Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń SHYU-ǵa múshe memleketter basshylary Keńesiniń keńeıtilgen quramdaǵy otyrysynda sóılegen sóziniń tolyq mátinin jarıalandy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Aqordaǵa silteme jasap.
Qurmetti Shavkat Mıromonovıch!
Qurmetti áriptester!
Hanymdar men myrzalar!
Eń aldymen, Uly Jibek jolynyń injý-marjany - ejelgi Samarqand qalasynda SHYU Samıtin joǵary deńgeıde uıymdastyrǵany jáne jyly shyraımen qarsy alǵany úshin Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mıromonovıch Mırzıóevke alǵys aıtqym keledi.
Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń quramy turaqty túrde keńeıip keledi. Bul - bizdiń Uıymnyń halyqaralyq bedeli men yqpalynyń ósip kele jatqanynyń aıqyn dáleli.
Búginde álem sanksıalyq qysym ádisteri, negizgi jahandyq máselelerdi sheshýde kereǵar tásilder aldyńǵy qatarǵa shyqqan halyqaralyq jaǵdaıdyń kúrdeli shıelenisken qaýipti kezeńine qadam basty.
Ózara senimniń jetispeýshiligi qazirgi zamannyń basty ereksheligine aınaldy.
Osyndaı jaǵdaılarda ózara senimge, teń jáne ashyq dıalogqa negizdelgen biregeı «Shanhaı rýhyn» nyǵaıtý asa mańyzdy.
Bizdiń aldymyzda SHYU áleýetin tolyq paıdalaný mindeti tur. Uıym qyzmetiniń tıimdiligin arttyrý jáne ártúrli saladaǵy kópjaqty yntymaqtastyqty damytý barlyq qatysýshy memlekettiń múddesine saı keledi.
Uıym qyzmetin odan ári jetildirip, SHYU keńistiginde jáne odan tys jerlerde negizgi úrdisterdi boljaý isin kúsheıtý mańyzdy.
SHYU qyzmeti onyń jarǵylyq qujattarynda kórsetilgen negizgi qaǵıdattardyń ózektiligin aıqyndady. Olar: ekstremızm, terorızm, separatızm sekildi «úsh zulymdyqqa» qarsy kúres, memleketterdiń egemendigi men terıtorıalyq tutastyǵyn qorǵaý, ishki isterge aralaspaý.
Uıymnyń negizgi mindeti aımaqtyq qaýipsizdikti nyǵaıtý bolyp qala beredi.
Atalǵan ózekti salada birlese qyzmet etýdi kózdeıtin buryn qabyldanǵan qujattardy iske asyrýdy jalǵastyrý qajet. Sondyqtan qorǵanys vedomstvolary men arnaıy qyzmetter arasynda áskerı-saıası yntymaqtastyqty arttyrýdy usynamyn.
Osy rette SHYU-nyń Ortalyq Azıa óńirlik aqparattyq úılestirý ortalyǵymen aradaǵy qatynastardy nyǵaıtý mańyzdy ról atqara alady.
Uıymnyń aqparattyq keńistigin qorǵaý ınfraqurylymyn qurý úshin kıberqylmyspen kúres máseleleriniń ózektiligi arta túsedi.
Biz SHYU-ny jahandyq ekonomıkalyq platformaǵa aınaldyrýymyz kerek.
Bizdiń Uıym adamı, resýrstyq jáne tehnologıalyq áleýeti bar álemniń qarqyndy damyp kele jatqan ekonomıkasyn biriktiredi.
Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna múshe memleketterdiń úlesi álemdik jalpy ishki ónimniń shamamen tórtten birin quraıdy, ıaǵnı 23 trıllıon dollardan asady.
Bizde energetıkalyq resýrstardyń, kómirdiń, sırek metaldardyń jáne jańartylatyn energıa kózderiniń eń baı qory bar.
Men joǵaryda aıtqandaı, bizdiń uıymnyń ıdeıalyq jáne ınstıtýsıonaldyq negizderinde kereǵarlyq pen bloktarǵa bólinýshilik joq. Bul SHYU-nyń halyqaralyq bedeli men tanymaldyǵynyń artýyna yqpal etti. Sonyń arqasynda uıym eń tabysty birlestikke aınaldy.
Sondyqtan SHYU úderisine qatysatyn elderdiń geografıasy jyldan jylǵa keńeıip keledi.
Bul – Uıymnyń joǵary suranysqa ıe ekeniniń aıqyn dáleli. Meniń pikirimshe, SHYU qazir álemdegi eń tabysty halyqaralyq uıym.
Biz taýarlardyń, kapıtaldyń, kórsetiletin qyzmetter men tehnologıalardyń erkin aınalymyna kezeń-kezeńmen kóshý úshin SHYU-daǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyqty túrli formada damytýdy qoldaımyz.
Uıym keńistigindegi ósimniń qozǵaýshy kúshi - SHYU aıasynda aýqymdy ekonomıkalyq jobalardy júzege asyrý.
Bizdiń aldymyzda Uıymnyń jobalyq qyzmetin tıisti qarjylandyrýdy qamtamasyz etý máselesi tur.
Ol úshin bizde barlyq qajetti ekonomıkalyq tetikter, ázirlengen strategıalar, ózara is-qımyldyń egjeı-tegjeıli baǵdarlamalary men josparlary bar.
Ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń basym baǵyttary sanalatyn tranzıttik-kólik sektory, azyq-túlik jáne energetıkalyq qaýipsizdik máselelerine arnaıy toqtalǵym keledi.
SHYU elderiniń tıimdi ekonomıkalyq jáne kólik dálizderin damytý jónindegi Yntymaqtastyq tujyrymdamasynyń qabyldanýy ózara logıstıkalyq baılanysty jaqsartýdaǵy mańyzdy jetistik boldy.
Áńgime «Qytaı – Eýropa» baǵyty jáne Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty boıynsha temirjol tasymaly, sondaı-aq Qazaqstan men Qytaı shekarasynda úshinshi temirjol ótkeliniń qurylysyn salý jospary týraly bolyp otyr.
Osyǵan oraı, men SHYU-daǵy seriktesterdi jańa múmkindikterdi paıdalanýǵa shaqyramyn.
Shyǵys Azıadan Parsy shyǵanaǵy elderine eń qysqa jol sanalatyn «Qazaqstan-Túrikmenstan-Iran» temir jolynyń áleýeti zor.
Qazaqstan men Ortalyq Azıa memleketteri arasyndaǵy tranzıttik-kólik yntymaqtastyǵy qarqyndy damyp keledi.
Óńirimizdegi elderdiń ózara baılanysyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan perspektıvti jobalardyń júzege asyrylýyn quptaımyz.
Biz Ortalyq jáne Ońtústik Azıa arasyndaǵy kólik baǵyttaryn keńeıtý, «Soltústik-Ońtústik» jáne «Shyǵys-Batys» transeýrazıalyq dálizderin damytý jónindegi is-áreketterdi qoldaımyz.
Jalpy, biz jańa mýltımodaldy kólik dálizderi men logıstıkalyq ortalyqtar ashýdy jáne qoldanystaǵylaryn jańǵyrtýdy quptaımyz.
Azyq-túlik jáne energetıkalyq qaýipsizdik máselelerine arnaıy toqtalǵym keledi.
SHYU memleketteri – álemdegi eń iri aýyl sharýashylyǵy ónimderin óndirýshi ári eksporttaýshy elder.
Biz SHYU aımaǵynda da, odan tys jerlerde de aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń saýdasyn keńeıtýdi yntalandyrýymyz kerek.
Memleketterimizdiń halyqaralyq azyq-túlik óndirisi men jetkizý tizbeginiń úzdiksiz jumys isteýin qamtamasyz etýge qatysýy álemdik azyq-túlik naryǵyndaǵy turaqtylyqty saqtaýǵa kómektesedi.
Sondaı-aq sý resýrstaryn ıgerý men utymdy paıdalanýǵa kóbirek kóńil bólý qajet.
SHYU-nyń Energetıkalyq strategıasyn birlesip ázirleý jahandyq jáne óńirlik energetıkalyq tepe-teńdikti qamtamasyz etýge yqpal etedi.
Biz sondaı-aq Jańartylatyn energıa kózderi salasyndaǵy yntymaqtastyq baǵdarlamasyn qabyldaýdy ózekti dep sanaımyz.
Qurmetti áriptester!
Bárimiz SHYU-ǵa zor úmit artamyz.
Uıym aıasyndaǵy kópqyrly jáne tabysty yntymaqtastyǵymyz memleketterimizdiń damýyna tyń serpin beretinine senemin.
Nazarlaryńyzǵa raqmet!