Devalvasıa nan baǵasynyń qymbattaýyna áser etpeý kerek
Ekonomıs Maqsat Halyq qarajatty qandaı valútamen saqtaý qajettigi týraly keńes berdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Baq.kz-ke silteme jasap.
«Eger qoldaryńyzda dollar bolsa solaı tura bersin, birazyn eýro, teńgemen saqtańyz. Depozıtten aqshany sheshkińiz kelse bárin emes, biraz bóligin ǵana alyp qoıyńyz, ıaǵnı qolma-qol aqshada bolsyn», – deıdi sarapshy.
Sonymen qatar ol eldegi azyq-túlik qaýipsizdigine kóp kóńil bólý qajettigin aıtady. Devalvasıa eldegi nan baǵasyna áser etpeýi kerek.
«Qazir nannyń baǵasy ósip jatqanyn baıqap otyrmyz. Biraq ol óspeýi kerek. Teńgeniń devalvasıa bolǵany tek ımporttyq taýarlarǵa áser etedi. Unnyń 95 paıyzy ózimizde óndiriledi, ol ne úshin qymbattaý kerek? Osy máselegen mán berý qajet», – deıdi ekonomıs.
Onyń aıtýynsha, Reseı men Ýkraına álemdegi bıdaı eksportynyń 30%-yn quraıdy eken. Degenmen bizdiń elde bıdaı ónimderine tapshylyq bolatyndaı sebep joq.
«Soǵys jaǵdaıyna baılanysty bul elderdiń bıdaıy syrtqa shyqpaıtyn boldy. Onyń ishinde RF tamyz aıyna deıin bıdaı ónimderin Ortalyq Azıaǵa eksporttaýǵa ýaqytsha tyıym saldy. Biraq bul bizde bıdaı taýsylyp qalady degendi bildirmeıdi. Ózimiz de shetelge bıdaı eksporttaımyz, sondyqtan Reseıden keletin 3,5 mln tonna bıdaıdyń ornyn ózimiz de qamtamasyz ete alamyz. Sondyqtan osy jaǵyna mán berip, azyq-túlikten qıyndyq bolady degenge ermeý qajet», – dedi Maqsat Halyq.
Sonymen qatar ol Ulttyq bank teńgeniń rúblge baılanýyn tejegenin, endi teńge óz aldyna jeke keme retinde júzetinin jetkizdi.
«Teńge rúblge qaraǵanda qunsyzdana bastady, sondyqtan Reseıden keletin taýarlar bizde qatty qymbat bolmaıdy. Alaıda, kóptegen azamattar Reseıden keletin taýarlar qymbattaıdy degenge senip jatyr. Soltústik Qazaqstanda Reseıden keletin sút, et ónimderi búninniń ózinde qymbattap jatyr. Biraq bul taýarlar rúblmen keledi, al rúbl qunsyzdanyp jatyr, sondyqtan bul taýarlar belgili dárejede arzanyraq bolý kerek. Osy máselege kóńil bólýimiz qajet. Kásipkerlerimiz de Reseımen dollar emes, rúbldik kelisimge ótý kerek. Sonda taýarlar qatty qymbat bolmaıdy», – dedi ol.
Sóz arasynda ol uzaq merzimge shydaıtyn azyq-túlik pen ımporttyq taýarlardy satyp alyp qoıýǵa keńes berdi.
«Kóbinde shetten keletin ımporttyq taýarlardy alyp qoıýǵa bolady. Máselen, gıgenalyq, turmystyq taýarlardyń kóbi bizge Reseı arqyly kelgen. Qazir ol jaqtaǵy zaýyttar jabylyq ketip qaldy nemese shetelden de ala almaı otyr. Bizdiń kásipkerler sol taýardy shetelden basqa arnalar arqyly alyp kelgenshe tapshylyq bolady»,-deıdi ekonomıs.