Banan, jumyrtqa jáne basqa da keıbir azyq-túlik ónimderi kóńil-kúıdi kóteredi.
Bul týraly How to Eat dıetolog-nýtrısıology Sofıa Kovanova aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Jeńil sińimdi, joǵary kómirsýtekti taǵamdardy tutyný qanaǵat sezimin týdyrady, deıdi Kovanova. Ol bul serotonınniń tez bólinýine baılanysty ekenin túsindirdi. Sondyqtan, kóńil-kúıi joq kezde adam tátti nemese un ónimin jegisi keledi.
Alaıda, joǵary kómirsýtekti taǵamdar uzaq ýaqytqa emosıonaldy jaǵdaıdy jaqsy kúıde ustaı almaıdy. Aqýyzdarǵa, maılarǵa jáne kómirsýlarǵa baı durys tamaqtaný qajet. Bul serotonındi turaqty deńgeıde ustaýǵa kómektesedi.
Kovanova serotonın deńgeıin arttyrý úshin banan jeýge keńes beredi. Banandar trıptofan, ıaǵnı, serotonınniń negizin qurýshy bolyp sanalatyn amın qyshqyldarynyń tamasha kózi bolyp tabylady. Sonymen qatar, banandarda kúızelis deńgeıin tómendetýge kómektesetin V6 dárýmeni men kalıı bar.
Dıetolog taǵy bir naǵyz sýper taǵam jumyrtqa ekenin atap ótti. Ol - aqýyzdyń, magnııdiń, karotınniń, A, E, D, V dárýmenderiniń jaqsy kózi jáne ony tutyný adam densaýlyǵyna da paıdaly.
İrimshikterde trıptofan, aqýyz, kálsı jáne D dárýmeni bar. Jańǵaqtar-kóńil-kúıdi jaqsartatyn aqýyz men omega-3 maı qyshqyldarynyń baı kózi.
V tobyndaǵy dárýmender men magnııdiń arqasynda teńiz qyryqqabaty serotonın deńgeıin retteýde mańyzdy ról atqarady, dep atap ótti Kovanova. Ol adrenalın deńgeıin saqtaıdy, osylaısha adamnyń jumys isteý qabiletin arttyrady jáne sharshaǵanda basady.
«Lenta.rý»-ǵa suhbat bergen maman paıdaly eken dep bul ónimderdi tutynýda shekten shyǵýǵa da bolmaıtynyn eskertti. Rasıonaldy turǵyda ár túrli etip jasalǵan tamaqtaný rasıony ǵana adamnyń kóńil-kúıiniń jaqsarýyna áser ete alady.
«Sondaı-aq, eger siz jaǵymsyz emosıonaldy kúıde bolsańyz, dıetadan tolyǵymen alynyp tastalýy kerek taǵamdar bar», - dep jalǵastyrdy Kovanova. - Eń aldymen bul kofe. Ol júıke júıesin belsendi túrde yntalandyryp, V jáne D dárýmenderiniń teńgerimsizdigin týdyrady. Sonyń áserinen adamnyń tez ashý shaqyrýy múmkin».
Paketterdegi shyryndarda qant pen jyldam kómirsýlardyń kóp mólsheri bar, olar adrenalınniń shamadan tys bólinýine ákeledi jáne stressti arttyrady, dep tolyqtyrdy dıetolog. Sondaı-aq alkogóldi tutynýdy azaıtý kerek. Bul qandaǵy qanttyń aýytqýyn týdyrady, al bul stress gormondarynyń bólinýine ákeledi.