Almaty jáne Almaty oblysynyń memlekettik orman qory aýmaǵynda 20 naýryzdan bastap órt qaýipti kezeń jarıalandy. Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńi barysynda Almaty qalasy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń ókilderi aıtty.
Jaz - tabıǵı órt oqıǵalarynyń qaýpi artatyn shaq. Tilsiz jaý qorshaǵan ortaǵa, ekonomıkaǵa jáne adamdardyń densaýlyǵyna aıtarlyqtaı zıanyn tıgizýi múmkin. Almaty qalasy TJD Memlekettik órt baqylaý basqarmasynyń basshysy Konstantın Kanın Almaty qalasynyń órt qaýipsizdigin órtke qarsy qyzmettiń 20 bólimshesi júzege asyratynyn atap ótti. Táýlik saıyn shuǵyl shaqyrtý úshin jeke quramnyń keminde 280 adamy, negizgi jáne arnaıy tehnıkanyń 70-ten astam birligi jumyldyrylady.
Qala aýmaǵynda 19 myń 803 ga İle-Alataý ulttyq parki, Medeý tabıǵı parki – 708,2 ga jáne aýdany 137,7 ga bolatyn «Baým toǵaıy» bar.
«Ótken jyldyń órt qaýipti kezeńinde qala aýmaǵynda jalpy aýdany 13 ga jerde qurǵaq ósimdikterdiń janýynyń 300 oqıǵasy tirkeldi. Negizgi sebepter turǵyndardyń otpen abaısyz jumys isteýi jáne turmystyq qoqystardyń áserinen (qaldyrylǵan shyny bótelkeler, shyny synyqtary jáne t.b.) qurǵaq shóptesinderdiń ózdiginen janýy boldy», - dep naqtylady ol.
ÓKQ spıkeri ótken jyly taýly-ormandy jerlerde órttiń aldyn alý maqsatynda TJ Departament qyzmetkerlerinen, Polısıa departamenti jáne orman sharýashylyǵy mekemelerinen 161 reıd júrgizgen mobıldi top qurylǵanyn habarlady. 11 myńnan astam azamatqa nusqaý berildi, 228 ot jaǵýdyń joly kesildi, 129 adam jalpy somasy 7 mln jýyq teńgege ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy.
- 103 adamǵa 505-baptyń 1-bóligi boıynsha «eskertý» jasaldy;
2 adamǵa 505-baptyń 2-bóligi boıynsha jalpy somasy 69 myń teńgege aıyppul salyndy;
4 adamǵa 386-bap boıynsha «eskertý» berildi;
20 adamǵa 367-bap boıynsha jalpy somasy 6 mln 900 myń teńgege aıyppul salyndy.
Sondaı-aq 4 aýqymdy órt-taktıkalyq oqý-jattyǵý ótkizildi.
Týrıserdi órt qaýipsizdigi erejelerin saqtaý týraly habardar etý úshin, sondaı-aq taýly-ormandy jerlerdi patrúldeý jáne baqylaý úshin Departament eki ushqyshsyz ushý apparatyn paıdalandy.
Orman órtterin erte anyqtaý maqsatynda Almaty qalasy ákimdiginiń qoldaýymen «Medeý» tabıǵı parki optıkalyq-sensorlyq qondyrǵylar men úsh jylý beıneleý kamerasy arqyly órt jáne tútindený oshaqtaryn erte anyqtaý boıynsha ortalyqtandyrylǵan beınemonıtorıng júıesin ornatý boıynsha jumystar júrgizdi.
2024 jyly «İle-Alataý» ulttyq parkinde ortalyqtandyrylǵan beınemonıtorıng jáne erte anyqtaý júıesin ornatý josparlanǵan.
Aǵymdaǵy jyldyń sáýir aıynda Almaty qalasynyń tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jáne joıý jónindegi komısıasynyń otyrysyn ótkizý josparlanyp otyr, onda azamattyq qorǵaý qyzmetterine túrli tapsyrmalar berilip, orman aýmaqtaryn órtten qorǵaýdyń qajetti deńgeıin qamtamasyz etý jónindegi is-sharalar ázirlenetin bolady.
«Ótken órt qaýipti kezeńniń tájirıbesin eskere otyryp, Almaty qalasy aýdandarynyń ákimdikterine turǵyn úı sektory men qurǵaq ósimdikterdiń shekaralarynda mıneraldanǵan jolaqtar qurý qajettiligi týraly hattar joldandy», - dedi K. Kanın.
Megapolıs aýmaǵynda órt qaýiptiligi klasy joǵarylaǵan kezde TJD qosymsha sharalar qabyldaıdy-kúshter men quraldar qyzmet ótkerýdiń kúsheıtilgen nusqasyna aýystyrylady, mehanıkalandyrylǵan kúzetter tutanýǵa barynsha beıim ýchaskelerde qoıylady.
«Árkimge aıtqym keletini, Almatynyń jáne onyń aınalasynyń tabıǵaty shyn máninde biregeı ekenin eske salǵym keledi.Tek ortaq kúsh-jigermen ǵana biz ony saqtap, kóbeıte alamyz», - dep qorytyndylady K. Kanın.
Megapolıstiń turǵyndary men qonaqtaryna taýly-ormandy jerlerde órt qaýipsizdigi erejeleri eske salyndy:
- órt týdyrýy múmkin demalys oryndarynda qoqysty qaldyrmańyz jáne ózińizben birge alyp júrińiz;
- janyp turǵan sirińkelerdi, temeki tuqyldaryn tastamańyz, qurǵaq shópti kúıdirmeńiz;
- ot jaǵýǵa jol bermeńiz, osy maqsattar úshin arnalmaǵan jerlerde mangaldar men basqa da tamaq daıyndaýǵa arnalǵan qurylǵylardy paıdalanbańyz.