Jaz balalar úshin jaraqattaný qaýpi bolyp sanalady.
Shyndyǵynda kópten kútken jazǵy demalysta balalar kóbine ózderimen-ózderi qalady jáne jol boıyndaǵy, oıyn alańdaryndaǵy, sý jaǵasyndaǵy bolýy múmkin qaýip-qaterdi jıi ajyrata bermeıdi. ÓKQ brıfıńinde Almaty qalasynyń TJD ókilderi men qutqarý qyzmetiniń ókilderi jazǵy ýaqytta oryn alatyn balalardyń jıi jaraqattaný jaǵdaılary týraly aıtyp berdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Qaýip tek demalys oryndarynda ǵana emes, úıde dbolýy múmkin. Almaty qalasy qutqarý qyzmetiniń sapany baqylaý qyzmetiniń basshysy Shyńǵys Turlybekovtyń aıtýynsha, jaz mezgilinde balalarmen bolatyn jaǵdaılardyń basym bóligi - úı-jaılarda qaldyrý jáne balalardy qol jetpeıtin jerlerden shyǵarý. Máselen, ótken jyldyń jazǵy kezeńinde 2 myńǵa jýyq adam qutqaryldy, onyń ishinde 68 – i bala.
«Bıyl maýsym aıynda 4 bala qutqaryldy. Olardyń barlyǵy páterde qaraýsyz qalǵan. Sý aıdyndaryna keletin bolsaq, osy sý qoımalarynyń janynda turatyn balalar oǵan túsý úshin eresekterdiń qadaǵalaýynsyz jıi shomylýǵa keledi. Mundaı jaǵdaılarda biz balalardy úıge qaıtatyrp jiberýge tyrysamyz nemese profılaktıkalyq áńgimeler júrgizemiz, olardy sýǵa túsý erejelerimen tanystyramyz. Sondaı-aq, jazda biz barlyq eresekterdi sýda bolǵan kezde qaýipsizdikke nazar aýdarýǵa shaqyramyz. Ol úshin arnaıy bólingen jerlerde demalýǵa tyrysý kerek», - dedi ol.
Balalardyń jaraqattanýynyń jıi kezdesetin basqa sebepteri - otpen oınaý. Kóbinese eresekter sirińkelerdi, ottyqtardy, elektr qurylǵylaryn balalarǵa qol jetimdi jerlerde qaldyrady, bulaı jasaýdyń múldem qajeti joq.
«Jyl basynan beri Almatyda otqa abaısyz qaraýdyń 25 jaǵdaıy tirkeldi. Kóbinese balalar sirińkelermen oınaıdy, ot tutatady. Ony balalar negizinen negizinen páterlerde, aýlalar men shatyrlarda jaǵyp kóredi. Terek pen qurǵaq shóptiń de órtený qaýpi joǵary. Bul ystyq kúnde órttiń óte tez taralý qaýpiniń joǵary bolýymen qaýipti», - dep atap ótti Almaty qalasy TJD Memlekettik órt baqylaý basqarmasy basshysynyń mindetin atqarýshy Erkebulan Jumataev.
Qutqarýshylar oıyn kezinde balalarǵa tónýi múmkin qaýipter týraly qaıtalaýdan jalyqpaıdy jáne eresekterge balalarǵa órt qaýipsizdigi erejelerin eske salýǵa keńes beredi. Balalar úshin nómirlerdi este saqtaý jáne qajet bolǵan jaǵdaıda eresekter bolmasa, shuǵyl qyzmetterge qońyraý shalýdy bilý mańyzdy.
«Qaýip tóngen jaǵdaıda bala ne isteý kerektigin jáne kómek alý úshin qaıda qońyraý shalý kerektigin bilýi kerek. Ol úshin balańyzben órt bolýy múmkin jaǵdaıdy qaıtalaýdy usynamyz, onda ol óziniń tegin, meken-jaıyn aıtyp, qońyraýdyń sebebin habarlaýy kerek. Sondaı-aq, bul nómirlerdi qajetsiz jaǵdaıda terýge bolmaıtynyn atap ótken jón. Jazataıym oqıǵalardyń aldyn alý úshin balalardy qaraýsyz qaldyrmaý, olarǵa órt qaýipsizdiginiń qarapaıym erejelerin túsindirý, olarmen túrli jaǵdaılardy pysyqtaý qajet», - dep keńes beredi E.Jumataev.