Prezıdent bıyl maýsym aıynda ótken Konstıtýsıaǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engizý jónindegi respýblıkalyq referendýmnan keıin qabyldanǵan birqatar mańyzdy zańǵa jarıa túrde qol qoıdy. Bul týraly Almaty-akshamy.kz Inform.kz-ke silteme jasap habarlaıdy.
Qasym-Jomart Toqaev referendým nátıjesinde bılik tarmaqtary arasyndaǵy baılanystyń jańa úlgisin qalyptastyrýǵa, memleket basqarý isine azamattardyń qatysýyna jol ashýǵa múmkindik týǵanyn jáne adam quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý júıesi nyǵaıǵanyn aıtty.
«Konstıtýsıalyq reforma Qazaqstan tarıhynda jańa dáýir bastalǵanyn aıqyndady. Sondaı-aq sońǵy úsh jyldaǵy saıası ózgeristerdi ornyqtyryp, memleketimizdi odan ári nyǵaıtý úshin myqty negiz qalady. Budan bylaı ádilettilik, ashyqtyq jáne janashyrlyq qaǵıdattary qatań saqtalady. Biz referendým arqyly buryn-sońdy bolmaǵan syrtqy jáne ishki syn-qaterlerge tótep bere alatynymyzdy dáleldedik. Konstıtýsıalyq reformany naqty júzege asyra bastadyq» – dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń aıtýynsha, Parlament jan-jaqty zerdelep qabyldaǵan árbir zańnamalyq bastamanyń gýmanısik jáne quqyq qorǵaý baǵyttary aıqyn. Zańdaǵy ózgeristerge sáıkes, 2023 jyldyń 1 qańtarynan bastap Konstıtýsıalyq sot óz qyzmetin bastaıdy. Endi árbir azamat óziniń konstıtýsıalyq quqyǵy men bostandyqtaryn tikeleı osy organda qorǵaı alady.
Sondaı-aq Adam quqyqtary jónindegi ýákildiń mártebesi, quzireti men derbestik kepildigi Konstıtýsıalyq zań deńgeıinde alǵash ret bekitilip otyr.
Bas prokýratýranyń da quqyq qorǵaý fýnksıasy kúsheıtildi. Bul salany odan ári keshendi damytý memleket úshin árqashan basym baǵyt bolady. Prezıdenttiń aıtýynsha, elimizdiń basty baılyǵy – bul bizdiń halqymyz jáne onyń jaıly turmysy. Osy oraıda jaqynda Ata zańymyzǵa engizilgen jańa erejelerdiń aıryqsha máni bar.
«Biz Konstıtýsıamyzda jer jáne onyń qoınaýy, sý kózderi, ósimdikter men janýarlar dúnıesi, basqa da tabıǵı resýrstar halyqqa tıesili ekenin naqty kórsettik. Osy normanyń arqasynda «Ulttyq qor – balalarǵa» atty aýqymdy baǵdarlamany qolǵa aldyq. Ulttyń ulylyǵy árbir otbasynyń, árbir azamattyń ál-aýqatynan kórinedi. Sondyqtan el ekonomıkasy, eń aldymen, halyqtyń múddesi men ıgiligi úshin jumys isteýi qajet» – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent ádildik ıdeıasy Qazaqstannyń memlekettik saıasatynyń ózegi bolýǵa tıis ekenin atap ótti.
«Áleýmettik ádildiktiń negizi – ýaqyt talabyna saı keletin zańdar, sybaılas jemqorlyqpen jan-jaqty kúres, azamattardyń eńbekqorlyǵy jáne jastardyń ozyq bilimge umtylysy. Memleket osy tujyrymdy júzege asyrý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaýǵa tıis», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent Parlament qabyldaǵan zańdarda Qazaqstannyń aralas saılaý júıesine ótý tártibi aıqyndalǵanyn atap ótti. Endi Májilis pen oblystyq máslıhat depýttarynyń bir bóligi, aýdandyq máslıhat depýtattarynyń barlyǵy bir mandatty okrýg boıynsha saılanady. Sonyń nátıjesinde ókildi organdar shynaıy halyq bıligi tarmaǵyna aınalady.
Zańnamadaǵy ózgeristerge sáıkes, aýdandar men oblystyq mańyzy bar qalalardyń ákimderi de saılanady. Bul – aýyl ákimderin saılaýdyń logıkalyq jalǵasy ári memlekettik basqarý júıesin demokratıalandyrýǵa umtylysymyzdyń naqty aıǵaǵy.
Prezıdenttiń pikirinshe, Konstıtýsıalyq reforma elimizdiń memlekettik qurylymynyń tuǵyryn nyǵaıtady. Sondaı-aq azamattyq qoǵamnyń damýyna jol ashady, jalpyulttyq dıalogty ornyqtyrady. Túptep kelgende, bul qadamdar halyqtyń ál-aýqatyn arttyrýǵa jáne elimizdiń bolashaǵyn baıandy etýge yqpal etedi. Zańǵa qol qoıý rásimine kirispes buryn Prezıdent osyndaı asa mańyzdy zańdardy shuǵyl ári sapaly qabyldaǵan depýtattarǵa, jemisti jumys atqarǵan Ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń múshelerine, sondaı-aq zańnamalyq aktilerdi ázirleýge jan-jaqty atsalysqan barlyq azamatqa rızashylyǵyn bildirdi.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev konstıtýsıalyq reforma nátıjesinde ázirlenip, qabyldanǵan alty zańǵa jarıa túrde qol qoıdy.