminen buryn jabylǵan jaǵdaıda syıaqynyń bir bóligin alýǵa múmkindik beredi. Bul depozıt túri qarjylyq qaýipsizdik jastyǵy joq adamdar úshin qolaıly.
Merzimsiz depozıtter qazaqstandyqtar arasynda eń tanymal, sebebi olar erkin aqsha aınalymyna múmkindik beredi. Qarjyny kez kelgen ýaqytta tolyqtyrýǵa nemese sheship alýǵa bolady. Bul depozıtterde syıaqy mólsherlemesi tómenirek, biraq qolaılylyǵy joǵary. Mysaly, «Frıdom bank» 14,1%, al Kaspi 13,2% mólsherlemesin usynady.
Bank tańdaý kezinde senimdilikke, fılıaldardyń jaqyndyǵyna jáne bankomattardyń qoljetimdiligin eskergen jón. Qarjylyq qujattardy túsinbeıtinder úshin eń tıimdi jol – syıaqy mólsherlemesine emes, banktiń geografıalyq yńǵaılylyǵyna nazar aýdarý.
Bul depozıt túrlerin túsiný qazaqstandyqtarǵa óz qarjysyn tıimdi basqarýǵa jáne qaýipsiz ınvestısıa jasaýǵa múmkindik beredi.