Qasym-Jomart Toqaev Almaty qalasyna jumys saparymen kelip, qańtar oqıǵasynyń qurbandaryna arnalǵan «Taǵzym» memorıalynyń ashylý rásimine qatysty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Prezıdent stellaǵa gúl shoǵyn qoıǵan soń, qańtar oqıǵasynda qaza tapqan azamattardy eske alý úshin bir mınýt únsizdik jarıalandy. Sodan keıin Memlekettik Gımn oryndaldy.
Memleket basshysy jınalǵandar aldynda sóılegen sózinde búgingi sharanyń elimiz úshin aıryqsha máni bar ekenin atap ótip, qasiretti qańtardan beri bir jylǵa jýyq ýaqyt ótkenin, bul táýelsizdik kezeńindegi eń kúrdeli oqıǵanyń biri bolǵanyn aıtty.
– Sol kúnderi halqymyzǵa zor qaýip tóndi. Memlekettigimizdiń tuǵyry shaıqala jazdady. Tipti, «el bolyp qalamyz ba, joq pa» degen suraq týdy. Biraq biz myzǵymas birligimizdiń arqasynda qaterdiń betin qaıtardyq. Eldigimizdi tanyttyq, myqty memleket ekenimizdi kórsettik. El ishine iritki salǵysy kelgen toptarǵa tosqaýyl qoıyp, jymysqy árekettiń jolyn kestik. Birqatar qalada ótken beıbit sherýler jappaı tártipsizdikke ulasty. Ásirese, táýelsizdigimizdiń altyn besigi – Almaty qalasy qatty zardap shekti. Qaraqshylar qalany qıratty. Kúshtik qurylymdarǵa shabýyl jasap, qarý-jaraq qoımalaryn tonady. Sonyń kesirinen jazyqsyz adamdar opat boldy. Qıraǵan dúnıeni qalpyna keltirýge bolady. Biraq úzilgen ómir qaıta jalǵanbaıdy. Mundaı oqıǵa eshqashan qaıtalanbaýy úshin biz qoldan kelgenniń bárin jasap otyrmyz. Elimizdiń amandyǵyn, jerimizdiń tutastyǵyn qorǵaý – bárimizdiń perzenttik paryzymyz. Bul maqsat – Prezıdent retinde men úshin eń qasıetti borysh. Turaqtylyq pen tatýlyq bolsa ǵana, osy mindetti oıdaǵydaı oryndaı alamyz, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev qańtar qasireti el tarıhyndaǵy úlken synaq retinde halqymyzdyń jadynda saqtalatynyn atap ótip, Almatyda «Taǵzym» memorıalyn ornatýdy jón kórgenin jetkizdi.
– Shyn máninde, bul eskertkishtiń maǵynasy tereń, mańyzy óte zor. Munda Qazaq eliniń memlekettigin nyǵaıtý jolyndaǵy qıly kezeńder kórinis tapqan. Tas tuǵyrlarǵa áıgili tulǵalarymyzdyń óleńderi jáne ósıetteri jazylǵan. Ultty uıystyratyn osy sózder árqaısymyzǵa oı salady. Bul memorıaldy qańtarda qaza bolǵan azamattardyń rýhyna taǵzym retinde turǵyzdyq. Sondaı-aq ony keıingi urpaqqa taǵylym bolsyn dep ornattyq. Men osy memorıaldyń boı kóterýine atsalysqan sáýletshilerge jáne barlyq azamattarǵa rızashylyǵymdy bildiremin, – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy qandaı jaǵdaı bolsa da, elimiz reforma jolymen ilgeri damı beretinin jetkizdi.
– Halqymyz myqty memleket qurýǵa, qasıetti táýelsizdigimizdi nyǵaıtýǵa jáne qorǵaýǵa bel býǵanyna senimdimin. Biz saıası júıeni odan ári demokratıalandyrýǵa, ulttyq ekonomıkany monopolıadan aryltýǵa jáne onyń básekege qabiletin arttyrýǵa baǵyttalǵan aýqymdy reformalardy jalǵastyramyz. Jyl basynan beri qysqa merzim ishinde biraz is atqaryldy. Biz jalpyhalyqtyq referendým arqyly jańa Konstıtýsıamyzdy qabyldadyq. Qazir aldymyzda aýqymdy ári kúrdeli jumys tur. Biz tutas el bolyp jańǵyrý jáne jańarý jolyna aıaq bastyq. Árıne, bul – tek basy ǵana, bul joldyń ońaı bolmaıtyny anyq. Biraq bizdiń basty maqsatymyz barshaǵa aıqyn. Bul – Ádiletti Qazaqstandy qurý jáne bárine birdeı múmkindik beretin qoǵam qalyptastyrý. Biz árqashan birge bolsaq, mindetti túrde maqsatymyzǵa jetemiz. Men buǵan kámil senemin, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy myńdaǵan otandasymyzdyń – volonterlerdiń, dárigerler men polıseılerdiń jáne qarapaıym adamdardyń qańtar oqıǵasy kezinde shynaıy batyldyq pen joǵary azamattyq jaýapkershiliktiń úlgisin kórsetkenine arnaıy toqtaldy.
– Olardyń kóbi búgingi saltanatty sharaǵa qatysyp otyr. Biz qasiretti qańtar qurbandary men naǵyz qaharmandardy máńgi este saqtaımyz. Bir sózben aıtqanda, biz ult bolyp osy qasiretti oqıǵadan sabaq alýymyz kerek. Quqyq qorǵaý organdary jáne arnaýly qurylymdar aýqymdy jumys atqardy. Tergeý barysy depýtattardyń, Bas prokýratýra ókilderiniń jáne zańgerler qaýymynyń qatysýymen Parlamentte talqylandy. Sol kúnderdiń mán-jaıyn jan-jaqty qarastyryp, qamaýǵa alynǵandarǵa zań turǵysynan kómek kórsetý úshin quramyna elimizdiń bedeldi quqyq qorǵaýshylary engen qoǵamdyq komısıalar eleýli úles qosty. Munyń bári bolǵan oqıǵaǵa shynaıy qaraýǵa múmkindik berdi. Nátıjesinde jalǵan urandarǵa senip, qylmyskerlerdiń yqpalyna túsken, alaıda, aýyr qylmys jasamaǵan azamattarǵa meniń Jarlyǵymmen raqymshylyq jasaldy, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent sonymen qatar buzaqylardy, radıkaldar men lańkesterdi batyr etip kórsetýdiń qajeti joq ekenin atap ótti. Onyń pikirinshe, naǵyz batyrlar – jumysshylar, fermerler, dárigerler men medbıkeler, muǵalimder men oqytýshylar, ǵalymdar men mádenıet qaıratkerleri, kásipkerler men sportshylar.
Prezıdent sózin qorytyndylaı kele, qańtar oqıǵasy bárimiz úshin úlken sabaq bolǵanyn jetkizdi.
– Biz qut-berekeniń bastaýy turaqtylyq ekenin uǵyndyq. El tynyshtyǵyn saqtaı bilmesek, dúnıe bir sátte astań-kesteń bolatynyn kórdik. Táýelsizdigimiz ben memlekettigimizdi kún saıyn qorǵaýymyz qajet ekenin sezindik. «Jaý joq deme, jar astynda» degen sózdiń mánin de jete túsindik. Yntymaq pen birlik bolmasa, basqa jetistiktiń bári beker ekenine kóz jetkizdik. Sondyqtan qańtar qasireti jáne sol kezde ómiri qıylǵan azamattar bizdiń jadymyzda máńgi saqtalady. Biz ult bolyp uıyssaq, kez kelgen qaýip-qaterdi eńsere alamyz. Men Prezıdent retinde memleketimizdiń tutastyǵyn jáne halqymyzdyń amandyǵyn saqtaý úshin bárin jasaımyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
«Taǵzym» memorıaly qańtar oqıǵasynyń epısentri bolǵan jerde salyndy. Respýblıka alańy halqymyz úshin kıeli oryn sanalady. Memorıal taǵzym etetin jáne eske alatyn, sondaı-aq halqymyzdyń danalyǵyn, batyldyǵy men kúsh-qýatyn kórsetetin orynǵa aınalady.
«Taǵzym» memorıaly – kóp satyly sáýlet kesheni. Bul eskertkish ártúrli tústen turatyn tórt emosıonaldy-arhıtektýralyq bólikke bólinedi. Atap aıtqanda, aqshyl sur bóligi eńserýdi, qara tús qańtar oqıǵasy kezindegi dúrbeleń men úreıdi beıneleıdi, al sur bóligi – qurban bolǵandar men tógilgen qannyń, adam shyǵynynyń sımvoly, aq tús turaqtylyq pen damýǵa umtylýdy, qoǵamnyń ál-aýqatyn, ulttyń ózin-ózi tanýyn, kúsh pen ádiletti memleketke degen senimdi bildiredi. Ár bólikte halqymyzdyń uly tulǵalarynyń qanatty sózderi jazylǵan tastar men stellalar ornatylǵan.
Jobanyń avtorlary – qazaqstandyq jas sáýletshiler Alekseı Ivjenko jáne Ǵaını Saǵıdýllaeva.