2022 jyldyń qyrkúıeginen bastap mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý júıesinde ózin-ózi jumyspen qamtyǵan azamattardy saqtandyrý tártibi ózgerdi.
Budan bylaı atalǵan sanattaǵy turǵyndar aldaǵy 12 aıǵa jarna tólep saqtandyrý júıesine qosylýǵa múmkindik aldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Máselen, MÁMS paketindegi qyzmetterdi paıdalaný úshin pasıent osy jyldyń qyrkúıek aıynan bastap 2023 jyldyń qyrkúıegine deıin jarna aýdara alady. Jalpy jańa mehanızm qalaı jumys isteıdi? Bir jylǵa saqtandyrý statýsyna ıe bolý úshin qansha ýaqyt ketedi? Jańa tártipke qatysty saýaldarǵa MSQ Almaty fılıaly ókilderi jaýap berdi.
* Men sońǵy 12 aı boıy MÁMS jarnasyn aı saıyn tólep kelemin. Endi aldaǵy 12 aı úshin de tóleýim qajet pe? Álde ary qaraı da aı saıyn tóleı bersem bola ma?
Jarnany ár adam óz qalaýynsha tóleı alady. Eger ýaqtyly tólep júrgen bolsańyz, burynǵysha aı saıyn aýdara berseńiz bolady. Sondaı-aq, ár toqsanǵa nemese bir jylǵa aldyn ala tóleýge de múmkindik bar.
* Buryn-sońdy jarna tólemegen edim. Osy múmkindikti paıdalanyp, bir jylǵa saqtandyrylýǵa bola ma álde ótken aılardyń qaryzyn da óteýim qajet pe?
Bul ózgeris azamattardyń júıege qosylýyna múmkindik berý maqsatynda engizilip otyr. Siz aǵymdaǵy aı men aldaǵy 12 aıdyń jarnasyn qosa tólegen jaǵdaıda 3 kúnnen keıin saqtandyrý statýsyna ıe bolasyz.
* Jarnany ara-arasynda tólep júrdim. «Saqtandyrylǵan» statýsyna ıe bolý úshin jarna tólenbegen aılarǵa qordalanǵan qaryzdy óteýim qajet pe? Álde birden 12 aıǵa jarna tóleýim kerek pe?
Siz jarna aýdarylmaı qalǵan aılardyń qaryzyn óteseńiz saqtandyrý júıesine qosylasyz. Tólenetin qaryz merzimi 12 aıdan aspaýy tıis. Nemese aldaǵy bir jylǵa tóleseńiz de bolady.
* Aldaǵy bir jylǵa jarna tólep saqtandyryldym. Odan keıin jarna aýdarmasam, statýsymnan aıyrylyp qalam ba?
Biryńǵaı jıyntyq tólem tóleýshilerden basqa sanattardyń statýsy sońǵy jasalǵan jarnadan keıin 3 aı boıy saqtalady. Biraq bul jarna tóleý mindetinen bosatpaıdy. Úsh aıdan keıin ótken aılardyń qaryzy jabylmasa, saqtandyrý statýsy joıylady.
* Saqtandyrý jarnasy eń tómengi jalaqy (ETJ) men aılyq eseptik kórsetkishke (AEK) baılanysty ózgerip otyrady. Kelesi jyly Qazaqstanda ETJ 70 myń teńgege ósedi dep habarlandy. Endeshe ózin-ózi saqtandyratyndar tóleıtin jarna mólsheri de ózgere me? Keler jyldyń jarnasy qandaı bolmaq?
Jarna mólsheri ádette 1 qańtarda (belgili bir qarjylyq jyldaǵy mólsher boıynsha) belgilenedi. Qazirgi tańda ózin-ózi saqtandyrýshylar ETJ-nyń 5 paıyzyn tóleıdi (60 myń teńgeniń 5% – 3000 tg). Iaǵnı, kelesi jyldyń jarnasyn bıyl tóleıtin bolsańyz, jarna qoldanystaǵy mólsher boıynsha esepteledi. Máselen, 2021 jyldyń qaryzyn óteý úshin 2125 teńge tóleısiz. Sebebi ótken jyly ETJ 42500 teńge bolatyn, onyń 5% 2125 teńge bolatyn.
* Men bir jylǵa jarna tólep saqtandyrý júıesine qosyldym delik. Sodan keıin jeńildigi bar sanatqa enetin bolsam, tólengen somany qaıtaryp alýǵa bola ma?
Jańa talap boıynsha, bir jylǵa aldyn ala tólengen tólemder qaıtarylmaıdy. Jalpy, saqtandyrý júıesinde artyq nemese qate tólengen tólemderdi qaıtaryp alýǵa bolady. Ol úshin «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasy» KeAQ-na baryp ótinish jazý qajet (Almaty qalasyndaǵy meken-jaıy: Jandosov kóshesi 51, Áýezov aýdandyq HQKO, 2-qabat, 3-kabınet).
* Buǵan deıin jeńildik sanatynda boldym. Aldaǵy bir jyldyń jarnasyn tóleýim qajet pe? Álde aı saıyn tóleı berýge bola ma?
Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý týraly zań boıynsha, Qazaqstannyń barlyq azamattary jáne yqtıarhaty bar sheteldikter jarna tóleýge mindettelgen. Biraq jarna tóleý tásilin ár adam óz qalaýynsha tańdaıdy. Statýstan aıyrylyp qalmas úshin, jeńildik sanatynan shyqqan aıdan bastap jarna tóleı bastasańyz jetkilikti.
* Biryńǵaı jıyntyq tólem (BJT) tóleıtinder bir jylǵa statýs ala ala ma?
Bul mehanızm ózin-ózi saqtandyrýshylarǵa ǵana arnalǵan. Eger ol sanatqa ótkińiz kelmese BJT tólemderin aı saıyn nemese jyldyń sońyna deıin tólep tastaýǵa bolady. Ókinishke oraı, ekinshi deńgeıli bankter ázirge jıyntyq 2023 jyl úshin BJT qabyldamaıdy. Sebebi keler jyldan bastap BJT mólsheri ózgerýi múmkin.
QR Salyq kodeksiniń 774 baby boıynsha, jıyntyq tólemdi konsýltasıalyq, marketıńtik, aýdıt, býhgalterlik qyzmet, saqtandyrý, zań, ıýstısıa salasyna qatysty qyzmetterdi kórsetetinder, shetel azamattary, jeke kásipkerler, azamattyq-quqyqtyq kelisimshart boıynsha eńbek etetinder, komersıalyq jyljymaıtyn múlikti jalǵa berýshiler tóleı almaıdy.
Mańyzdy
MÁMS júıesindegi statýsty telegramm arnasyndaǵy Saqtandyrý bot (https://t.me/SaqtandyryBot) arqyly, fms.kz saıty men Qoldau 24/7mobıldi qosymshasy arqyly anyqtaýǵa bolady. Tólem týraly resmı qujatty elektrondy úkimet portaly eGov.kz beredi.
Jarnany birden 12 aıǵa tólegen kezde ár aıǵa bólip tóleý qajet. Sonymen qatar, JSN, tólem jasalatyn aı men jyldy qatesiz kórsetý mańyzdy. Qatelesip bir aıǵa birneshe ret tólep qoısańyz nemese JSN durys kórsetilmegen jaǵdaıda, aqshany qaıtarý úshin «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasyna aryz jazý qajet. Jarnany ekinshi deńgeıli bankter, bankterdiń mobıldi qosymshalary, termınaldar nemese «Qazposhta» AQ arqyly tóleýge bolady.