Qazaq halqynyń tarıhı-mádenı murasyn zertteýge, saqtaýǵa jáne jańǵyrtýǵa orasan zor úles qosqan Alash ardaqtysyna qurmet kórsetildi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq kitaphanasynda memleket jáne qoǵam qaıratkeri, mádenıettanýshy-ǵalym, jazýshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Murat Muhtaruly Áýezdiń 80 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan «Ótkirdiń júzi» atty kezdesý ótti.
Mereıtoı ıesine osynaý keshin uıymdastyrýǵa megapolıstegi Respýblıka saraıynan bastap, túrli irgeli mádenıet oshaqtary, teatr, fılarmonıa ǵımarattary usynylǵan eken. Biraq ulynyń uly «men úshin kitaphanadan asqan kıeli oryn joq» dep osy úıdi tańdaǵan kórinedi.
Iá, keshe parasat pen rýhanıat uıyǵan eńseli kitaphanaǵa beıne Qazaqstannyń búkil zıaly qaýymy jınalǵandaı áserde boldyq. Rýhanı keshte mereıtoı ıesine tilekshi jandardyń kóp bolǵany sonshalyq, jartysy tikesinen tik turyp tyńdady barlyq lebiz-tilekti.
Mereıtoı ıesin Astanadan arnaıy kelip quttyqtaǵan QR Mádenıet jáne sport mınıstri Asqat Oralov:
– Keshegi Alash arystarynyń amanatyn aýyrsynbaı arqalaǵan, el men jerge degen sheksiz mahabbatty tý etken Murat Muhtaruly jaıly qalaı aıtsaq ta jarasady. Túbi bir túrki álemine ortaq tulǵa «Jas tulpar» uıymynda qabyrǵa gazetin shyǵarýdan bastap, qabyrǵaly qaıratkerge aınalǵanǵa deıin tynym tappady. Qazirdiń ózinde qolyńyzdan qalamyńyzdy túsirmeı, jas urpaqqa rýhanı mádenıetimizdi tanytýda, ult murasyn zerttep, zerdeleýde atqaryp jatqan isterińiz az emes. Keleshek jas býyn sizdi dilmár dıplomat, tereń pálsapashy, iri mádenıet qaıratkeri dep tanýy qajet. Ónegeli ómir jolyńyz óskeleń urpaqqa temirqazyq bolǵaı deımiz. Biz óz kezegimizde sol sizder salǵan taǵylymdy jolmen júrip, jarqyn bolashaqqa aıqyn baǵyt ustaýymyz kerek. Asa qadirli Murat Muhtaruly, sizge barsha ıgilikti tileı otyryp, áli de halyq qazynasyn molaıta berińiz, ultymyzdyń ustynyna aınalǵan bıik tulǵańyz eshqashan alasarmasyn degim keledi, – dep, jyly lebizin bildirip, mereıtoı ıesiniń ıyǵyna shapan japty.
Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaevtyń arnaıy quttyqtaýyn jetkizgen qalalyq Mádenıet basqarmasynyń basshysy Ǵanı Maılybaev ta Murat Muhtarulynyń ıyǵyna oqaly shapan jaýyp, gúl shoǵyn usyndy.
Oljas Súleımenov, Marat Sembın, Smaǵul Elýbaı, Tóregeldi Sharmanov syndy zamandastary, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, qalamgerler sóz sóılep, osydan týra 60 jyl buryn «Jas tulpardyń» jalyna jarmasqan 20 jastaǵy jalyndy jigittiń 80-niń seńgirine shyqqanǵa deıingi árbir qadamynan, bel-belesinen, kúreskerlikke toly ómirinen qyzyqty estelikter aıtty. Sonaý Abaı men Aqtóbe oblystarynan arnaıy quttyqtaı kelgen ókilder de qazaqtyń Murat Áýezdeı ulyna shapan kıgizdi. Sondaı-aq, «Abaı aýdanynyń Qurmetti azamaty» ataǵy saltanatty túrde tabystaldy.
Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq kitaphanasynyń dırektory Baqytjamal Ospanovanyń erekshe esteligine de jınalǵan jurt qol soqty.
– Murat Muhtaruly bizdiń kitaphanany biraz jyl basqardy. Sonda tańerteń jumysqa, esikten kirip kele jatyp eń birinshi osy qarashańyraqqa basyn ıip sálem beretin. Sosyn esik aýzynda júrgen qarapaıym eńbek adamynyń, ıaǵnı árirekte eden jýyp júrgen kisiniń janyna baryp, amandasyp, «sálemetsiń be, qarǵam, jaǵdaıyń qalaı, balalaryń jaqsy ma, ósip jatyr ma?» dep suraıtyn. Sonda bul netken qarapaıymdylyq, bıiktik dep tańǵalýshy edik. Al eden jýýshy áıel máz bolatyn, «osy kúnge deıin eshkim bulaı bala-shaǵamyzdyń jaǵdaıyn suramapty» dep. Qaıratkerligine laıyqty qanshama ret iri syıaqylar aldy. Sonda Murat Muhtaruly sonyń bárin qaltasyna salyp alyp ketken joq. Osynda 300- deı qyz-kelinshek jumys isteıdi, sonyń bárine taratyp beretin, bizdi teatrǵa shaqyratyn. Gúl ákep syılaıtyn. Shetelge barǵan saparlarynda bárimizge syılyq kóterip keletin. Mine, bekzattyq, márttik! – dep izgi tilegin arnady kitaphanashy shákirti.
Murat Áýez Qazaqstannyń jáne halqymyzdyń rýhanı mádenıetin damytýǵa, Ortalyq Azıa halyqtarynyń tarıhımádenı qundylyqtaryn zerdeleý men nasıhattaýǵa ólsheýsiz úles qosty. «Soros–Qazaqstan» qorynyń basshysy retinde bilim berý, mádenıet jáne qoǵamdy demokratıalandyrý salasyndaǵy birqatar mańyzdy ortalyqazıalyq jobalarǵa bastamashy boldy jáne júzege asyrdy, qazaq ádebıeti men Qazaqstannyń jas shyǵarmashylyq kúshteriniń damýynda da óz qoltańbasyn qaldyrdy. Sondaı-aq, «Mádenı mura» memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrýǵa, qazaq halqynyń tarıhı-mádenı murasyn zertteýge, saqtaýǵa jáne jańǵyrtýǵa orasan zor úles qosty.
Kezdesý aıasynda QR Ulttyq kitaphanasy qorynan Murat Áýezdiń qyzmeti men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan «Ótkirdiń júzi» atty kitap kórmesi uıymdastyryldy. Onda 1962 jyldan bastap osy jylǵa deıin túrli basylymdarda jaryq kórgen maqalalary da qoıyldy. Ár kezeńderden syr shertetin fotosýretter de Murat Áýezdiń bel-belesiniń belgisindeı til qatyp tur.
Kesh sońynda «Jas tulpardyń» gımni shyrqaldy