Alyp shaharymyz Almatyda klımattyń ózgerý máselesine arnalǵan arnaıy semınar ótti. İs-shara qoǵamda qozǵalyp júrgen mańyzdy faktorlarǵa nazar aýdartty.
Semınar klımattyń ózgerýi men tabıǵı apattardyń saldaryn boljaýǵa kómektesetin jańa tehnologıalyq platformany talqylaýǵa arnaldy.
«Osy semınarda kórsetken jańa platformanyń arqasynda qyzyǵýshy adam «National Geographic» saıtyna kirip, kez kelgen qaladaǵy klımattyń nemese sý resýrstarynyń bolashaqta qalaı ózgeretinin boljaı alady. Sońǵy úsh kúnde mektep muǵalimderin ozyq tehnologıalarmen tanystyrý maqsatynda semınarlar ótkizýdemiz. Almaty oblysynyń birneshe óńirin araladyq. Sondaı-aq, sońǵy eki jyl boıy geografıa ǵylymyn nasıhattaý maqsatynda kóptegen is-sharalar ótkizip jatyrmyz. Sonymen qatar, 7-8-synyp oqýshylary arasynda túrli olımpıadalar ótkizýdemiz», – dedi «National Geographic Kazakhstan» jýrnalynyń ókili Qanat Abashev.
Semınarda Qanat Abashev Almaty qalasyna arnaǵan kórneki prezentasıasyn tanystyrdy. Zamanaýı tehnologıalardy paıdalana otyryp, qatysýshylar birneshe onjyldyqtarda klımattyń qalaı ózgeretinin kórdi. Mysaly: 2070 jylǵa qaraı Almaty qalasynda jylyný faktory bolady, qysta jaýyn-shashyn kóbeıedi, al jazda kerisinshe azaıady. Qalamyzda jyl boıy 35 gradýstan asatyn kúnder sany da artady. Qazirgi ýaqytta olardyń sany 6 kúnge jýyq bolsa, aldaǵy 50 jylda 50 kúnge jetýi múmkin.
2023 jyldyń 1 qyrkúıeginde Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstanda sý resýrstary tapshylyǵynyń aldyn alý jáne elimizdiń sý qaýipsizdigin qamtamasyz etý boıynsha birqatar tapsyrmalar bergen bolatyn. Soǵan oraı Sý resýrstary jáne ırrıgasıa mınıstrligi kólik jýýǵa ketetin aýyzsýdyń kólemin eseptep shyǵarǵan edi. Qazaqstanda bir kólikti jýýǵa 200–250 lıtr sý, al bir júk kóligine 500–700 lıtrge deıin sý jumsalady. Sonda jylyna shamamen 100 mıllıon tekshe metr aýyzsý ketedi.
«Shevron» kompanıasynyń qoldaýymen ótken bul semınardyń klımattyń ózgerý problemasyn sheshýge paıdasyn tıgizetini aqıqat. Sonymen qatar, onlaın platforma arqyly bolashaqta bolatyn klımattyq ózgeristerge kez kelgen el aldyn ala jospar quryp daıyndala alady. Jańa quraldar men tehnologıalar tabıǵı qıyndyqtarmen tıimdi kúresýge múmkindik bereri anyq.
«Aýyzsý máselesiniń elimizde qarqyndy qozǵalyp jatqanyn baıqap júrmiz. Bizdiń onlaın platformanyń esepteýinshe almatylyq bir otbasynyń ózi turmysta 200–300 lıtrge jýyq ishýge jaramdy sýdy paıdalanady. Bul degenimiz úlken ysyrapshyldyq. Iaǵnı, aýyzsýdy kúndelikti turmysta paıdalaný bolashaqta onyń tapshylyǵyna alyp kelýi ábden múmkin. Basqa memleketterde sýdy óte tıimdi paılanady. Bizdiń eldegideı kez kelgen jerge ishýge jaramdy sýdy qoldanbaıdy. Sol sebepti, biz kez kelgen ǵalymǵa ashyq osy arnaıy platformany daıyndadyq. Bul platformamen elimizdiń qaı óńirinde sý tapshylyǵy bolyp, qalaı ózgeretinin boljaýǵa bolady», - deıdi «National Geographic Kazakhstan» jýrnalynyń ókili Qanat Abashev.