Bir jaqyn týysymyzdyń Aıdyn esimdi jalǵyz uly bar-tyn. Bir kúni ol ata-anasyna óziniń úılengisi keletin qyzdy kezdestirgenin aıtady. Tanysyp, qyz ben jigit bolyp júrgende álgi sabazymyz ǵashyǵyna kúnde qymbat syılyq, qushaq-qushaq gúl syılap júrse kerek, qyzdyń júregin az ýaqyt ishinde-aq jaýlap alǵan ǵoı.
Qosh! Sonymen, Aıdynnyń ata- anasy toı qamyna kirisedi. Toıǵa daıyndalýdan bólek, «qalyń malǵa qansha aparamyz?» degen áńgimeniń sheti shyqqanda, jigittiń ata-anasy esh oılanbastan «mıllıon aparamyz» dedi. «Bir talynan» ne aıasyn, kredıt almaq. Óıtkeni, kópshiligimizdiń toı- toılaýǵa aqshamyz jetpese bankten nesıe alýdy tıimdi sheshim dep oılaımyz. Alaıda, sol qarajatty alarda «almaqtyń da salmaǵy bar» ekenin oılaýdy umytpaǵan abzal.
Bastapqy áńgimeme oralaıyn. Sonymen ne kerek, kredıt degen bálege basyn baılap, ata-ana bankten qaryz alady. Qansha degenmen, jalǵyz ul. Eshkimnen kem etpeı toı jasap bergisi kelgisi kelip otyrǵany aıdan anyq. Jalǵyz ul bolsa, nege jıǵan qory joq deıtin shyǵarsyz. Olarda sol qurǵyr mıllıonnan basqanyń bári bar edi. Qymbat kólik, ekiqabatty kotej úı...
Sóıtip, qalyń malyna mıllıonyn alyp, kıtin salyp qyzǵa quda túsedi. Jastar úılenedi. Jigittiń ata-anasy Talǵar tas jolynyń boıyndaǵy tanymal meıramhanalardyń birinde dúrkiretip turyp, toıyn jasaıdy. Adam jaqsyǵa tez úırenedi ǵoı. Únemi qymbat syılyq alyp úırengen arý kelin bolyp túskennen keıin de jalǵasady dep oılasa kerek, jigitiniń tosyn syılarynyń sap tyıylǵanyna kóndige almady. Toı ótken soń «álgi kelinimiz» qylyq shyǵara bastaıdy. Ádette, ádepti qyzdyń ónegeli kelin bolatynyn bilýshi edik. Kelgen kelinimizdiń kertartpa, qyńyr minezdi, erketotaı ekenine nalydyq. Erte turý, ata-enege as ázirleý, úı tirligine aralasý, jalpy, kelindik mindetin atqarý degendi múlde bilmedi. Bólmesinde jatyp alý kúndelikti ádetine aınaldy. Alǵashynda «jas qoı, úırener» degen ata- eneniń kóńili sý sepkendeı basyldy. Uzyn sózdiń qysqasy, eki-úsh aı ótpeı-aq ekeýi ajyrasyp tyndy. Mundaıda «ketken qyz shıden tysqary» deıtin sheshe qaıda? Sebep- saldaryn bilmesten, qyzdy sheshesi kelip alyp ketti. Búginde sol shańyraqta qaryzǵa batyrǵan qýanyshtyń izi de joq. Uldyń ákesi álgi mıyn qatyrǵan mıllıondy tóleý úshin kún-tún demeı jumys istep jatyr. Anasy kókiregi qars aıyrylyp, jalǵyz ulynyń joly bolmaǵanyna nalyp úıde otyr. Jigeri qum bolǵan jigitimiz ata-anasynan keshirim suraǵannan basqa amal tappaı júr.
Kim kináli? Ata-ananyń úkilegen úmitin aqtamaǵan, tárbıesi nashar qyz ba, álde, syryn bilmeı, ǵashyq bolyp, asyǵystyq jasaǵan jigit pe? Bálkim, balasynyń aıtqanyn oryndaǵysy kelgen ata-ana shyǵar?! Ne desek te, tarazylaıtyn biz emes. Endi «aýzy kúıgen úrlep isher». Aıtpaǵym, sol mıllıon jastardyń baqytyna kepil bola almady. Myna oqıǵadan keıin, kredıt alyp toı jasaýdyń qaıyry joq ekenin túsinsek kerek. Reti kelse, «kórpemizge qaraı kósilýdi» úıreneıik. Bir otbasynyń jaǵdaıyn kórip, kóp otbasy oılanar. Bireýdiń qateligin kelesi bir jan qaıtalamasa eken, osyndaı keleńsiz oqıǵalardan jastar sabaq alsa eken oı ǵana meniki.
«Almaty-akshamy», №137, 16 qarasha, 2023 jyl