Jumysshy mamandyqtary jyly – Prezıdenttiń jumysshy mamandyqtarynyń bedelin arttyrý jónindegi bastamasy

Memleket basshysynyń Jarlyǵymen 2025 jyl Jumysshy mamandyqtary jyly bolyp jarıalandy. Bastamalardy iske asyrý sheńberinde orta bilim berý uıymdarynda alǵash ret kásip tańdaýda jáne mektep, kolej jáne jumys berýshi arasyndaǵy ózara is-qımyldy jolǵa qoıýda oqýshylardy júıeli súıemeldeý úshin pedagog-kásiptik baǵdar berýshi laýazymy resmı túrde engizildi.

Joǵary synyp oqýshylaryna jumysshy biliktiligin berý boıynsha pılottyq joba iske asyrylýda. Bastama mektep biliminiń praktıkalyq baǵytyn kúsheıtýge jáne jastardyń erte jumysqa ornalasý múmkindikterin qoldaýǵa baǵyttalǵan. 11-synypty bitirgennen keıin oqýshylar tek atestat qana emes, sonymen qatar orta tehnıkalyq bilim týraly dıplom alady. Búgingi tańda 905 túlek kásibı biliktilik pen eńbek naryǵyna birden shyǵý múmkindigin alyp, kolej dıplomymen oqýyn aıaqtady.

2025 jyldyń aqpan aıynda «Jumysshy mamandyqtar qalasy» festıvaliniń alańynda Jumysshy mamandyqtar jylynyń saltanatty ashylýy ótti. 5 kúnge sozylǵan festıválde 300-den astam is-shara ótkizildi, kolejder men kásiporyndar arasynda yntymaqtastyq týraly 250 memorandýmǵa qol qoıyldy, 30 myńnan astam oqýshyǵa kásibı dıagnostıka júrgizildi.

Sondaı-aq tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý júıesindegi daryndy jáne bolashaǵy zor stýdentterdi anyqtaý jáne qoldaý, joǵary bilikti mamandardyń kadrlyq rezervin qalyptastyrý maqsatynda respýblıkalyq «Úzdik – 100 stýdent» baıqaýy bastaldy.

«JasSkills» jáne «JuniorSkills» baıqaýlaryna daıyndyq bastaldy, sondaı-aq «Mansap kompasy» platformasynda 100 myń oqýshyny qamtıtyn kásibı baǵdarlaý naýqany júrgizilýde.

 Búgingi tańda elimizde 772 kolej kadrlaryn daıarlaý júzege asyrylýda. Kontıngent barlyǵy 556 myń stýdentti quraıdy, onyń 85%-y grant boıynsha oqıdy, al memlekettik bilim berý tapsyrysynyń 65%-y tehnıkalyq mamandyqtarǵa baǵyttalǵan.

Memlekettik tapsyrys geologıa, energetıka, metalýrgıa jáne mashına jasaý, kólik, baılanys, IT, qurylys, pedagogıka jáne medısına, taý-ken jáne sý salalary sıaqty baǵyttar boıynsha ulǵaıtylady.

Kolej stýdentterin qoldaý maqsatynda stıpendıalyq tólemderdiń mólsheri eki esege ulǵaıdy: 2023 jyly – 50%, 2024 jyly – 50%, 300 myńnan astam stýdent qamtyldy. Muqtaj stýdentterdiń 87%-dan astamy jataqhanalarda orynmen qamtamasyz etilgen. 2019 jyldan 2023 jylǵa deıin 14,8 myń oryndyq 76 jataqhana, bıyl taǵy 2,5 myń oryndyq 11 jataqhana paıdalanýǵa berildi. Budan basqa, memlekettik tapsyrys boıynsha bilim alýshylar áleýmettik qoldaýmen – tamaqpen jáne jol júrýmen qamtamasyz etilgen. Bul sózsiz, belsendi halyq arasynda tehnıkalyq mamandyqtarǵa qatysýǵa áser etti.

➤ Kolejder 227 mamandyq jáne 753 biliktilik boıynsha bilim berý baǵdarlamalaryn júzege asyrady.

➤ Kadrlardy daıarlaý el ekonomıkasynyń 15 baǵyty boıynsha júrgiziledi, onda túlekterdiń jumysqa ornalasý paıyzy orta eseppen 79%-dy quraıdy, onyń ishinde bilim berý (80,3%), munaı-gaz salasy (64,9%), elektr energetıkasy (79,6%), metalýrgıa (77%), kólik (75,4%), qurylys (82,7%), aýyl sharýashylyǵy (75%) jáne basqalary bar.

 2025 jylǵy 1 qyrkúıekten bastap tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý uıymdary úshin jan basyna shaqqandaǵy qarjylandyrý kólemi 2 esege ulǵaıady. Jan basyna shaqqandaǵy normatıvtik qarjylandyrýdyń qoldanystaǵy ádistemesine sáıkes 1 stýdentti oqytýǵa bólinetin qarajattyń ortasha mólsheri 437 myń teńgege teń, endi ol orta eseppen 912 myń teńgeni quraıdy. Qarjylandyrýdyń jańa normatıvi negizgi jáne yntalandyrýshy bólikterden turady, bul rette yntalandyrýshy tólemder naqty kórsetkishterge qol jetkizgen kolejderge beriledi. Qarjylandyrýdyń jańa júıesi básekege qabiletti mamandardy daıarlaýǵa, bilim berý uıymdaryn zamanaýı materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtarmen jaraqtandyrýǵa, pedagogterdiń biliktiligin arttyrý kýrstaryn uıymdastyrýǵa múmkindik beredi.