Arnaıy jáne ınklúzıvti bilim berýdi damytý
QR «Bilim týraly» zańymen kepildendirilgen ata-analardyń erekshe bilim berý qajettilikteri bar balasyn oqytý úshin bilim berý uıymyn tańdaý quqyǵy bilimniń qoljetimdiligin ǵana emes, sonymen qatar olardyń bilim berý prosesinde balany júıeli qoldaýǵa daıyndyǵyn da kórsetedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
QR «Múmkindigi shekteýli balalardy áleýmettik jáne medısınalyq-pedagogıkalyq túzeý arqyly qoldaý týraly» zańynda osy balalardyń ata-analarynyń mindetterin bekitetin 17-bap kózdelgen. Osy bapqa sáıkes ata-analar balalaryn asyraýdy, tárbıeleýdi, bilim berýdi, medısınalyq tekserýdi, emdeýdi qamtamasyz etýi, olarǵa kútim jasaýy, olardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaýy, ońaltýdyń jeke baǵdarlamasyn iske asyrýǵa qatysýy tıis.
Alaıda Arnaıy jáne ınklúzıvti bilim berýdi damytýdyń Ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń (IBD UǴPO) mamandary eseptegendeı naqty ómirde osy bapty júzege asyrýǵa tómendegideı qaıshylyqtar kedergi bolady:
- ata-analardyń quqyqtary men mindetteriniń bolýy jáne olardy paıdalana almaýy arasynda;
- kohlearlyq ımplanty bar balalardyń bilim berý qyzmetterine qajettiligi men olardy usyný talaptarynyń bolmaýy arasynda;
- ata-analardyń belsendi is-áreketke degen umtylysy men mektepke deıingi uıym qyzmetiniń qatań retteıtin sıpaty arasynda;
- pedagogıkalyq mádenıettiń jetkiliksizdigi, pedagogıkalyq, psıhologıalyq bilimniń, praktıkalyq daǵdylardyń qory jáne mektepke deıingi uıymdarda ata-analardy oqytý júıesiniń bolmaýy arasynda.
Reseılik muǵalim G. A. Kenıbaevanyń pikiri boıynsha ózara árekettesýdiń jetkiliksiz sebepteri:
- pedagogtar tarapynan da, ata-analar tarapynan da birlesken is-áreketterge qyzyǵýshylyqtyń bolmaýy jáne enjarlyǵy;
- ata-analarmen ózara qarym-qatynasta mektepke deıingi bilim berý pedagogteriniń kásibı quzyrettiliginiń bolmaýy;
- balalarmen jáne olardyń ata-analarymen jumys jasaýda pedagogtyń kásibı quzyrettiligin qalyptastyrýǵa biliktilikti arttyrý júıesiniń álsiz baǵdarlanýy;
- ózara senimsizdikten ata-analarmen baılanys ornatýdaǵy qıyndyqtar;
- muǵalimder men ata-analar arasyndaǵy qarym-qatynasta formalızmniń ústemdigi.
Olardyń paıda bolýyna ákeletin osy sebepter men qaıshylyqtardy joıý úshin ata-analardy erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalardy psıhologıalyq-pedagogıkalyq qoldaý prosesine qosý qajet. Kohlearlyq ımplanty bar balanyń taǵdyryna tikeleı baılanysty balabaqsha, onda bolý mektepke deıingi tárbıe men oqytýdyń bilim berý baǵdarlamasyn ıgerýmen jáne mektepke daıyndyqpen baılanysty. Alaıda 2016 jyldan bastap 2018 jylǵa deıin júrgizilgen bizdiń zertteýlerimizdiń nátıjeleri balabaqshaǵa túsetin KI bar balalardyń kóbinese ata-analarynyń jetkiliksiz daıyndyǵynan bastap sýrdopedagogtardyń kásibı biliktiliginiń jetkiliksizdigine deıingi ártúrli sebepter boıynsha estý-sóıleýdi ońaltýdyń bastapqy kezeńinen ótpegenin anyqtady. Mundaı jaǵdaılarda balabaqsha ákimshiligi ata-analardyń ótinishi boıynsha balalardy qabyldaýǵa májbúr bolǵan kezde, muǵalimder aıtarlyqtaı qıyndyqtarǵa tap bolady.
Arnaıy jáne ınklúzıvti bilim berýdi damytýdyń Ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń mamandary KI bar balalarǵa balabaqsha jaǵdaıynda psıhologıalyq-pedagogıkalyq qoldaý kórsetý prosesine ata-analardy qosý tehnologıasyn qoldaný boıynsha praktıkalyq kómek kórsetýge daıyn.