Ulttyq ıadrolyq ortalyǵy Radıasıalyq qaýipsizdik jáne ekologıa ınstıtýty fılıalynyń dırektory Asan Aıdarhanov 2014 jyly Kalachı aýylynda paıda bolǵan beımálim uıqy aýrýyna qatysty júrgizilgen zertteýler qorytyndysy týraly aıtyp berdi, dep habarlaıdy Almaty-askahmy.kz
«Eshqandaı radıasıamen baılanysty emes. Onda jaǵdaı óte kúrdeli. Nelikten barlyǵy birden radıasıa týraly oılady, óıtkeni Kalachı aýyly qaraýsyz qalǵan ýran kenishinde ornalasqan. Tıisinshe, bul radıasıanyń áseri degen kúdik týǵyzdy. Degenmen radıasıanyń áserinen uıyqtap ketti degendi birinshi ret estip otyrmyn. Sondyqtan biz sol jerge arnaıy bardyq. Radon gazyna kúdik boldy. Ýran bar aımaqtarda bul tabıǵı qubylys», - dedi Asan Aıdarhanov jýrnalıserge baspasóz týry barysynda.
Aıtýynsha, zertteý nátıjeleri shetelge jiberilgen.
«Biz onda monıtorıńtik zertteýler júrgizdik, synamalar aldyq, biraq qandaı da bir normadan asyp ketken jaǵdaılardy anyqtaǵan joqpyz. Olar tipti zertteý derekterin Chehıa men Reseıge jiberdi. Olar radon gazynyń adamnyń uıyqtap ketýine eshqandaı áser etpeıtinin rastady. Bizdiń pikirimiz – kómirtegi totyǵynyń áseri kóbirek. Óıtkeni, birinshi kezekte adam kómirtegi totyǵyn sezinip, uıyqtaı bastaıdy. Biz mundaı jaǵdaılarǵa peshti padaıdalaný jáne aýyldyń oıpatta ornalasýy sebep bolǵanyn boljap otyrmyz. Ol adamnyń boıyna jınalyp, belgili bir jaǵdaılarda adamdar uıyqtaı bastaıdy», - dep atap ótti ol.
Eske sala keteıik, 2014 jyly Kalachı aýylynda uıqy aýrýy anyqtaldy. Atom ónerkásibiniń, geologıanyń jáne basqa salalardyń ókilderi jumbaq aýrýdyń sebebin anyqtaýǵa atsalysty.
Keıin uıqy aýrýy radıasıalyq fonmen baılanysty emes ekeni aıtyldy.
Nazarbaev Ýnıversıtetiniń ǵalymdary sýdyń ýlanýy týraly gıpoteza jasady.
Kalachıde taǵy 8 adam «uıqy aýrýyna» shaldyqty.