Qazaqstandaǵy atom energetıkasynyń bolashaǵy týraly pikir bildirgen Iadrolyq fızıka ınstıtýtynyń (IaFI) basshysy Saıabek Sahıev atom reaktorynyń Qazaqstanda qanshalyqty qaýipsiz ári tıimdi ekenin atap ótti.
Onyń aıtýynsha, ınstıtýttyń bazasynda kóptegen jyldar boıy jumys istep kele jatqan reaktor Qazaqstanda salynýy múmkin atom reaktoryna uqsas. Bul tájirıbe atom energetıkasyn damytý úshin úlken negiz bola alady.
"Bir kezderi ınstıtýttyń janynda úsh myń adam ómir súretin edi, búgingi tańda ol kórsetkish 15 myńǵa jetti. Biz sol turǵyndardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda arnaıy sensorlardy 50 turǵynǵa taratyp, apta saıyn kórsetkishterin baqylap otyrdyq. Tájirıbe barysynda eshqandaı mańyzdy ózgerister tirkelgen joq. Bul bizdiń reaktorlarymyzdyń qaýipsizdigin aıǵaqtaıdy," — dedi Sahıev.
Sonymen qatar, IaFI basshysy ınstıtýttyń halyqaralyq deńgeıdegi qoldaýy men múmkindikteri týraly da aıta ketti. "Bizde MAGATE (Atom energıasy jónindegi halyqaralyq agenttik) men AQSH Energetıka mınıstrliginiń qoldaýymen qurylǵan úsh oqý ortalyǵy bar. Bul ortalyqtar bizdiń mamandarymyzdy daıarlaýda mańyzdy ról atqarady. Eger Qazaqstanda atom elektr stansıasynyń (AES) qurylysy maquldansa, biz eki myńǵa jýyq bilikti mamandy daıarlaýǵa daıynbyz," — dedi ol.
Sahıevtiń aıtýynsha, atom energetıkasy salasynda jumys isteý úshin joǵary bilikti kadrlardy daıarlaý mańyzdy qadam bolyp tabylady. AES salý máselesi eldiń energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne ekonomıkany damytý úshin qajetti sheshimderdiń biri bolyp otyr. IaFI tájirıbesi men bilim berý ortalyqtarynyń múmkindikteri Qazaqstanda atom energetıkasynyń tabysty damýyna yqpal etetinine senimdimiz.
"Bizde qajetti ınfraqurylym bar, al bizdiń oqý ortalyqtarymyz ben mamandarymyz osy salada keńinen tanymal. Eger AES jobasy iske assa, biz eldiń energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etetin mamandardy daıyndaýda úlken úles qosýǵa daıynbyz," — dep sózin qorytyndylady Sahıev.