Bar sanaly ǵumyryn jurt jumysyna jumsaǵan jandardyń isi eli barda umytylmaq emes
Almatyny basqarǵan qaı basshy bolsyn tegin adam emes. Óıtkeni, olar úlken ómir mektebinen ótti. Qyzmette merıtokratıalyq jolmen ósti. Ádette uıymdastyrýshylyq, iskerlik qabileti zor bolyp turyp, eńbekqorlyq qasıet jetispeı jatýy da ábden múmkin. Bir tánti etetini, Almatyny basqarǵandardyń qaı-qaısysy da isker jáne bar baqytyn da, baraqatyn da eńbekten tapqan. Olar eldi, jerdi súıýdi óziniń jankeshti eńbegimen dáleldegen. Eńbek kisi boıyndaǵy kóp kemshilikterdi joıatynyna ábden kózi jetken. Sondaı jankeshti jannyń biri Ánýar Jaqypov edi.
Sol kezdegi orta 1978 jyly Almatyǵa sózdiń emes, istiń adamy basshylyqqa keldi dep qýandy. Bir atap aıtarlyǵy, ol tustaǵy basshylardyń basym bóligi qaı qyrynan alsań da aýzy dýaly, sózi ýáli, eldi ózine qarata bilgen, óz ortasynda, qoǵamda moıyndalǵan tulǵa boldy. Joǵary laýazymdy qyzmetterge qoıǵanda osy qasıetteri aıryqsha eskerildi. Taǵy da bir atap aıtarymyz, ol zamanda úlken qyzmetke qazirgideı týra jolmen emes, ot pen sýdan, talaı tar jol, taıǵaq keshýlerden ótip baryp, álginde aıtqanymyzdaı, merıtokratıalyq, ıaǵnı túrli basshylyqtarda tájirıbe jınap, satylap ósetin. Ánýar Jaqypov ta sol joldan ótken bilikti de bilgir kadr edi. Sózimizdiń aıǵaǵy retinde onyń ómir jolyn kókteı sholyp ótýge bolady.
Ol 1944 jyly orta mektepti bitirgen soń, Esil stansasynda vagonnyń tehnıkalyq baqylaý slesari bolyp alǵashqy eńbek jolyn bastady. 1954–1957 jyldar aralyǵynda Tashkenttegi temirjol kóligi ınstıtýtyn támamdaǵan soń Atbasar stansasynda júk bóliminiń bastyǵy, odan soń Jambylda bólim basshysy boldy. Osy qyzmetterde ol ysylyp, tuńǵysh ret astyqty tasymaldaýdyń aýqymdylyǵyn arttyrý jolynda úlken tájirıbeden ótip, jas maman retinde ózin ózge qyrynan kórsete bildi. Osy eńbegi eskerilip, 1960–1964 jyldary Qazaq temir joly Aqmola oblystyq bólimi bastyǵynyń orynbasary bolyp joǵarylatyldy. Onyń osy eńbekqorlyq, jańashyldyǵy ásirese, Tyń ólkesinde astyq jınaý naýqany kezinde jarqyrap kórinip, Dinmuhamed Qonaevtyń kózine tústi. Arada kóp ýaqyt ótpeı, ol Qazaqstan Kompartıasy Ortalyq Komıtetiniń Kólik jáne baılanys bólimi meńgerýshisiniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. Sodan Ánýar Jaqypov Avtomobıl kóligi mınıstri bolyp, osy qyzmette attaı toǵyz jyl otyrdy. Mine, tulparlyǵyn taı kezinen tanyǵan Dımekeń ony Almatyǵa basshy etip taǵaıyndarda toǵyz jylda toǵyz mınıstrdiń jumysyn bir ózi atqardy dep baǵa bergen eken.
Qalanyń damýynda turaqtylyq bolyp, ár salada ósý qarqyny baıqalǵan jaǵdaıda turǵyndardyń da ósimi, sonymen qatar basshyǵa degen senimi de artady. Jaqypovtyń kezinde Almaty halqynyń sany 900 myńnan asyp, bylaısha aıtqanda demografıalyq dúmpý boldy.
Buǵan deıin jazǵanymyzdaı, Ahmet Ádilov, Esen Dúısenov syndy el basqarý isinde ulttyq ustanymdarǵa kóp arqa súıep, nebir bas ketetin surapyl jıyndarda eldik máselelerdi sheshýge kelgende shashasyna shań juqtyrmaǵan basshylardyń mektebinen ótken bul kisi jóninde de áriptesteri árkez óziniń aqjarma pikirin de jasyryp qala almady. Sonyń biri kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, Qazaqstan Kompartıasy Ortalyq Komıtetiniń ekinshi hatshysy bolǵan Saǵıdolla Qubashev aǵamyz da Ánekeńmen jıi aralasyp, talaı synaqtan birge ótken. Ol kisi kózi tirisinde áriptesi týraly «Almaty aqshamyna» bergen suhbatynda bylaı depti.
– Ánekeń mamandyǵy – temirjol ınjeneri, qatardaǵy jumysshydan Ortalyq Qazaqstan temir joly basqarmasynyń bas ınjenerine deıin ósken. Ortalyq partıa komıtetiniń kólik jáne baılanys bólimi meńgerýshisi retinde búkil respýblıka kóleminde aýqymdy josparlardy iske asyrǵan. Ánekeńniń avtokólik mınıstri qyzmetinde istegen eńbegi zor. Bul kezeńde kishi qalalardyń, barlyq aýdan ortalyqtarynyń, sovhoz, kolhozdardyń halqynyń sany ósip, óndiris, sharýashylyqtardyń jan-jaqty órkendeı bastaǵan, qatynasqa, kólik qyzmetterine talap, suranys kóbeıgen kez edi. Osy turǵydan kelgende, turǵyn sany 1 mıllıonǵa jýyqtaǵan astanamyzda kólik máselesin sheshý kezek kúttirmeıtin másele edi. Mine, osy tusta qalaǵa bul salanyń búge-shigesin jaqsy biletin Jaqypovtyń basshylyqqa taǵaıyndalýy durys sheshim boldy. Basqasyn bylaı qoıǵanda, shahardaǵy kólik tasymaly máselesi oń sheshimin tapty. Az ýaqyttyń ishinde 6 avtobýs parki, 4 tramvaı jáne troleıbýs deposy turǵyndarǵa sapaly qyzmet jasady. Jolaýshylarǵa 1335 shaqyrym qashyqtyqta qyzmet kórsetilip, tasymal kólemi 1,5 mıllıon adamǵa artty. Bul, árıne, aıta salǵanǵa ǵana jeńil. Shyn máninde naǵyz jankeshti jumys edi. Mine, osyndaı úlken tájirıbe alańynan shyqqan Ánekeń keıin Avtokólik mınıstri bolǵan kezde de respýblıkada 100-den asa jańa tıptegi sol kezeń suranysyna arnalǵan avtobazalar turǵyzyp, eldi tyǵyryqtan shyǵaryp, bar qıyndyq ońtaıly sheshimin tapty. Respýblıkada joldar salynyp, avtobýstar, aýyr júk mashınalary, ásirese, selo halqynyń turmys jaǵdaıyn buryn-sońdy bolyp kórmegen múmkindikterge jetkizdi deýge bolady. Bul shynyn aıtsaq, shalǵaıda jatqan qazaq aýyldarynyń tirshiligine úlken betburys alyp keldi. Meniń paıymdaýynsha, ári kóp jyl qoıan-qoltyq jumys istep, áriptes bolǵannan keıin be, el qamy úshin kún-tún bel sheshpeı qyzmet jasaǵan eki mınıstrdi aıryqsha atap ótkim keledi. Ábdirazaq Elibaev pen Ánýar Jaqypovty el eshqashan umytpaıdy.
Ras. Bar sanaly ǵumyryn jurt jumysyna jumsaǵan Jaqypovtaı jankeshti jandardyń isi eli barda umytylmaq emes. Kórnekti qaıratker baǵasy osyndaı tujyrymǵa taban tiretedi.
Ázirlegen - Q.QOSHQARULY.