Búgingi tańda janarmaı baǵasynyń kóterilýi qarapaıym halyqtyń qaltasyna salmaq salǵany anyq. Sondyqtan el Úkimeti tıisti sharalardy qabyldaýda, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Ótken jyldyń tamyz aıynda tapshylyqty azaıtý úshin dıfferensıaldy baǵa ıaǵnı sheteldikterge lıtrine 450 teńgeden satý bekitilgen. Sonymen qatar lımıtter engizilip, táýligine 300 lıtrden artpaýy tıis bolǵan. Janarmaıdy temir jol jáne kólikpen shyǵarýǵa tyıym salynyp, janarmaıdy tikeleı janarmaı stansıalaryna satýǵa mindetteıtin zańnamalyq normalar qabyldandy. Munaıdy jetkizý jáne munaı ónimderin satý kezindegi ónimsiz deldaldar alynyp tastaldy. Biraq jumyrtqadan jún qyryqqan pysyqaılar barlyq shekteýlerge qaramastan, «kóleńkeli eksport» arqyly janarmaıdy jolyn taýyp shekaradan shyǵaryp otyrǵan. Saldarynan elimizde tapshylyqty boldyrmaý úshin Úkimet shuǵyl túrde qymbat ımporttyq otyndy satyp alý týraly sheshim qabyldaǵan.
Energetıka salasy mamandarynyń paıymyna sensek, osyndaı tómen baǵalardy saqtap qalsaq, zaýyttar qansha janarmaı óndirse de, ishki suranysty qamtamasyz ete almaıdy eken.
Ekinshiden, baǵalar arasyndaǵy aıtarlyqtaı aıyrmashylyqqa baılanysty kórshi elderge «aǵyn» jalǵasa beredi. Eki ortada deldal jasap úırengender kórshi elge satýdy kólemin odan saıyn artyra túsedi. Úshinshiden, janarmaı baǵasyndaǵy dısproporsıa «kóleńkeli» naryqty damytyp, ulttyq ekonomıkaǵa keri áserin tıgizetini aıtpasa da túsinikti.
Tórtinshi, janarmaıǵa tómen baǵanyń saqtalýy munaı-gaz salasyna ınvestısıa tartý, ony damytýǵa, geologıalyq barlaý jumystaryn júrgizip, resýrstyq bazany tolyqtyrýǵa múmkindik bermeıdi.
Osyndaı jan jaqty sebep saldarynan ishki naryqtaǵy janarmaı jaǵdaıyn turaqtandyrý úshin Qazaqstannyń kórshi eldermen salystyrǵandaǵy baǵadaǵy aıyrmashylyqty tómendetý qajettiligi týyndady. Sondyqtan bólshek saýdadaǵy janarmaı baǵasyn kóterý qajettiligi týyndaǵan.
Eske sala ketsek, AI-92 ı AI-93 markaly benzınge baǵany lıtrine 182-187 teńgeden 205 teńgege deıin kóteriletini, al dızel otynynyń baǵasyn 295 teńgege kóterý týraly sheshim qabyldanǵan. Qazir óńirge baılanysty baǵa 230 teńgeden 260 teńgege deıin bolyp tur.