Qazaqstannyń halyq jazýshysy, aqyn Qadyr Myrza Álıdiń "Almas jerde qalmas" kitabynan áıel men erkekke qatysty aforızmderin oqı otyryńyzdar.
***
Áıel ózi eshteńe isteı almasa da, kúıeýine istetýge sheber.
***
Keıbir áıel erkekten prezıdent jasaı biledi,
Al erkek ári ketkende oǵan úılenip tynady.
***
Áıeldiń eki-aq joly bar:
Ne aldaý, ne aldaný.
***
Barlyǵyna bas áıel,
Mahabbatqa mas áıel.
Jan beretin de osy áıel,
Jan alatyn da osy áıel.
***
Kórikti sulý – kóz qýanyshy.
***
Kúıeýleri saparda júrgen keıbir
kelinshekter birer kúnde qulpyryp shyǵa keledi.
***
Áıel jeńe almaıdy,
Jeńdirmeıdi de.
***
Uıaty bar áıel – shynynda da ádemi áıel.
***
Áıeldiń týy – etegi, Egespe!
Qulaǵyń túr keńeske, Egespe!
***
Ormanda adasý – baqyt qoı,
Eki áıeldiń arasynda adassań,
Bireýinen aıyrylasyń.
***
Ádemilik – arýdyń qarýy.
***
Qyz bolmasa – biz bolmaımyz.
***
Kúz – jemis,
Qyz – ónis.
***
Qyz – ári bazyna, ári qazyna.
***
Qonaǵy – qyryq...
Qonaǵy bar úıdiń qulaǵy túrik.
***
Ersiz áıel – jesir,
Áıelsiz azamat – kesir...
***
Áıel – syńaryń, sen úshin qut,
Áıelsiz erkek jurt úshin jut.
***
Erkektiń jóni bir basqa,
Áıeldiń jóni bir basqa.
Áıelmen erkek – marqasqa,
Erkeksiz áıel – bir qasqa.
***
Erkektiń zorlaǵany –
Áıeldiń aqtalýyna jaqsy.
***
Erkekti qurtatyn:
«Baıqap kórsem qaıtedi?»
Áıeldi qurtatyn:
«Nem ketip barady?»
***
Áıeldiń jalańashy erkekke ersi kórinbeıdi.
***
Ynjyq erkek
Áıeldiń jynyn keltiredi.
***
Erkekterden kóńili qalǵan áıel
Kúıeýimen ajyrasyp tynady.
***
Keıbir áıeldiń ózi kóriksiz bolǵanmen,
Qurbysy kelisti keledi.
***
Áıeldiń qorǵanysy shabýylǵa tatıdy.
***
Sózýar áıelmen sóıleskende
Buzylǵan áıeldi saǵynasyń.
***
Arý aldyrmaıdy,
Saıqal qamshy saldyrmaıdy.
***
Bala kezde anańnyń,
Qartaıǵanda áıelińniń qamqorlyǵynda bolasyń.
***
Kelinshegi sulý jigitke sham jaǵyp keregi joq.
***
Ádemilikke aqyl qosylǵanda
Jeńilmeıtin jigit joq.
***
Ozi ádemi, ózi aqyldy áıel
Kez-kelgen jigitti jetektep júre beredi.
***
Ádemilik pen aqyl bir basqa qonbaı,
Ekeýi eki jaqqa ketse, áıeldiń sory.
***
Kempirdi kempir demeı,
Kóp jasaǵan qyz deý kerek.
***
Erkek óz aerodromynan ushyp,
Áıeldiń aerodromyna qonady.
Janarmaıy taýsylyp bara jatsa,
Basqa jerge de qona salady.
***
Áıeldiń kórki ózinde,
Bórki baıynda.
***
Áıel – samaýryn,
Qyz – tasquman.
Kúbi – bas quda.
***
Erkek – áıeldiń kúzetshisi emes, baǵbany.
***
Oz qamy – el qamy,
Meıiri qanǵany.
Alǵany – bergeni,
Bergeni – alǵany.
***
Áıeldiń ózin Kún sezinýi de,
Kúń sezinýi de kúıeýine baılanysty.
***
«Áıelim bar, ne isteımin?» deme,
«Áıelim bolmasa, ne ister edim?» de.
***
Erlerdiń kóbi erkek bola almaı júrgende,
Keıbir áıelderdiń erkek bolǵysy keledi.
***
Erkek uıymdastyrady,
Áıel qıýlastyrady.
***
Áıeldiń óz álippesi bar,
Ony kez-kelgen erkek oqı almaıdy.
***
Mahabbat degen – tánniń tartylysy,
Jannyń qarpylysy...
***
Erkek saıtan bolsa,
Áıel qalaı perishte bolady?!
***
Áıel – Jaratqanyń,
Ony qan jylatqanyń –
Jaratqandy jerge qaratqanyń!
***
Alsań da meıli qaı elden,
Baqyt ta, sor da – áıelden!
***
Jaqsy urpaq qaldyrǵan otbasy ǵana baqytty.
***
Aldymen oılan, aldymen oılan!..
Sodan keıin baryp
Qyzdarmen oına!
***
Qyz – kóktem,
Áıel – jaz.
Kempir – kúz.
Úsheýimen de ómirde
Baılaýlymyz biz.
***
Erli-zaıypty ekeý,
Biriniń qadirin biri
Ajyrasqanda biledi.
***
Erli-zaıyptylar birin-biri ómir boıy súıip ótýleri kerek.
Qalǵany ózinen-ózi sheshiledi.
***
Er minezdi áıelden
Qyz minezdi jigit artyq.
***
Erli-zaıypty ekeý symmen jalǵasqan telegraf baǵanalary sıaqty:
Biri qulasa, ekinshisin ala ketedi.
***
Ersiz áıel – ersiz arǵymaq.
***
Kúıeýsiz áıel túk búldirmeı kúnáli.
***
Aqyldy áıel kúnáńdi keshiredi,
Aqymaq áıel otyńdy óshiredi.
***
Aqyldy áıel kirisińe qýanady,
Shyǵynyńa máz bolady.
***
Eki qatyn alǵannyń kúnara rahaty,
Kún saıyn azaby bar.
***
Qaryp túser otpysyń?
Oryp túser toqpysyń?
Myń ese artyq mysyńnan
Tabıǵı tán, et músin.
***
Áıel áıel bola túsken saıyn súıkimdi,
Ekiqabat áıel eki ese qymbat.
***
Erkek toıymsyz torpaq,
Áıel – shuraıly topyraq.
***
Erkekke – serkelik,
Áıelge – erkelik jarasady.
***
Áıeldiń taǵdyry erkektiń qolynda,
Azamat bárin de isteıdi áıeldiń jolynda.
***
Baqyttyń úlkeni – Súıgenińe shyǵý.
***
Er-azamat óz qanatymen ushady,
Áıeldiń dóńgelegimen qonady.
***
Aqyryn sóıle, kelin,
Mahabbatty shoshytyp alarsyń!
***
Erkektiń atyp qulata almaǵanyn
Áıel jatyp qulatady.
***
Qylymsyǵan áıel qylmysqa daıyn.
Áıeldiń kúlgeninen kúlimsiregeni ádemi.
***
Erdiń maqsatyn –
Qyzdyń bir sáti sheshedi.
***
Áıelge erkek tabý ońaı,
Er tabý qıyn.
***
Sulýdyń symbaty syrtynda, syry ishinde.
***
Áıelder bolmysynan astronom:
Olar jerdiń qyzyǵy men kóktiń qyzyǵyn qatar kórip jatady.
***
Mahabbatsyz jylý joq,
Baısyz qalǵan sulý joq.
***
Ulylardyń sózi arqyly,
Sulýlardyń kózi arqyly «ýlanasyń».