Ekinshi dúnıejúzilik soǵys jyldary aq tary ósirýden álemdik rekord ornatqan Shyǵanaq Bersıevtiń týǵan jeri Oıyl aýdanyna Osaka Gakýın ýnıversıtetiniń profesory, etnobotanık Emıko Takeı keldi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz egemen.kz-ke silteme jasap.
Qazaqtyń tarysyn 40 jyl zerttep kele jatqan japon ǵalymynyń uzaq jyldan bergi armany Shyǵanaqtyń elin kórý eken.
Ol Qaratal aýylyna taıaý jerdegi soǵys jyldaryndaǵy tary egistigi ornyna bardy. Ǵalym osy jerde Shyǵanaq tarysynyń tuqymyn saqtap qalǵan sharýashylyqtar bar ma dep surady. Ókinishtisi, ashtyq jyldary, odan Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde maıdan dalasyndaǵy keńes jaýyngerlerine azyq bolǵan aq tarynyń tuqymy búginde umyt bolǵan. Qazir Aqtóbe oblysynyń keı aýdandarynda ǵana sırek qyzyl tary ósiriledi.
Emıko Takeı Oıyldaǵy Kókjar jármeńkesiniń saýda oryndaryn kórdi. Bul –HİH ǵasyrda qazaq jerinde salynǵan iri jármeńkelerdiń biri. Ǵalym Uly Jibek jolynyń bir tarmaǵynda ornalasqan Kókjar jármeńkesine qaı memleketten kerýender kelip, saýdagerlerdiń qaı tilde sóıleskenderin surady. Aıta ketý kerek, Aqtóbe oblysynda HİH ǵasyrdyń tarıhı ǵımarattary Oıyl aýdanynda ǵana jaqsy saqtalǵan. Emıko Takeı keterinde Oıyl eldi mekenindegi bazardan qýyrylǵan tary men maıqurt satyp aldy. Este joq eski zamannan adamdar mekendegen Oıyl aýdanynyń tarıhy baı ekendigine kóz jetkizgen ǵalym ataqty taryshynyń esimin ıelengen aýdandyq mýzeıde Shyǵanaq atyndaǵy zaldyń bolýyna erekshe rızashylyǵyn bildirip, japon tilinde qoltańba qaldyrdy. Shyǵanaq atyndaǵy zalda qurýly turǵan qazaqtyń qazan-oshaǵyna, keli men kelsapqa, bylǵaýyshqa qyzyǵýshylyq tanytty.
«Qonaq bul jerde tarynyń qalaı ázirlenetindigin egjeı-tegjeıli surady. Biz egistikte orylǵan tary masaǵynyń keptirilip, úgitilip, qabyǵy ushyrylyp, qazanda sýǵa qaınatylyp, súzilip, taǵy qaınatylyp, qýyrylyp, kelige salyp qalaı túıiletinin kórsettik. Emıko Takeıge egistikte orylǵan tary masaqtarynyń taspen bastyrylyp, odan ushyrylýy óte qyzyq bolyp kórindi», deıdi Shyǵanaq Bersıev atyndaǵy Oıyl aýdandyq óner jáne ólke tarıhy mýzeıiniń ǵylymı qyzmetkeri Dýlat Isabaev.
Aıta ketý kerek, syrttan kelgen kóp qonaqty Oıyldyń tarysy qyzyqtyrady. Bıylǵy jyly óńirge Germanıadan kelgen týrıser Oıyl aýdanyna arnaıy baryp, tary men maıqurt satyp alyp ketken edi.