Almatynyń bas psıhıatry esirtki men alkogólge táýeldilik qatary lýdomanıa jáne gadjetpen uzaq otyrý ádetimen tolyqqanyn atap ótti
Almaty qalalyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń dırektory Sapar Rahmensheev Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde táýeldilikpen kúresýdiń aldyn alý men onyń pármendi ádisteri týraly aıtyp berdi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Nashaqorlyq, alkogolızm jáne lýdomanıa - densaýlyq pen ómir sapasyna nuqsan keltiredi. Dgenmen, megapolıs dárigerleri jyldar boıy senimdi emdeý ádisterin ázirlegen.
«Kez-kelgen táýeldilikti emdeýdiń alǵashqy qadamy - ózińizdiń táýeldi ekenńizdi moıyndaý. Adam óziniń táýeldilik qurbany ekenin jáne ózin basqara almaıtynyn moıyndaýy kerek, sebebi ony táýeldilik basqarady. Ekinshi qadam psıhıatr-mamanǵa (psıhıatr-narkolog) nemese psıhoterapevtke júginý bolady. Dáriger emdeý taktıkasyn anyqtaıdy (medısınalyq detoksıkasıamen jáne qalpyna keltiretin stasıonarlyq em )», – dep túsindirdi S.Rahmensheev.
Almatynyń bas psıhıatry táýeldilikti emdeý arnaıy medısınalyq daıyndyq pen bilimdi qajet etetinin atap ótti. Emdeýdi qajet etetin adam mamandandyrylǵan aýrýhanaǵa, ıaǵnı Psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵyna barýy kerek. Emdeý kezinde pasıenttiń dárigerge senýi óte mańyzdy. Naýqas pen dáriger arasyndaǵy senimdi qarym-qatynassyz táýeldilikti jeńý óte qıyn bolady.
Sonymen qatar, bıyl Almaty qalalyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń mamandary ákimshilik buzýshylyqtary úshin ustalǵan adamdar arasynda nashaqorlyq pen maskúnemdikke shaldyqqandardy anyqtady. Barlyǵy 48 jaǵdaı, olardyń barlyǵyna medısınalyq jáne psıhologıalyq kómek kórsetildi.
«Ókinishke qaraı, jasóspirimder arasynda nashaqorlyq buzylystaryn erte anyqtaý máselesi áli sheshilgen joq. Sebebi kámeletke tolmaǵandardyń ata – analary mektepterde esirtki/psıhoaktıvti zattardy qoldaný boıynsha zertteýler (testileý) júrgizýge qarsy», - dep bólisti qalanyń bas psıhıatry.
Almaty qalalyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynda qazirgi ýaqytta narkologıalyq esepte 4599 adam, onyń ishinde kámeletke tolmaǵan 16 jasóspirimniń turǵany habarlandy.
Alkogólge táýeldilik týraly aıta kele, sarapshy búgingi tańda Almatyda maskúnemdikke táýeldi 3438 adamnyń arasynda kámeletke tolmaǵan eki jasóspirim bar ekenin atap ótti.
Táýeldilikter týraly jalǵastyra otyryp, dáriger lýdomanıaǵa toqtaldy, odan emdelýdi neǵurlym erte bastasa, soǵurlym jaqsy bolmaq. Sarapshy sonymen qatar jasóspirimder arasynda gadjetterge táýeldiliktiń jıi kezdesetinine de toqtaldy. Buǵan keıde ata-analarynyń ózderi jol kórsetedi, deıdi ol. Ortalyqta Almaty qalasynyń bilim basqarmasymen birlesip, gadjetti únemi paıdalanatyn 3 myńnan astam balaǵa saýalnama júrgizildi. Nátıjesinde aldyn alý sharalary bar balalar men jasóspirimder arasynda gadjetterge táýeldilik máseleleri boıynsha ádistemelik qural shyǵaryldy.
«DDU usynysy boıynsha 2 jasqa deıingi balalarǵa gadjetterdi qolyna berýge bolmaıdy. Bizde, kerisinshe, ata-analar úsh aıdan bastap balanyń nazaryn aýdaryp, kedergi jasamas úshin qoldaryna gadjetter beredi. Saýalnama barysynda biz oıyndar men áleýmettik jelilerde 2-3 saǵattan astam ýaqyt ótkizetin balalar bar ekenin anyqtadyq. Biz 12 jasqa deıingi balalarǵa gadjetterdi táýligine 2 saǵatqa deıin, 12 jastan asqan balalarǵa úsh saǵatqa deıin paıdalanýdy usynamyz, biraq ata - analar muny baqylaýy kerek», - dep aıaqtady sarapshy.