Qazirgi ýaqytta Qazaqstanda AES salý máselesine qatysty túrli pikirler aıtylýda. Keıbireýler «reseılik lobbı» týraly aıtsa da, bul joba úshin merdiger tańdaýda keń múmkindikter bar ekenin atap ótkim keledi.
2019 jyly álemdik jetekshi ıadrolyq tehnologıa jetkizýshilerinen tehnıkalyq-saýdalyq usynystar alý boıynsha marketıńtik rásimder ótkizildi. Nátıjesinde Ońtústik Koreıa, Qytaı, Reseı, AQSH, Fransıa sıaqty bes shet elden alty tanymal kompanıanyń 13 reaktor túri boıynsha usynystary alyndy. Ár reaktor qýaty, qurylymy jáne basqa da sıpattamalary boıynsha ártúrli boldy.
Biz bul usynystardy 20 krıterıı boıynsha qarastyrdyq jáne eń perspektıvaly nusqalardy iriktep, short-lıst jasadyq. Bul tizimge tórt joba endi, olar: Qytaıdyń «CNNC» kompanıasy (HPR-1000 reaktory), Reseıdiń «Rosatom» kompanıasy (VVER-1200 jáne VVER-1000 reaktorlary), Ońtústik Koreıanyń «KHNP» kompanıasy (APR-1400 reaktory) jáne Fransıanyń «EDF» kompanıasy (EPR1200 reaktory). Qazirgi ýaqytta osy kompanıalarmen AES qurylysyna qatysty sharttardy talqylaý boıynsha kelissózder júrgizilýde.
Sondaı-aq, Fransıa Prezıdenti Emmanýel Makronnyń 2023 jylǵy qarasha aıynda Qazaqstanǵa sapary kezinde elimizde atom ónerkásibin damytý máselesi de talqylandy. Odan bólek, Qazaqstan men Ońtústik Koreıa Prezıdentteri 2023 jyldyń maýsym aıynda atom energetıkasyn birlesip damytý perspektıvalaryn da talqylady.