Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen İshki ister mınıstrliginiń keńeıtilgen alqa otyrysy ótti. Jıynǵa Prezıdent Ákimshiligi men memlekettik organdardyń basshylyǵy, óńirlerdiń ákimderi, İİM alqa músheleri, ortalyq apparattyń basshylyq quramy jáne aýmaqtyq polısıa departamentteriniń jetekshileri qatysty.
Memleket basshysy elimizde «Zań jáne Tártip» qaǵıdatyn birjola ornyqtyrýda polısıa aıryqsha ról atqaratynyn atap ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Aqordanyń resmı saıtyna silteme jasap.
– Qylmyspen kúresý jáne qoǵamdyq tártipti saqtaý – asa mańyzdy mindet. Bul – jaýapkershiligi óte úlken jumys. Elimizdiń árbir azamaty ózin qaýipsiz sezinýge tıis. Ol úshin quqyq qorǵaý júıesi úılesimdi ári tıimdi jumys isteýi qajet. Eń aldymen, memlekette zań talaptary múltiksiz oryndalýy kerek. Zań buzǵan kez kelgen adam jazasyn alýǵa tıis, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, quqyqtyq saýattyń tómen bolýy jaǵymsyz úrdisterdiń beleń alýyna ákep soqtyrady.
– Onyń bári, túptep kelgende, elimizdiń damýyn tejeıdi, memlekettiń abyroıyna nuqsan keltiredi. Qoǵamdyq jerlerdegi vandalızm – sonyń aıqyn kórinisi. Halqymyzdyń dúnıetanymyna jat ıdeologıa da elimizge zor qaýip tóndiredi. Ásirese, jas urpaq jasandy ıdeıalar men «jalǵan batyrlardyń» jetegine ilesip ketýi múmkin. Áleýmettik jelide jastardy zańsyz is-áreket jasaýǵa shaqyratyn materıaldar taralýda.Tipti, zań buzǵan adamdardy úlgi etip kórsetetinder bar. Bizdiń azamattarymyz kez kelgen zańsyzdyqqa qarsy bolýy kerek, ıaǵnı bizge zań buzýshylyqqa tótep beretin myqty ımýnıtet qajet. El ishine iritki salatyn, qaýip tóndiretin áreketterdi aqtaýǵa qatań tosqaýyl qoıý kerek. Quqyqtyq nıgılızmge, ıaǵnı zań ústemdigin joqqa shyǵarýǵa jol berilmeýge tıis. Zańǵa degen qurmet adal azamatqa tán qasıettiń biri retinde dáriptelýi qajet. Bul – memlekettik organdarǵa ǵana emes, barsha halyqqa ortaq mindet. Qysqasy, zań men tártiptiń ústemdigin qamtamasyz etý – Ádiletti Qazaqstandy qurýdyń basty sharty, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy quqyq qorǵaý organdary quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý máselesine basa mán bergeni jón dep sanaıdy.
– Qylmystardyń negizgi sebebi kóbine qoǵamǵa jat áreketterden týyndaıdy. Sondyqtan zańdy buzýǵa beıim azamattarmen júıeli jumys júrgizý mańyzdy. Sondaı-aq olardyń qoǵamdyq tártipke qaıshy isterine túrtki bolatyn alǵysharttardy túgel joıý qajet. Biraq búginde qylmystyń aldyn alý sharalary tıimdi júrgizilip jatqan joq. Muny moıyndaý kerek. Sondyqtan júıeni túbegeıli jańartý qajet. Osy rette qaýipti toptarǵa jatatyn azamattardyń basym bóligi nazardan tys qalyp qoıady. Al keıbir aldyn alý sharalary shekteý-májbúrleýden ári aspaıdy. Mundaı jumystar jergilikti jerlerde júıesiz júrgizilip jatyr. Naqty úılestirý tetikteri joq. Quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý salasynda biryńǵaı zań ázirleıtin ýaqyt jetti. Zań jobasynda profılaktıkadan ótetin azamattar tizimin tolyqtaı qaıta qaraǵan jón. Jaýapty organdardyń quzyretterin, úılestirý tetikterin, jeke profılaktıka quraldaryn naqtylaý qajet, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev munyń, ásirese, turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúreste mańyzy zor ekenine senimdi. Onyń aıtýynsha, bul jerde aldyn alý jumystarynyń mańyzy jedel áreket etý jáne ádil jazasyn berý isinen kem emes.
– Ózderińizge málim, buǵan deıin mundaı qylmystar úshin jaýapkershilikti kúsheıtýdi qoldaıtynymdy aıtqan edim. Qylmystyq kodekske engizilgen tıisti túzetýler jaqyn arada qabyldanady. İshki ister mınıstrligi óz qyzmetkerlerin jańa jumys tásiline kóshýge aldyn ala daıyndaýy kerek. Quqyq qoldaný tájirıbesindegi buǵan deıin bolǵan barlyq máseleni eskerý qajet. Budan bólek, kámeletke tolmaǵan azamattardyń quqyǵyn qorǵaý júıesin jańǵyrtý – óte ózekti másele. Úkimet azamattyq qoǵam ınstıtýttary men sarapshylardy tarta otyryp, bul jumysqa muqıat qaraýy kerek, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń aıtýynsha, polısıanyń servıstik modeliniń negizgi qaǵıdattaryn is júzinde júzege asyrý qajet. Bul, eń aldymen, qoǵamnyń talap-tilegine qulaq asyp, shuǵyl áreket ete bilý degen sóz.
– Halyqqa yntymaqtastyqtyń ózara tıimdi formasyn usynyp, keri baılanystyń ońtaıly joldaryn retteý mańyzdy. Bastamashyl jáne zańǵa qaıshy áreketterge beı-jaı qaramaıtyn azamattarǵa arqa súıeý quqyq buzýshylyqtarǵa múldem tózbeýshilik qaǵıdatynyń is júzinde saqtalýyna múmkindik beretinine senimdimin, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar Memleket basshysy qoǵammen birge polısıa da túbegeıli ózgerýge tıis ekenin aıtty.
– Polısıa qashanda halyqqa úlgi-ónege bolýy kerek. Sonda ǵana jurt polısıaǵa senedi, ony qorǵan kóredi. Ókinishke qaraı, tártip saqshylarynyń bári birdeı sondaı dep aıta almaımyz. Aýyr qylmys jasaǵan qyzmetkerler anyqtalyp jatyr. Sońǵy kezde mundaı oqıǵalar jıilep ketti. Buǵan jol bermeýimiz kerek jáne ondaı áreketterdi múldem aqtaýǵa bolmaıdy. Osyndaı jaǵdaılar búkil jeke quramnyń jumysyn bir sátte joqqa shyǵarady. Ondaı adamdardy polısıa qatarynan shyǵarý qajet. Olar bıliktiń abyroı-bedelin túsiredi. Qyzmetkerlerin der kezinde tártipke salmaǵan basshylar máselesin de qaraý kerek, – dedi Prezıdent.
Alqa otyrysy barysynda Qasym-Jomart Toqaev orta býyndaǵy basshylyq quramdy bıyl kezekten tys attestasıadan ótkizý týraly İshki ister mınıstriniń usynysyn qoldady.
– Mınıstrlik osy synaq kezinde tabandylyq tanytýǵa tıis. «Barmaq basty, kóz qysty» bolmaýy kerek. Alaıda attestasıa bireýden ese qaıtarýdyń quraly bolmaýǵa tıis. Basty maqsat – jeke quramdy biliksiz jáne jumysyna adal emes basshylardan tazartý, ıaǵnı kásibı kadr rezervin jasaqtaý. Sonda ǵana ahýaldy túbegeıli ózgerte alamyz. Prezıdent Ákimshiligi bul jumysty baqylaýda ustaıdy, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý máselesine aıryqsha nazar aýdardy. Atap aıtqanda, byltyr kámeletke tolmaǵandarǵa qarsy jasalǵan qylmys sany 22 paıyzǵa artqan. Memleket basshysynyń pikirinshe, osy baǵytta aldyn alý jumystaryn kúsheıtý qajet. Polısıa mektep basshylyǵymen birlese jumys atqarýǵa tıis.
– Jas urpaqtyń taǵdyry, ómiri men densaýlyǵy bárinen mańyzdy. Úkimetke balalardy zorlyq-zombylyqtan qorǵaý máselesin muqıat saralap, naqty sharalar qabyldaýdy tapsyramyn. Jasóspirimder bos júrmeýge tıis. Olardyń shyǵarmashylyqqa, sportqa qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jaǵyna kóbirek kóńil bólý qajet. Balalardy eńbekke baýlyp, volonterlik qyzmetke jumyldyrǵan abzal. Kózboıaýshylyq úshin jasalatyn jumysty doǵarý kerek, – dedi Memleket basshysy.
Budan bólek, Prezıdent esirtkiniń taralýyna batyl túrde tosqaýyl qoıýdy talap etti.
– Men birneshe ret osy máselege qatysty tapsyrma berdim. Alaıda aýyz toltyryp aıtatyn nátıje joq. Sıntetıkalyq esirtkiniń qoljetimdiligi jáne onyń barynsha tez taralýy jastar arasynda nashaqorlyqtyń beleń alýyna ákep soqtyrady. Olarǵa nashaqorlyqtyń qanshalyqty qaterli ekenin únemi túsindirip otyrý qajet. Polısıa esirtki óndirý, ony satý jáne taratýǵa qarsy belsendi kúres júrgizýi kerek. Naýqanshyldyq, kózboıaýshylyq jáne statısıka úshin jumys isteý degendi toqtatý qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar kıberqylmyspen jáne ınternet-alaıaqtyqpen kúres sharalaryn kúsheıtý jóninde tapsyrma berildi.
– Urylar men bandıtter túrmede otyrýy kerek. Bul – sizderdiń krımınalǵa qarsy áreketterińizdiń birden-bir maqsaty. Qylmystyq toptarmen ymyrasyz kúresý – sizderdiń tikeleı mindetterińiz ári qyzmettik boryshtaryńyz, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev jazasyn ótep jatqandardyń negizgi quqyqtaryn saqtaý mańyzdy ekenin atap ótti. Onyń pikirinshe, abaqty degenimiz – aıypty adamdy jazalaý orny ǵana emes, adamnyń qaıtadan qylmys jasaýyna jol bermeıtin mekeme bolýǵa tıis.
Sonymen birge Prezıdent quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmeti halyq arasynda búkil memlekettik júıeniń bet-beınesi týraly túsinik qalyptastyrady dep sanaıdy.
– Biz ózderiniń qyzmettik mindetterin adal atqaryp júrgen polıseılerdi eskerýsiz qaldyrmaýymyz kerek. Ásirese olardyń naǵyz erlik isterin (al mundaı jaǵdaılar az emes), jumysyn laıyqty baǵalap, eń joǵary nagradalarmen marapattaýymyz qajet. Kásibılik, jaýapkershilik tanytqan, erlik kórsetken naqty jaǵdaılardy úlgi etý, İshki ister organdary qyzmetiniń tıimdiligin arttyrý arqyly polısıanyń oń ımıjin qalyptastyrý mańyzdy, – dedi Memleket basshysy.
Alqa otyrysy barysynda İshki ister mınıstri Erjan Sádenov qylmysqa, turmystyq zorlyq-zombylyqqa, jasóspirimder arasyndaǵy qylmysqa, ınternet alaıaqtyqqa qarsy kúres jáne onyń aldyn alý sharalary men júrgizilip jatqan jumystar, sondaı-aq ishki ister organdary qyzmetiniń tıimdiligin arttyrý máselesi týraly esep berdi.