Byltyr dúnıe júzi boıynsha shemishkeniń baǵasy eki ese tómendep ketken.
Qazaqstanda kúnbaǵys egetin sharýalar bankrot bolýdyń aldynda tur. Aıtýlarynsha, kóbi byltyr alǵan ónimderin áli kúnge deıin sata almaǵan. Kásipkerler muny shıkizat baǵasynyń eki esege tómendep ketýimen túsindiredi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
31 arnanyń «Informbúro» baǵdarlamasynyń málimetine súıengsek, Jandos Murat - bir myń gektar jerge egin egip, tabys taýyp otyrǵan sharýalardyń biri. Onyń aıtýynsha, alqaptyń jartysyna kúnbaǵys seýip, jylda jaqsy ónim alatyn bolǵan. Biraq, byltyr Qazaqstanda jáne álemde ónim molynan shyqqandyqtan, dúnıe júzi boıynsha shemishkeniń baǵasy eki ese tómendep ketken.
«Adamdar jumyssyz qalady. Bul degenimiz otbasyn asyraı almaıdy jáne bizdiń qojalyq jabylýǵa májbúr bolady. Osy bólshekter, traktorlar, saımandar, maı, janarmaı barlyǵy óte qatty qymbattap ketti. Byltyr qymbattaǵannan áli baǵasy túspedi. Byltyr rúblge baılanysty dep edi. Qazir rúbl tústi, saımandar arzandaǵan joq»,– dedi sharýa Jandos Murat.
Kúnbaǵys egetin sharýalar osyndaı qıyn shaqta memleket qoldaýyna muqtaj ekenderin aıtady. Olar Úkimetten qoldaý kórsetýdi ne baj salyǵyn alyp tastaýdy suraıdy.
«Biz Reseıdiń qasynda turmyz. Reseıden kóp shıkizat keledi. Olardyń baǵasy óte arzan. Nege? Óıtkeni tehnologıa kóp... Olardyń baǵasy tómen bolǵan soń, biz olarmen báseke jasaı almaımyz», – dedi «Qazaqstan fermerler odaǵy» fılıalynyń dırektory Serik Baıǵalıev.
Saýda mınıstrliginiń ókilderiniń aıtýynsha, byltyr kúnbaǵystyń egistik alqaby 1 mıllıon gektarǵa deıin ulǵaıǵan. Iaǵnı, sharýalar memleket qoldaýyn paıdalanyp, kásipterin dóńgeletip, tıisinshe ishki naryqty qoljetimdi shıkizatpen qamtyp otyr.
«Biz qazir kvotanyń ornyna eksport salyǵyn engizdik. Iaǵnı, biz eksportqa tyıym salmaımyz. Baj salyǵyn tólep syrtqa sata berýge bolady. Mundaǵy maqsat – shıkizat ózimizde qalýy kerek. Sonda ǵana sharýalardyń eksportqa emes, eldiń ishinde de óz ónimderin satýǵa múddeli bolady», – dedi SIM syrtqy saýda qyzmeti departamentiniń basqarma basshysy Dýman Malǵajdarov.
Biraq sharýalar Úkimettiń bul pikirimen kelispeıdi. Jaǵdaı osylaı jalǵasa berse, kúnbaǵys ósiretin kásipkerlerdiń qatary kúrt azaıyp ketýi múmkin ekenin aıtty.