Janýarlardy qorǵaýǵa qatysty másele nazarda bolýǵa tıis
Kúni keshe «Altyn Orda» bazarynan 31 mysyqtyń ólimshi kúıde tabylǵany jurtty biraz alańdatty. Mundaı qatygezdikke jol bergenderge qatań shara qoldanylmaı tur.
Qazir janýarlarǵa jasalǵan qatygezdikti kórsetetin vıdeolar kóbeıip ketti. Mundaı oqıǵalar janýarlardy qorǵaý zań júzinde aqsap turǵanyn kórsetedi. Degenmen, Almatyda janýarlarǵa meıirimmen qarap, olardyń jaǵdaıy úshin alańdaıtyn eriktiler qatary kóbeıip jatyr. Olardyń aıtýynsha, bizde shekteý kóp. «Janýarlarmen serýendeýge yńǵaıly arnaıy park, skverler joq. Almatyda úı janýarlarymen kirýge bolatyn sanaýly ǵana meıramhana bar», – deıdi Áýezov aýdanynyń turǵyny Elena. Alaıda, onyń da ózindik talaptary men erejeleri bar. Mysaly, tamaqtaný oryndarynyń biri 60 sm-den aspaıtyn shaǵyn kólemdegi ıt-mysyqtarǵa ǵana ruqsat etse, keıbiri tuqymyna qaraı kirgizedi. Turǵyndardyń aıtýynsha, ıt-mysyqqa arnalǵan arnaıy oıyn alańy bar demalys orny joqtyń qasy.
Qýantar ÁLIHANOV,
veterınar:
– Veterınarıa men mal sharýashylyǵy máselelerin memlekettiń aralasýynsyz retteý, janýardy aıaýsyz qorlaýdy toqtatý múmkin emes. Mahatma Gandıdiń: «Árbir ulttyń moraldik damý úderisin janýarlarǵa qalaı qaraıtyndyǵy arqyly bilýge bolady», – degen sózi bar. Rasymen, oılanýǵa turarlyq másele. QR Azamattyq kodeksine úńiletin bolsaq, janýarlar «menshik zatyna» teńelgen. Al, jabaıy ańdar «tabıǵı resýrstar» retinde qorshaǵan ortany qorǵaý negizinde memlekettiń menshiginde bolyp esepteledi. Endeshe, olardy qorǵaýdyń zań sheńberindegi tártibi bar. Almatyda 2018 jyldyń basynda qabyldanǵan úı janýarlaryn serýendetý erejesi bar. Ol janýardy kútip-baǵýǵa jaýapkershilikti arttyrýdy kózdeıdi. Degenmen, erejeniń qaıta qaraýdy qajet etetin tustary bar. Qazir bizge janýarlardy qorǵaýǵa qatysty máseleni basty nazarǵa alý qajettigi týyp tur.
Jadyńyzda júrsin!
QR Qylmystyq kodeksinde kórsetilgendeı, «Janýarlarǵa qatygezdik jasaý» baby boıynsha, janýarlardyń ólýine nemese mertigýine ákelip soqqan qatygezdik, buzaqylyq jas balalardyń kóz aldynda jasalsa – 120 aılyq kórsetkishpen aıyppul tóleý nemese 30 táýlikke qamaýǵa alý jazasy qoldanylady. Al eger toptyq, arnaıy, aldyn ala kelisilgen túrde nemese birneshe márte qaıtalanyp jasalǵan jaǵdaıda – 200 aılyq eseptik kórsetkishke deıin aıyppul salynady nemese 50 táýlikke deıin qamaýǵa alynady.