Qarjy vıse-mınıstri Erjan Birjanov Úkimet otyrysynda 2024 jyldyń 11 aıyndaǵy qarjy jylynyń qorytyndysyn usyndy, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Memlekettik búdjettiń kirisi 19 trln teńgeni qurady, bul jospardyń 90%-yn quraıdy. Respýblıkalyq qazynaǵa 11,8 trln teńge nemese josparlanǵan qarjynyń 82%-y tústi. Vıse-mınıstrdiń aıtýynsha, oryndalmaýdyń negizgi sebebi jospardyń 76%-yn quraıtyn salyq túsimderiniń tómendeýine baılanysty.
«Jospardy oryndamaýdyń negizgi sebepteri ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 10 aı ishinde úshinshi elderden ımport kóleminiń 6,4%-ǵa nemese $2,3 mlrd-qa azaıýyna; negizgi eksporttyq metaldar baǵasynyń tómendeýine baılanysty, bul óz kezeginde 602 iri salyq tóleýshiler boıynsha avanstyq tólemder somasynyń 267 mlrd teńgege tómendeýine áser etti. QQS qaıtarýdyń ulǵaıýy 981 mlrd teńgeni qurady, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 2,5 ese kóp. Soǵan qaramastan salyqtar boıynsha oryndamaý salyqtyq emes tólemderdiń 1 trln teńgege ulǵaıýy esibenen óteledi», — dep atap ótti Erjan Birjanov.
Jergilikti búdjetterge keletin bolsaq, olardyń óz kiristeri 108%-ǵa oryndaldy jáne 7,2 trln teńgeni qurady. Jospar 525 mlrd teńgege asyra oryndaldy. Ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda kirister 26,5%-ǵa nemese 1,5 trln teńgege ósti. Búdjet shyǵystary boıynsha: memlekettik búdjet josparlanǵannan 94%-ǵa, respýblıkalyq – 96%-ǵa, jergilikti – 92%-ǵa oryndaldy. Áleýmettik baǵyt basym bolyp qalady.
Memleket negizgi áleýmettik mindettemelerdi oryndady:
zeınetaqy men járdemaqy – 5,2 trln teńge;
óńirlerge sýbvensıalar – 4,8 trln teńge;
MMSQ-nyńń nysanaly jarnasy – 1,6 trln teńge.
Jergilikti búdjetterdiń shyǵystary 13 trln teńgeni qurady:
áleýmettik salaǵa – 6,6 trln teńge (51%);
TKSH-ǵa – 1,9 trln teńge (14,6%);
kólik jáne komýnıkasıa – 1,2 trln teńge (9,3%);
aýyl sharýashylyǵy – 750 mlrd teńge (5,7%).
Búdjetti oryndaýdyń mańyzdy komponentteriniń biri – memlekettik satyp alý úderisi. Olardyń kólemi 2024 jyly 8,8 trln teńgeni qurady, bul rette búdjet qarajatyn ońtaılandyrý esebinen 840 mlrd teńge únemdeldi.