Iýrıı Pá jetekshilik etetin UMC Júrek ortalyǵynyń dáriger-zertteýshiler toby 13 sáýir men 13 qazan aralyǵynda Japonıanyń Osaka qalasyndaǵy Dúnıejúzilik Expo-2025 kórmesinde «ALEM» atty biregeı júıeni tanystyrady.
Donorlyq júrekti saqtaý jáne tasymaldaýǵa arnalǵan qurylǵy «Heart Center Foundation» qoǵamdyq qorynyń qoldaýymen júzege asyrylǵan, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
DMS málimetinshe, ALEM (Astana Life Ex-situ Machine) qurylǵysy – donorlyq organdardyń ómirsheńdigin 24 saǵattan astam ýaqyt boıy saqtaýǵa múmkindik beretin ınovasıalyq ázirleme. Bul Qazaqstan sıaqty aýmaǵy úlken elder úshin asa mańyzdy dúnıe. Sebebi transplantologıa salasyndaǵy basty máselelerdiń biri – aǵzalardy der kezinde jetkizý. Dástúrli ádispen organ nebári 4-6 saǵat saqtalsa, ALEM tehnologıasy aǵzadaǵy jaǵdaıǵa barynsha tıimdi orta jasap, qajetti temperatýrany saqtap, qandy ottegimen qanyqtyryp, ómirlik mańyzdy kórsetkishterdi naqty ýaqyt rejıminde baqylaýǵa múmkindik beredi.
«Biz aýa raıynyń qolaısyzdyǵyna baılanysty donorlyq júrekti ýaqytynda ala almaı, kúrdeli jaǵdaıǵa tap boldyq. Sol kezde Qazaqstan úshin qoljetimdi ári tıimdi bolatyn óz júıemizdi jasaý ıdeıasy týyndady», – dep eske alady joba jetekshisi ári UMC Basqarma tóraǵasy Iýrıı Pá.
Qıyn sátte paıda bolǵan tyń ıdeıa qazir tıimdiligi men qaýipsizdigin janýarlarǵa jasalǵan klınıkaǵa deıingi zertteýler barysynda dáleldegen qurylǵyǵa aınaldy. Tanymal kardıohırýrgtiń aıtýynsha, atalǵan qurylǵyda donorlyq aǵzany tek saqtap qana qoımaı, qajet bolǵan jaǵdaıda emdeý múmkindigi bar. Bul transplantasıa nátıjesin jaqsartyp, kómekke muqtaj adamdarǵa úmit syılary sózsiz.
«Hırýrg retinde aıtarym – bir adam eshteńe tyndyra almaıdy. Myqty nátıje komandalyq jumysqa tikeleı baılanysty. Bizdiń aýqymdy jobamyz úshin bilikti mamandar fızıkalyq, ıntellektýaldyq turǵyda tynbaı ter tókti. Osy rette, «Heart Center Foundation» qoǵamdyq qory materıaldyq qoldaý bildirmegende, bul joba áste júzege aspaıtyn edi», – dep aǵynan jaryldy Iýrıı Pá.
Medısınalyq júıeni ázirleýge ınjenerlermen qatar kardıohırýrgter, perfýzıologtar, anestezıolog-reanımatologtar, morfologtar, meıirger isi mamandary, zerthanashylar jáne UMC Júrek ortalyǵynyń ózge de qyzmetkerleri atsalysty. Ideıadan bastap qurylǵyny qurýǵa deıingi jol birneshe jylǵa sozyldy. Endi alda ALEM júıesine klınıkalyq zertteýler júrgizý kezeńi tur.
Myńdaǵan adamnyń ómirin qutqarýǵa jol ashatyn qurylǵy Dúnıejúzilik Expo-2025 kórmesinde halyqaralyq qaýymdastyqqa keńinen tanystyrylýda. Aıta keteıik, bıylǵy kórmeniń basty taqyryby – «Designing Future Society for Our Lives»(«Ómirimiz úshin bolashaq qoǵamdy qalyptastyrý»). ALEM jobasy Qazaqstan pavılonyndaǵy «Connecting Lives» («Ómirlerdi biriktirý») aımaǵynda usynyldy. ALEM-niń 2025 jylǵy Expo kórmesine qatysýy seriktesterdiń qoldaýynyń arqasynda múmkin boldy.
«Bul ónim naǵyz serpilis ákeldi. Tehnologıa burynnan belgili bolǵandyqtan, ony jańashyldyq dep qabyldaı almaısyń. Dese de, is júzinde klınıkaǵa deıingi bastapqy synaq deńgeıinde bolsa da ony júzege asyryp, bir táýlikke deıin qoldaný – medısına úshin úlken jetistik der edim. ALEM júıesinde organdy tek saqtamaı, deneden tys jerde emdeýge bolatyny mańyzdy», – dep atap ótti joba avtorlarynyń biri, UMC Júrek ortalyǵynyń Klınıkalyq akademıalyq kardıohırýrgıa departamentiniń dırektory Tımýr Lesbekov.
Expo-2025 kórmesine qatysý – transplantologıany damytýdyń mańyzdylyǵyn jetkizý, kásibı qaýymdastyqty ortaq maqsat jolynda biriktirý, sondaı-aq Qazaqstannyń ǵylymı jáne tehnologıalyq áleýetin kórsetý múmkindigi. Mundaı pikirdi «Heart Center Foundation» qoǵamdyq qorynyń dırektory Murat Zaýyrov ta alǵa tartyp otyr. Qor kardıologıa, kardıohırýrgıa jáne transplantologıa salalarynda ozyq tehnologıalardy, bilim berý bastamalaryn jáne aǵartýshylyq jobalardy qoldaý arqyly ınovasıalardy damytýǵa aıtarlyqtaı úles qosyp keledi.
«Bul – Qazaqstan úshin tarıhı sát. Biz halyqaralyq deńgeıdegi kórmede alǵash ret osyndaı aýqymdy medısınalyq jobany – ALEM qurylǵysyn kópshilik nazaryna usyndyq. Dúnıejúzilik kórmege qatysý álem boıynsha transplantologıa múmkindikterin keńeıtip, ınovasıalardyń mańyzdylyǵyna nazar aýdartyp, dárigerlerdi, ǵalymdardy jáne ınjenerlerdi biriktirip, adam ómirin saqtap qalý jolynda jańa sheshimderdi birlese izdeýge múmkindik beredi. Bizdiń basty maqsatymyz – ázirlemeni jurtshylyqqa jaı ǵana kórsetý emes, jahandyq tehnologıalyq jáne medısınalyq progrestiń bir bóligine aınalý», – dep tolyqtyrdy Murat Zaýyrov.
Joba avtorlarynyń aıtýynsha, ALEM tárizdi tehnologıalar dástúrli klınıkalyq sheshimderdiń shekarasynan shyǵyp, medısınalyq ǵylymnyń kókjıegin keńeıtedi jáne ozyq tehnologıalardy solarǵa muqtaj adamdar úshin qoljetimdi etedi.