Jumys berýshilerdiń suranysy kerisinshe azaıǵan.
Jyl basynda Qazaqstanda jumys izdeýshiler sany artyp, Elektrondyq eńbek bırjasynda 70,2 myń túıindeme ornalastyrylǵan, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
««Eńbek resýrstaryn damytý ortalyǵy» AQ derekteri boıynsha 2022 jylǵy qańtarda Elektrondyq eńbek bırjasynda 68,3 myń bos jumys orny jáne 70,2 myń túıindeme ornalastyrylǵan. Osylaısha, qańtarda jarıalanǵan túıindemeler sanynyń kúrt ósýi jáne 2021 jylǵy jeltoqsanmen salystyrǵanda jumys berýshilerdiń suranysy boıynsha belsendiliktiń tómendeýi baıqaldy», - delingen Eńbekmıni baspasóz qyzmetiniń habarlamasynda.
2022 jylǵy qańtarda EEB-da ótken jylǵy jeltoqsandaǵy derektermen salystyrǵanda suranystyń 23%-ǵa tómendegeni baıqaldy, bir aıda barlyǵy 68,3 myń bos jumys orny jarıalandy. Osy kezeńde túıindemeler sanynyń jeltoqsan kórsetkishterine qaraǵanda 3,3 ese ósýi baıqaldy. Qańtar aıynda EEB-ǵa izdenýshiler 70,2 myń belsendi túıindeme ornalastyrdy.
Óńirler turǵysynan Almaty oblysynda EEB-ǵa suranys tórt ese (jeltoqsandaǵy 12,4 myńnan qańtarda 3 myńǵa deıin), Túrkistan (9,3 myńnan 4,5 myńǵa deıin) jáne Qyzylorda (3,5 myńnan 1,9 myńǵa deıin) oblystarynda eki ese derlik qysqardy. Sonymen qatar, Qostanaı oblysynda EEB bos jumys oryndarynyń sany 10%-ǵa, Nur-Sultan qalasynda 8%-ǵa jáne Batys Qazaqstan men Soltústik Qazaqstan oblystarynda shamaly ósti.
EEB-da barlyq óńirlerde eńbek naryǵyndaǵy usynys qańtar aıynda jeltoqsanmen salystyrǵanda ósti. Mundaǵy kóshbasshylar ótken aımen salystyrǵanda jarıalanǵan túıindemeleri bes esege jýyq artqan óńirler boldy, atap aıtqanda, Shymkent qalasy (4,9 myń), Qyzylorda oblysy (7 myń), Almaty qalasy (6,6 myń). Eńbek naryǵyndaǵy usynystyń eń az ósimi Batys Qazaqstan oblysynda baıqaldy, al onda túıindemeler sany qańtarda 1,3 myńnan 2,5 myńǵa deıin, Pavlodar oblysynda 1 myńnan 2,2 myńǵa deıin ósti.
Qańtarda suranystyń 84%-yn shaǵyn, orta jáne iri kásiporyndar (57,3 myń jumys berýshi) qurady. Aıta keteıik, jeke kásipkerler tarapynan suranys jeltoqsan aıynyń kórsetkishterimen salystyrǵanda qańtar aıynda 59%-ǵa (26,7 myńnan 10,9 myńǵa deıin) tómendedi.
Eger izdenýshiler týraly aıtatyn bolsaq, dástúrli túrde áıelder qańtar aıynda barlyq túıindemelerdiń 56%-yn ornalastyra otyryp, EEB-da úlken belsendilik tanytty. EEB-daǵy usynystardyń úshten birin 25-35 jas aralyǵyndaǵy jastar qurady. İzdenýshiler arasynda jastardyń basym bóligi Nur-Sultan qalasynda (barlyq usynystyń 39%-y), Mańǵystaý oblysynda 36%, Shymkent qalasynda jáne Atyraý oblysynyń ár óńirlerinde 35%-dan boldy.
Sonymen qatar, eńbek naryǵyndaǵy biliktilikterdiń teńgerimsizdigi EEB-daǵy bos oryndar men túıindemelerde de kórinis tabady. Osylaısha, naryqtaǵy suranystyń kóp bóligi ortasha bilikti mamandarǵa (barlyq bos jumys oryndarynyń 52%), al usynys biliktiligi joq jumys izdeýshilerdiń sanynan (45%) kóbirek boldy. Jalpy alǵanda, bos jumys oryndarynyń 25%-y joǵary bilikti mamandarǵa jáne 23%-y tómen bilikti nemese biliktiligi joq mamandarǵa arnalǵan, al jumys izdeýshiler arasynda usynystardyń tek 32%-y orta bilikti mamandardan jáne 23%-y joǵary bilikti mamandardan boldy.
Eger jalaqyny alyp qaraıtyn bolsaq, onda neǵurlym joǵary úmit etken meje (ortasha eseppen aıyna 500 myń teńgeden bastap) basqarýshy pozısıalarǵa izdenýshiler arasynda, atap aıtqanda qarjy dırektory, satý basshysy, marketıń jáne ónimdi ótkizý jónindegi bólim bastyǵy, departament dırektory, basshynyń keńesshisi nemese bas dırektor arasynda belgilendi. Sonymen birge, suranys jaǵynan bul jalaqy deńgeıi basqarýshy laýazymdar úshin emes, joǵary bilikti júıelik ınjenerler, bas ınjenerler jáne bas qurylysshylar úshin usynyldy.
Sonymen qatar, eńbek naryǵynda eń suranysqa ıe medbıkeler/meıirgerler, avtokólik júrgizýshileri, kúzetshiler, tárbıeshiler, sanıtarlar, býhgalterler bolyp qalýda, olardyń jalaqysy 75,4 myń teńgeden 98,4 myń teńgege deıin ózgeredi. Bos jumys oryndarynyń sany túıindeme sanynan basym bolatyn eń tapshy mamandyqtardyń qataryna qańtar aıynda kúzetshiler, sanıtarlar, tárbıeshilerdiń kómekshileri, medbıkeler/meıirgerler, elektr mamandary kiredi. Bilikti áleýmettik qyzmetkerler, zańgerler, is júrgizýshiler, dene shynyqtyrý muǵalimderi kóp boldy.
Biliktiligi joq eńbekke degen qajettilikti (ol áli de joǵary) aıta otyryp, qosalqy jumysshylarǵa suranystyń kúrt tómendeýin atap ótken jón, olar úshin bos jumys oryndarynyń sany ótken jylǵy jeltoqsandaǵy 20,7 myń bos jumys ornynan aǵymdaǵy jylǵy qańtarda 2,8 myńǵa deıin jeti esege qysqardy.
Osylaısha, qańtar aıynda bos oryndardyń jalpy qysqarýy jáne jumys izdeýshilerdiń túıindemesiniń ulǵaıýy aıasynda naryqta jumys izdeýshilerdiń daǵdylary men jalaqy kútýleriniń teńgerimsizdigi baıqalady.