Bıyl aýyl sharýashylyǵy óniminiń jalpy kólemi jarty trıllıon teńgeden asty
Jetisý oblysynda jańbyrlatyp sýarý qondyrǵylaryn qurastyratyn óndiris orny ashylady. Onyń quny syrttan satyp alynatyn osyndaı qurylǵylarǵa qaraǵanda eki ese tómen bolady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Qazirgi kezde osy maqsatta Túrkıadan kelgen ınvestorlarmen iskerlik kelissózder júrgizilýde. Kásiporyn Taldyqorǵanda ornalasady dep josparlanyp otyr. Oblys ákimi Beıbit Isabaev aýyl sharýashylyǵy qyzmetkerleri kúnine arnalǵan saltanatty jıyn barysynda óńirde sýarmaly sý tapshylyǵy problemasyn, ony ylǵal únemdeıtin tehnologıalardy engizý esebinen sheshý josparlarymen bólisti. Onyń aıtýynsha, aldaǵy 3 jylda óńirde sý únemdeý tehnologıalaryn qoldaný alańyn 12 myń gektarǵa deıin jetkizý josparlanyp otyr, bul rette jańbyrlatyp sýarý mashınalary men tamshylatyp sýarý júıelerin satyp alǵan sharýashylyqtardyń shyǵyndarynyń 50%-y ınvestısıalyq sýbsıdıalaý baǵdarlamasy boıynsha sýbsıdıalanady.
Beıbit Isabaevtyń aıtýynsha, oblysta tozǵan sýarý jelileri shamamen 70%, solardy qaıta jańǵyrtý jumystary jalǵasyp jatyr. Sý sharýashylyǵy obektilerin qalpyna keltirý úshin respýblıkalyq jáne jergilikti búdjetten, sondaı-aq Islam damý bankinen 36,3 mlrd teńgeden astam qarajat tartyldy, qoldanystaǵy 1400 km sýarý jelilerin jóndeý jáne 105 km jańa sýarý jelilerin (Qyzylaǵash sýarý alaby) salý jumystary júrgizilýde. Búgingi tańda jóndeý-qalpyna keltirý jumystary oblystyń barlyq aýdandarynda, sondaı-aq Taldyqorǵan qalasynda atqarylýda. Sonyń nátıjesinde 26,5 myń gektar sýarmaly jer qalpyna keltirip, jańadan 4,5 myń ga jer aınalymǵa tartylady.
- Bıylǵy jyly aýyl sharýashylyǵy óniminiń jalpy kólemi jarty trıllıon teńgeden asty. Óńir sharýalary 828 myń tonna astyq, 202 myń tonna maıly daqyldar, 182 myń tonna qant qyzylshasy, 523 myń tonna kartop pen kókónis, 44 myń tonna baqsha ónimderi men jemis-jıdek jınady. Mal men qus basy 1,4%-ǵa, et pen sút óndirisi 4,5%-ǵa ósti. Azyq-túlik jáne qaıta óńdeý ónerkásibinde Jetisý oblysy qant, sary maı, krahmal, ashytqy óndirý jaǵynan elimizde aldyńǵy orynda. Osy jyly oblystyń 150 qaıta óńdeý kásiporny óndirilgen azyq-túlik kólemin 9,6%-ǵa ulǵaıtty. Osy jetistikterdiń barlyǵy-óńirdiń aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshileriniń kúndelikti qajyrly eńbeginiń nátıjesi, - dep atap ótti B. Isabaev.
Óńir basshysy memlekettik qoldaý sharalaryna toqtalyp, mal sharýashylyǵyn damytý perspektıvalary, qant óndirisi salasyn ilgeriletý, azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý jónindegi aldaǵy josparlar týraly da aıtty. Máselen, aldaǵy 4 jylda óńirde qyzylsha egiletin alqaptyń kólemin 15 myń gektarǵa, al jalpy qyzylsha jınaý kólemin 525 myń tonnaǵa jetkizý josparlanyp otyr. Oǵan agrotehnologıalardy tıimdi qoldanýdyń arqasynda qol jetkizilmek.
Sol sıaqty óńirde veterınarıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdiń barlyq sharalary qabyldanýda. Osy maqsatta bıyl 5 aýdanda modýldik veterınarıalyq pýnktter ashyldy, veterınar mamandardyń jalaqysy 30%-ǵa artty, al 2023 jyly taǵy da osyndaı kólemge ulǵaıtylatyn bolady. Budan basqa, qajetti avtokólikpen qamtamasyz etý jáne qosymsha modýldik vetpýnktterdi ashý úshin qarjylyq qoldaý kólemi 3,7 mlrd. teńgege jetkizildi, bul veterınar mamandardyń jaýapkershiligin arttyryp, olardyń qyzmet kórsetý sapasyn jaqsartýǵa yqpal etýi tıis.