Almaty metrosy kúrdeli tarıhyna qaramastan, megapolıstiń kólik ınfraqurylymynda erekshe oryn alady.
Qazirgi tańda shahar turǵyndarynyń da, qala qonaqtarynyń da metroǵa degen qyzyǵýshylyǵy artyp, halyqaralyq deńgeıde moıyndalǵanyn baıqaýǵa bolady.
Almatynyń alys aýdandaryn ortalyqpen qosatyn eń qaýipsiz, zamanaýı ekologıalyq taza metro kóligi 2011 jyldan bastap megapolıs turǵyndaryna qyzmet etip, qalaǵan jerlerine jyldam ári jaıly jetýlerine yqpalyn tıgizýde. Kún saıyn 18 shaqyrym jol júretin jerasty kóligi 11 beketke toqtap, 50 myń jolaýshyny dittegen jerine jetkizip otyr.
Metropolıten qurylysynyń negizgi maqsaty – kólik ınfraqurylymyn jetildirý, jolaýshylar tasymalynyń kólemin kóbeıtý, kólik baılanysyn ulǵaıtý, ilespe ınfraqurylymdy damytý, qalanyń ekologıasyn jaqsartýdy kózdeıdi.
Biz TMD-daǵy eń jas metro sanalatyn Almatynyń metrosyn aralap, turǵyndar pikirin tyńdaýǵa tyrystyq. Bekettegi saıahat barysynda ártúrli olqylyqtardyń da oryn alyp jatqanyn baıqadyq. Máselelerdi jolaýshylar sózimen usynbaqpyz.
«Jedelsaty jumys istemeıdi»
Aıda SULTAN, jas ana:
Metroda balalarǵa arnalǵan arbamen júretin jolaýshylarǵa jaǵdaı qarastyrylmaǵan. Keshe kishkentaı balammen "Baýyrjan Momyshuly" beketinen kirdik. Arbamyz jınalmaıdy. Bir qolymda balam, bir qolymda arbam bar. Ekskalatordan áreń tústim. Bul – sumdyq qoı. Basynda bekettiń syrtyndaǵy jedelsatymen túsemin ǵoı dep alańdamaǵanmyn. 5-6 ret knopkasyn bastyq. Biraq jedelsaty múldem qozǵalmady. Sol sebepten, ekskalatormen túsýge májbúr boldyq. Al "Jibek joly" beketinen syrtqa shyǵý óte qıyn boldy. Ekskalator óte uzyn. Áreń kóterildik. Sonda metro balaly analarǵa arnalmaǵan ba? Al múgedek adamdar qalaı kirip-shyǵady? Sonda erekshe jaǵdaıdaǵy adamdar metronyń ıgiligin kóre almaı ma? Biz de adambyz ǵoı.
Másele boıynsha metropolıten basshylyǵyna habarlasyp edik, tómendegideı jaýap aldyq:
- "Baýyrjan Momyshuly" beketinde jolaýshylarǵa arnalǵan jedelsaty bar. Biraq onda Almaty qalasy metropolıteniniń birinshi kezek birinshi jelisiniń jobasyna sáıkes baspaldaqtar janyna pandýstar ornatý kózdelmegen. Pandýstardy ornatýǵa qaýipsizdik talaptaryna sáıkes normatıvtik kólbeý buryshy men uzyndyǵy múmkindik bermeıdi. Osyǵan baılanysty metro stansıalarynyń barlyq baspaldaq marshtarynda qaýipsizdik talaptary boıynsha pandýstardy ornatý tehnıkalyq turǵydan múmkin emes. Al múmkindigi shekteýli jolaýshylarǵa jáne arbalary bar analarǵa barlyq stansıada jolaýshyǵa qyzmet kórsetetin kezekshi qyzmetker bar, – dedi metropolıten qyzmetkeri.
Baılanyssyz beket
Beket ishindegi kelesi másele – Wi-Fi jumysy. Bárimizge belgili, metro ishinde uıaly baılanys iske aspaıtyndyqtan, baılanysqa shyǵý múmkin emes. Metro poıyzdaryna tegin Wi-Fi ornatylǵany týraly aqparat bolǵanymen, búginge deıin olardyń eshqaısysynyń jumys istegenin kórgen emespiz.
Aqylbek MANSÝROV, stýdent:
- Bekette Wi-Fi jumys istemeıdi. Keshe 1300X nómirli poıyzǵa mindim. Men beketten shyqqansha kólik shaqyrýym kerek bolǵan. Sebebi, sabaqqa asyǵyp bara jatqan edim. Amalsyz syrtqa shyqqannan keıin shaqyrýǵa týra keldi. Beket ishinde uıaly baılanys ustamaıtyndyqtan, bizge habar alý úshin Wi-Fi óte qajet. Osy olqylyqtardy qashan jóndeıdi eken?
Bul máseleni metropolıten qyzmetkerleri «tehnıkalyq aqaý saldarynan týyndaǵan olqylyq» dep túsindirdi. Alaıda, Wi-Fi isten shyqqanyna birneshe aı ótken...
«Ájethana joq»
Almaty turǵyndaryn jıi tolǵandyratyn máselelerdiń biri – ájethananyń joqtyǵy.
Jansaıa ABDÝLMALIK, kóp balaly ana:
- 2 qazan kúni beket ishinde balam ájethanaǵa barǵysy keldi. Al bekette ádettegideı ájethana jabyq tur. Bul jaǵdaı qashanǵy qaıtalana beredi? Beket qyzmetkerlerinen ájethanany ashýyn ótindik. Biraq qyzmetkerler ashpaıtynyn aıtyp, bizge dórekilik kórsetti. Aty-jóni, qyzmeti jazylǵan kartasy joq. Damyǵan memlekette ómir súrip jatyrmyz, beketimiz bar dep maqtanamyz. Ókinishtisi, qarapaıym turǵyndarǵa múldem jaǵdaı qarastyrylmaǵan.
Jaǵdaıdy tekserý úshin biz de beket ishindegi ájethananyń esigin tartyp kórdik. Alaıda, esik tars jabylǵan, kilttengen. Sóıtsek, beket ishindegi ájethanalar tek qyzmetkerlerge arnalǵan eken. Sonda jolaýshylar qajetin óteý úshin qaıda barady?
Lyq toly vagon
Bekettegi taǵy bir kemshilik – poıyzdardyń qatynaý aralyǵynyń uzaqtyǵy. Stýdentter, oqýshylar, jastar, tipti, zeınetkerlerdiń barlyǵy metro arqyly qatynaıtynyn eskersek, vagondardyń jolaýshylarǵa azdyq etetini ap-anyq. Lyq toly vagondar jolaýshylardyń qaýipsizdigi men densaýlyǵyna keri áserin tıgizýi ábden múmkin.
Artem DMITRIEV, jolaýshy:
- Bekette kemshilikter óte kóp. Poıyzdardyń ýaqyt aralyǵy óte uzaq. Biz metropolıten basshylyǵynan vagon sanyn kóbeıtýdi ótingenbiz. Sebebi, metromen qatynaıtyn adamdar óte kóp. Vagonǵa adamdar syımaı jatady. Keshe mynadaı oqıǵanyń kýási boldym. Keshki ýaqytta vagon ishinde adam toly boldy. İshtegi bir apanyń júregi qysylyp, talyp qaldy. Poıyzdy toqtata almaımyz. Jedel kómek kórsetetin adam da bolmady. Osyndaı jaǵdaılardyń aldyn alatyn shara qarastyrý kerek.
Al metropolıten qyzmetkerleriniń aıtýynsha, poıyzdarǵa qosymsha vagon qosýǵa bolmaıdy. Sebebi, platforma uzyndyǵy vagondar qosýǵa múmkindik bermeıtin kórinedi.
P.S. Beket ishindegi saıahat barysynda taǵy bir máseleni kózimiz shalyp qaldy. Metroǵa kirý úshin tólemdi eki ǵana ádispen tóleýge bolady. Biri – Onay kartasy arqyly, ekinshisi – qolma-qol tólem arqyly. Al sms-kod, QR arqyly tólem jasaý ádisi qarastyrylmaǵan. Eger kartańyzdy umytyp ketip, qaltańyzda tıynyńyz bolmasa, beket ishine kire almaısyz.
