Internette jalǵan aqparat taratqan blogerler qansha teńge aıyppul tóleıdi.
Májilis depýtaty Aıdos Sarym «Onlaın-platformalar men jarnamalar týraly» zańdy tanystyrdy, dep jazdy Azattyq Ruhy.
Olar - «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine onlaın-platformalar jáne onlaın-jarnama máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» jáne «Qazaqstan Respýblıkasynyń Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodeksine onlaın-platformalar jáne onlaın-jarnama máseleleri boıynsha tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasy.
Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń hatshysy Aıdos Sarym zań jobalaryn tanystyrdy.
Onyń aıtýynsha, bul úsh zań jobasy depýtattardyń bastamasymen jasaldy.
«Biz zań shyǵarýshy retinde ómirden kishkene keshigip jatqan sıaqtymyz. Óıtkeni kóptegen dúnıeler búgingi kúni ınternet arqyly jalǵasyp jatyr. Qylmys ta, basqa da nárseler ınternette júrip jatyr. Al álemdik úrdisterge nazar aýdaratyn bolsaq, bul jerde úlken prınsıp bar. Ol - ómirdegi bar qaǵıdat ınternette de bolýy kerek degen qaǵıdat. Iaǵnı osyny alyp qarasaq, bul zańnyń burynyraq qabyldanýyna negiz bar edi», - dedi Sarym.
Depýtat resmı organnyń statısıkasyn mysalǵa keltirdi.
«Ótken jyldyń ishinde 5 545 qylmys nemese jalǵan aqparat taratý oqıǵasy bolǵan. Osynyń barlyǵyn eskere otyryp birnesh ýájdi alǵa salyp, zań jobalaryn ázirlegen bolatynbyz. Birinshiden, ol adam quqyqtaryn qorǵaý. Bizdiń Qazaqstannyń azamattary ınternette de quqyqtarynyń qorǵalǵanyn talap etedi. Azamattarymyz qalaı bolǵanda da artynda kúshti memleket bar ekenin aıqyn sezinýi tıis», - dep aıtty ol.
Depýtat ataǵandaı, qabyldanyp jatqan zańdar bireýdiń quqyǵyn buzý úshin emes, kerisinshe azamattardyń quqyǵyn qorǵaý úshin jasalyp jatyr.
Sonymen qatar, Aıdos Sarym memlekettik til máselesi de zańda qaralǵanyn aıtty.
«Búgingi kúni baıqap otyrǵanymyzdaı, kóptegen áleýmettik jeli aqparatyn birden qazaq tiline aýdarý múmkindigin jasap otyr. Bul normany bolashaqta búkil áleýmettik jeli paıdalanatyndaı jaǵdaıǵa jetkizgimiz keledi. Sonymen birge moderasıany qazaq tilinde de júrgizý máselesin qoıyp otyrmyz. Sebebi qazaqtildi aýdıtorıa da aqparat alýǵa, taratýǵa quqyqtarynyń qorǵalǵanyn talap etedi», - dep túsindirdi Sarym.
Sondaı-aq, ol jarnama máselesine toqtaldy.
«Dástúrli jarnamany jaqsy bilemiz. Teledıdardy qossaq, qaısysy jarnama, qaısysy aqparat ekenin naqty bilemiz. Gazet pen jýrnalda da solaı. Bizdiń oıymyzsha, azamattardyń quqyǵyn qorǵap, olardyń aldanbaý, qarjy pıramıdalaryna tap bolmaýy úshin áleýmettik jelidegi jarnamany da, demeýshi kontentin de aıqyn kórsetýimiz kerek. Álemdik tájirıbede bul bar. Blogerlerden, ınflúenserlerden osyny talap etedi. Álemdik tájirıbede sheteldiń maqaly bar «kez kelgen adam ólim men salyqtan qutyla almaıdy» degen», - deıdi depýtat.
Osy sebepten de depýtat «bloger», «ınflúenser» degen uǵym engizilip otyrǵanyn aıtty.
«Jarnamanyń san alýan túrlerin zańǵa bekitip, aldaǵy ýaqytta munyń barlyǵy da eń aldymen Kásipkerlik kodekske jáne jyldyń aıaǵynda keletin Salyq kodeksine enip, kóleńkede, «sur ekonomıkada» júrgen dúnıeniń barlyǵyn ashyq alańǵa shyǵarý, memlekettiń qazynasyn toltyrýǵa paıdalaný qajet dep esepteımiz», - dep atap ótti Aıdos Sarym.
Depýtat atap ótkendeı, basty máseleniń biri – «jalǵan aqparat» degen uǵymdy engizý. Adam qasaqana emes, qatelesip ketse nemese basqa da jaǵdaı bolsa, taralǵan aqparat kóp zıan tıgizbese, onda 20 AEK (69 000 teńge) kórsetkishke aıyppul tóleý qarastyrylǵan. Al eger ol qaıtalansa, ol eki eselenedi.