Almaty – Qazaqstannyń eń iri qalasy ári eldiń ekonomıkalyq, ınovasıalyq ortalyǵy retinde qarqyndy damyp kele jatqan megapolısi. Qalany damytý birneshe negizgi baǵytta júzege asyp keledi. Nátıjeli kórsetkishter arqasynda alyp shahar alǵa qaraı nyq qadam basýda.
Jalpy, Almatynyń bolashaqqa arnalǵan damý jospary qala turǵyndarynyń ómir sapasyn arttyrý, ekonomıkany ártaraptandyrý, ekologıalyq turaqtylyqty saqtaý jáne ınnovasıalyq qalany qurý maqsattaryna negizdelgen. Tómende Almaty qalasy ákimdiginiń baspasóz qyzmeti taratqan aqparattar negizinde qalanyń 2024 jylǵy nátıjeleri men 2025 jylǵa arnalǵan josparlaryn yqshamdalǵan nusqasyn usynyp otyrmyz.
• 2024 jyly Almaty búdjetine 1,8 trln teńgeden astam salyqtar men tólemder tústi.
Bul rette túsimderdiń shamamen, 70%-y SHOB damytý esebinen qamtamasyz etilgen. Almaty qalasynyń Qarjy basqarmasynyń málimetinshe, jergilikti búdjettiń kirisi qala ekonomıkasynyń qarqyndy ósýiniń arqasynda aıtarlyqtaı ósim kórsetken.
Aıta keteıik, ótken jyldyń jeltoqsan aıynda qala máslıhaty Almatynyń 2025–2027 jyldarǵa arnalǵan búdjetin bekitti. Elimizdiń tarıhynda tuńǵysh ret Almatynyń qalalyq búdjeti aǵymdaǵy jylǵa 2,2 trln teńgeden asty. Bul 2022 jyldyń basymen salystyrǵanda, 2,1 ese joǵary. Aýdandar búdjeti de ósýdi kórsetýde. Máselen, fýnksıalardy ortalyqsyzdandyrýdy eskere otyryp, Almatynyń 8 aýdanynyń búdjeti 2022 jylǵa qaraı 6 ese ósýmen 293,6 mlrd teńge somasynda bekitildi.
• Ótken jyly 74 myńǵa jýyq jumys orny ashyldy.
Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha Almatyda 73,9 myń jumys orny quryldy. Olardyń 61,5 myńy turaqty ekenin atap ótý mańyzdy.
Qala ákimdiginiń jumysyndaǵy mańyzdy basymdyq almatylyqtardyń ál-aýqatyn arttyrý bolyp tabylady. Ótken jyldyń 9 aıynda aǵymdaǵy ınflásıany eskere otyryp, Almatyda ortasha aılyq jalaqy naqty mánde 6,1%-ǵa ósip, 470 myń teńgeni qurady. Ótken jyly 73,9 myń jumys orny quryldy. Qurylǵan jumys oryndarynyń 83,2%-y turaqty. Nátıjesinde Almatyda jumyssyzdyq deńgeıi 2024 jyldyń úshinshi toqsanynda 4,6%-ǵa deıin tómendedi.
• 2025 jyly qala ekonomıkasyna 2,2 trln teńgeden astam qarjy tartý josparlanýda.
2024 jyly Almatyda negizgi kapıtalǵa shamamen 2 trln teńge ınvestısıa tartyldy. Negizgi kapıtalǵa ınvestısıalar óńdeýshi ónerkásipke (ósim 2,9 ese), bilimge (84,7%), kólikke (37,5%), densaýlyq saqtaýǵa (31,3%) ınvestısıalardyń aıtarlyqtaı ósýi esebinen 8,2%-ǵa ulǵaıdy.
Bul ósý dınamıkasy ınvestısıalar qurylymynyń sapaly ózgerýin kórsetedi. Shamamen, 90%-dy jeke ınvestısıalar quraıdy, olardyń ósimi 6,2%. Qala ekonomıkasynyń qarqyndy damýyn jáne jergilikti búdjet kiristeriniń aıtarlyqtaı ósýin eskere otyryp, 2024 jylǵy 6 jeltoqsanda Fitch Ratings Almatynyń «VVV+» deńgeıindegi derbes nesıelik reıtıńin, «Turaqty» boljamy rastady.
Jalpy, qala ekonomıkasyna 2025 jyly 2,2 trln teńge tartý josparlanýda.
• Bıyl 4 myń SHOB jobasyna 71 mlrd teńge bólinedi.
Bıyl Almatyda shaǵyn jáne orta bıznesti damytýǵa búdjetten 71 mlrd teńge bólinbek. Bul soma, onyń ishinde jergilikti búdjettiń qarjylandyrýyn 2,5 esege arttyrý arqyly 52,6 mlrd teńgege jetkizilmek. Qarjy jalpy 4 myń jobany, onyń ishinde 2 myń jańa jobany qoldaýǵa múmkindik beredi. Almaty qalasynyń Kásipkerlik jáne ınvestısıalar basqarmasynyń habarlaýynsha, búginde bul salada qalada jumys isteıtinderdiń 85%-dan astamy, ıaǵnı shamamen, 942 myń almatylyq eńbek etedi.
Aıta keteıik, Almatyda shaǵyn jáne orta bıznestiń ekonomıkaǵa qosatyn úlesin 2024 jylǵy 60%-dan 2030 jylǵa qaraı 75%-ǵa deıin arttyrý josparlanyp otyr. Eske sala keteıik, 2024 jyly 2,5 myń jańa jobany qoldaýǵa búdjetten 53,1 mlrd teńge bólingen bolatyn.