Uıqynyń azdyǵy qant dıabeti men basqa da aýrýlarǵa ákelýi múmkin
Uıqy – densaýlyq kepili. Alaıda zamanaýı ómir salty kóp adamnyń jetkilikti demalýyna kedergi keltirýde. Mamandardyń aıtýynsha, táýligine bes saǵattan az uıyqtaý adam aǵzasyna aıtarlyqtaı zıan tıgizedi.
Uıqy jetispeýshiliginiń saldary
Nevropatolog Vladımır Martynovtyń aıtýynsha, kúndelikti uıqynyń az bolýy – aǵza úshin aýyr kúızelis. Bul jaǵdaı birneshe baǵytta densaýlyqqa keri áser etedi:
• Kortızol gormonynyń deńgeıi artady;
• Zat almasý prosesi buzylady;
• Imýndyq júıe álsireıdi;
• Este saqtaý men zeıin shoǵyrlandyrý qabileti tómendeıdi;
• Júrek-qan tamyrlary aýrýlary men qant dıabetiniń damý qaýpi artady;
• Depressıa men semizdikke beıimdilik kúsheıedi.
Martynovtyń aıtýynsha, mundaı zıan ýaqyt óte kele jınala beredi, al demalys kúnderi uzaq uıyqtap, bul kemshilikti toltyrý múmkin emes.
Uzaq uıqy da zıan bolýy múmkin
Sonymen qatar, Tehas ýnıversıtetiniń (San-Antonıo) zertteýshileri túngi uıqynyń toǵyz saǵattan artyq bolýy da densaýlyqqa keri áser etýi múmkin ekenin anyqtaǵan. Atap aıtqanda, bul kognıtıvtik fýnksıalardyń – oılaý, este saqtaý qabiletteriniń – álsireýine alyp keledi. Bul áser, ásirese, depressıa belgileri bar adamdarda aıqyn baıqalady.
Sapaly jáne jetkilikti uıqy – dene men aqyl-oıdyń qalypty jumys isteýi úshin mańyzdy. Uıqy rejımin saqtap, kúndelikti 7–8 saǵat uıyqtaýǵa tyrysý – uzaq ári salaýatty ómirdiń negizi.