«Qýatty ulttyń dińgegi – halyq. Kásibılik pen eńbekqorlyq qoǵamymyzda eń joǵary orynda turýy kerek. Taǵy da qaıtalap aıtamyn. Elimizde eńbekqor adam, kásibı maman eń syıly adam bolýǵa tıis. Osyndaı azamattar memleketimizdi damytady. Biz qarapaıym eńbek adamyna qurmet kórsetýimiz kerek. Qandaı kásippen aınalyssań da, ony sapaly atqarý mańyzdy», – dedi Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev halyqqa arnaǵan Joldaýynda.
Bizdiń qoǵamdyq birlestik, ıaǵnı kásipodaq qurylǵaly beri, mine, osy eńbek adamynyń mártebesi, quqyǵy jolynda júıeli jumys istep kelemiz. Kásipodaq komıtetiniń bir artyqshylyǵy, jumys berýshige táýelsiz bolyp keledi. Sondyqtan jumys berýshimen teń dárejede sóılesip, eńbekkerdiń quqyǵy buzylyp jatqan jaǵdaıda, ony túzeýdi talap ete alamyz. Bizge múshe mekemelerdegi jumyskerler men qyzmetkerlerdiń eńbek quqyqtary men áleýmettik-ekonomıkalyq múddelerin qorǵaýdy qamtamasyz etip, ár mekemede bastaýysh kásipodaq uıymynyń qurylýyna jáne ujymdyq kelisimsharttyń sapaly jasalýyna mán berip otyramyz.
Búginde orasan zor mańyzǵa ıe ujymdyq sharttar jasaý men olardy sapaly oryndaýdy uıymdastyrý jumysyn erekshe atap ótsem deımin. Ujymdyq kelisimshart – jumyskerlerdiń áleýmettik eńbek quqyqtaryn qorǵaýǵa qatysty barlyq máseleniń sheshimin taba alatyn basty qujat. Sebebi, atalǵan qujatta jaldamaly jumyskerlerge beriletin qosymsha áleýmettik kepildikter zańdy túrde bekitiledi.
Ujymdyq sharttar daıyndaý barysyndaǵy mańyzdy nárseniń biri – ol resmı túrde memlekettik eńbek ınspektorynan tirkeýden ótedi. Ujymdyq sharttarda jumyskerlerge áleýmettik-turmystyq jaǵdaılar jasaý máselelerine basty kóńil bólinedi. Máselen, jyl saıynǵy eńbek demalystaryna, qosymsha demalystaryna, syrqattanǵan ýaqyttaǵy qosymsha tólemder, balalar saýyqtyrý lagerlerine joldamalar satyp alý, kómekke muqtaj adamdar men zeınetkerlerge qaıyrymdylyq kómek jasaý, kásiporyn jumysynyń turaqtylyǵyn qamtamasyz etýge kómektesý syndy is-sharalar bar.
Jýyrda bizdiń qoǵamdyq birlestikke múshe kásipodaq komıtetteriniń basshylary «dóńgelek ústel» basynda bas qosyp, Prezıdent Joldaýynda aıtylǵan mindet-maqsattardy, onyń ishinde bizdiń salaǵa qatysty eńbek adamynyń mártebesin kóterý máselesin taqyladyq. Sondaı-aq, Almaty irgesinde jatqan Qarasaı aýdandyq kásipodaq komıtetine qarasty belsendi bastaýysh kásipodaqtarynyń tájirıbeleri úlgi etildi. Máselen, osy aýdandaǵy iri kásiporyndardyń biri «AzıaAgrofýd» AQ mekemesi aýylsharýashylyq ónimderin óndirýmen aınalysady. Búgingi kúni kásiporynda 500-ge jýyq adam eńbek etýde. Ujymdyq sharttyń tarmaqshalarynda kórsetilgendeı barlyq kásipodaq músheleri bir mezgildik ystyq tamaqpen qamtamasyz etiledi. Sol sıaqty «Jóndeý-Qurylys» JSHS da aýdanda bedelge ıe. Kásiporyn ǵımarattar salýmen jáne qurylys materıaldaryn óndirýmen aınalysady. Kásiporynda 160 adam jumys isteıdi. Bastaýysh kásipodaq uıymy 2010 jyly qurylyp, aýdandyq kásipodaq komıtetiniń quramyna kirgen. Osy eki kásiporynda jasalynǵan ujymdyq shartqa sáıkes jumysshylar arnaıy tasymaldanady.
Qarasaı aýdandyq kásipodaq komıtetiniń tarapynan «Mektepke jol» qaıyrymdylyq aksıasy aıasynda kásipodaq músheleriniń kóp balaly, áleýmettik jaǵdaıy tómen otbasylarynyń balalaryna múmkindiginshe qaıyrymdylyq kómek kórsetilip, kásipodaq músheleriniń 15 balasy 2022-2023 jańa oqý jylyna qajetti oqý qural-jabdyqtarymen qamtamasyz etilip, ol úshin 435 myń tenge qarajat jumsaldy. Sonymen qatar ótken jyly aýdandyq bilim bóliminiń ótinishi negizinde úıden oqytylatyn jartylaı jetim, jaǵdaıy tómen otbasylardyń balalary planshetpen qamtamasyz etilý úshin kásipodaq tarapynan 700 myń teńge bólinip, kómek kórsetildi.
Árıne, mundaı jetistikterimizdi tize berýge bolady. Bul jerdegi aıtpaǵymyz, eńbek adamynyń otbasyndaǵy tynys-tirshiligi jaıly bolsa, onyń syrttaǵy eńbegi ónimdi, kóńil kúıi de kóterińki bolmaq. Memleket basshysynyń eńbek adamynyń mártebesin kóterý kerek dep otyrǵany da sol.
Bıylǵy 20 qarashada ótetin Prezıdent saılaýynda da eńbek adamynyń daýysy asa mańyzdy. Bul barshamyzǵa berilip otyrana úlken múmkindik. Al kelesi jyly Májilis jáne máslıhat depýtattarynyń saılaýy ótedi. Sodan keıin Úkimet quramy jasaqtalady. Sonyń nátıjesinde 2023 jyldyń ortasynda Prezıdent, Parlament, Úkimet sıaqty negizgi saıası ınstıtýttardyń bári qaıta jańǵyryp, jańarady. Biz jaqsy kúnderge úmit artamyz.