Elektrondyq komersıanyń damýymen qatar ınternet-alaıaqtyq qarqyn alýda. Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde Almaty qalasy saýda jáne tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý Departamentiniń ókilderi ınternet-alaıaqtyqtan saqtaný joldaryn aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Departamentte kıberqylmyskerlerdiń qurbany bolǵan turǵyndardyń shaǵymdary jyldan jylǵa artyp kele jatqanyn atap ótti. Jyl basynan beri Departamentke azamattardan 3500-den astam ótinish kelip tústi, kásipkerlerge qatysty jospardan tys tekserýler júrgizildi jáne sáıkesinshe 120 ákimshilik hattama jasaldy, sondaı-aq tutynýshylarǵa 90 mln teńgeden astam qarajat qaıtaryldy.
"Búgingi tańda tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý salasynda kóptegen shaǵymdar kelip túsýde. Kóbinese tutynýshylardyń quqyqtary elektrondyq saýda salasynda buzylady. Bul rette josyqsyz kásipkerler tarapynan alaıaqtyq faktileri bar. Sonymen qatar, azamattar "Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly" Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń normalarymen jetkilikti túrde tanys emes, bul olardyń kásipkerler tarapynan zańdy quqyqtary men múddelerin buzylýyna alyp keledi", - dedi Almaty qalasy boıynsha Saýda jáne tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamenti basshysynyń orynbasary Nurlybek Bımýrzaev.
Azamattardy qorǵaý maqsatynda Saýda jáne ıntegrasıa mınıstrligi men aýmaqtyq saýda jáne tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamentteri óz kezeginde turaqty negizde konsýltatıvtik-aǵartý jumystaryn júrgizetinin aıtyp ótti.
Sondaı-aq, Almaty qalasynyń departamenti qoǵamdyq birlestikterdiń qatysýymen ashyq esik kúnderin, óz quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaý máselelerinde tutynýshynyń quqyqtyq saýattylyǵyn arttyrý úshin azamattardy qabyldaýdy turaqty negizde ótkizedi.
"Kásipkerler úshin elektrondyq saýdanyń áleýeti zor, óıtkeni biz qarqyndy damyp kele jatqan tehnologıalar kezinde ómir súrip kelemiz jáne qolma-qol aqshasyz esep aıyrysýdy paıdalanatyn tutynýshylar sany kún saıyn artyp keledi. Artyqshylyqtary retinde: shaǵyn jáne orta bıznesti damytý, jańa ınovasıalyq jobalardy ashý, sondaı-aq burynnan bar kompanıalardy jańǵyrtý, kóleńkeli aınalymdy qysqartý, halyq pen kásipkerliktiń quqyqtyq jáne sıfrlyq saýattylyǵyn jaqsartýdy atap ótken durys", - dedi N. Bımýrzaev.
Degenmende, tutynýshylar josyqsyz kásipkerlerge de tap bolyp jatady: poshta arqyly tutynýshy tapsyrys bergen ónim múldem kelmeıdi, nemese sapasy jarnamada, ınternet-saıtta kórsetilgen ónimge sáıkes kelmeıdi.
Alaıaqtyqtyń eń kóp taralǵan túri - bul saıttar men áleýmettik jelilerdegi jarnamalar. Avtokólik aksesýarlaryn, smartfondar jáne basqa jabdyqtardy, kıim men aıaq kıimdi, tapsyrys boıynsha jıhazdy satyp alýshylar ınternet-alaıaqtarǵa jıi kezdesedi. Sonymen qatar, áleýmettik jeli ne ınternet-dúken bolsyn, alaıaqtarǵa tap bolý múmkindigi birdeı, dep atap ótti spıker.
"Alaıaqtar óz qurbandaryn qalaı tartady? Eń aldymen - negizsiz tómen baǵamen. Taýarlarǵa tapsyrys berý kezinde kóbinese jedel tólem termınaly arqyly belgili bir vırtýaldy ámıanǵa aqsha salý arqyly aldyn-ala tólem jasaýdy suraıdy. Ári qaraı, dúken birneshe kún boıy syltaýlar aıtyp, sizge taýardy jedel jetkizýge ýáde beredi, sodan keıin iz-túzsiz joǵalady nemese sapasyz taýar jiberedi. Aldyn-ala tólengen ónimdi satyp alar kezde, este ustaý qajet nárse ol senimdi ınternet-dúkender sizden vırtýaldy ámıanǵa nemese uıaly telefon shotyna aqsha aýdarýdy suramaıdy. Internet jelisinen dúken týraly aqparatty izdeńiz, onyń naryqta qansha ýaqyt bolǵanyn tekserińiz. Eger siz iri dúkender jelisi ne ózińiz biletin kompanıanyń saıty arqyly tapsyrys bermek bolsańyz, braýzerdiń mekenjaı jolaǵynda resýrstyń mekenjaıyn durys jazǵanyńyzǵa kóz jetkizińiz", - dep keńes berdi N. Bımýrzaev.
Sondaı-aq, taýar satyp almas buryn, dúken ákimshiliginen zańdy tulǵa týraly derekterdi suratyp, alynǵan aqparatty salyq organdarynyń jalpyǵa qoljetimdi derekqorlary men zańdy tulǵalardyń tizimin paıdalanyp tekserý qajet.
"Onlaın saýda jasamas buryn, basqa satyp alýshylardyń pikirlerimen tanys bolyńyz. Degenmen, keı qylmyskerler qosymsha eseptik jazbalardy qoldana otyryp, ózderi týraly oń pikirler qaldyra alatyndyǵyn umytpaǵan jón. Internet jelisin paıdalanyp izdeńiz. İzdeý formasyna satýshynyń telefon nómirin nemese jelilik búrkenshik atyn engizý arqyly, bul derekterdiń qolma-qol aqshany urlaý jáne satyp alýshylardy aldaý maqsatynda paıdalanylǵanyn anyqtaýǵa da bolady", - dep atap ótti spıker.
Sonymen qatar, satyp alýshylar árdaıym taýardyń qunyna nazar aýdarýy kerek, eger baǵa naryqtyq baǵadan edáýir tómen bolsa, onda bul kúdik týdyrýy kerek.
"Zańnyń 24-babyna sáıkes satýshynyń Qazaqstan Respýblıkasynyń salyq zańnamasynda kózdelgen tártippen baqylaý-kassa mashınalarynyń bolýy, sondaı-aq baqylaý-kassa mashınalarynyń ornalasqan jerinde qazaq jáne orys tilderinde aqparat ornalastyrýǵa mindetti. Fıskaldyq chek usynylmaǵan jaǵdaıda tutynýshy memlekettik kirister organdaryna júginýge quqyly. Aıta ketý kerek, tutynýshy taýardy óz erkimen tańdaıdy jáne satyp alýdy júzege asyrady, sondyqtan satýshynyń derektemeleri men baılanys derekterin anyqtaý jaýapkershiligi tutynýshynyń ózine júkteledi. Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý salasyndaǵy ýákiletti organ elektrondyq saýdaǵa josyqsyz qatysýshylaryn izdestirý is-sharalaryn júrgizbeıdi. Alaıaqtyq jáne tutynýshylardy aldaý faktileri boıynsha ınternet-alaıaqtaryn izdestirý is-sharalaryn ishki ister organdary qaraıdy", - dep eske saldy.
Almaty qalasy Saýda jáne tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamentiniń qyzmetkerleri "jedel jeli" arqyly jáne azamattardy jeke qabyldaý kezinde tutynýshylarǵa satýshyǵa qatysty ári qaraı áreket etý, olardyń zańdy múddeleri men buzylǵan quqyqtaryn qorǵaý joldary týraly keńes beredi.
Memlekettik organǵa ótinishti e-Otinish biryńǵaı aqparattyq platformasy, Egov.kz elektrondyq úkimet portaly arqyly jiberýge bolady, nemese 8 (727) 392-21-83 jedel jelisi boıynsha qońyraý shalýǵa, sondaı-aq tutynýshylar Almaty qalasy tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi qoǵamdyq birlestikterge kómek pen keńes alýǵa quqyly.
Almaty qalasy boıynsha tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi qoǵamdyq birlestikterdiń tizimi:
- «Adal» tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi qoǵamdyq birlestik, tel. 292 28 67, +7 708 682 73 05, Baıtursynov k.,. Ǵabdýllın q., 145/26
- «Jumys berýshilerdiń quqyqtaryn qorǵaýdyń erikti qoǵamy» qoǵamdyq birlestigi, tel. 239 34 76, +7 708 971 29 76, Spasskaıa k., 63a, 15 p.
- «Femıda» tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi qalalyq ortalyq» qoǵamdyq uıymy, tel. 397 52 31, +7 702 958 49 96, +7 707 308 74 74, Maqataev k. 45, 114 keńse
- «Ulttyq tutynýshylar lıgasy» respýblıkalyq qoǵamdyq birlestigi, tel. 277 89 45, Shevchenko k., 164 g, 1 keńse
- «Ata-baba dástúrleriniń murasy» tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý» qoǵamdyq qory, +7 707 046 38 82, Pýshkın k., 63, TS Megataý, 3 qabat, 21 keńse